ZƏİFLİK MƏKTƏBİ
Əql məktəbi onu inkar edən müqabil nöqtəyə və eşq məktəbi onun fikir və prinsiplərini xülya adlandıran əks cəhətə malik olduğu kimi, qüdrət məktəbinin də əks-müqabil nöqtəsi vardır. Bə᾽ziləri ifrat şəkildə qüdrəti təhqir edərək insanın kamilliyini onun zəifliyində olmasını bildiriblər. Bunların fikrincə kamil insan qüdrətli olmayan insandır, çünki deyirlər ki, insanın güc və qüdrəti olsa o, təcavüzkarlıq edəcəkdir. Sə᾽di yazdığı rübailərdən birində belə bir səhvə yol verib:
Mən an murəm ki dər payəm bemalənd
Nə zəmburəm ki əz nişəm benalənd.
Yə᾽ni, mən ayaq altında qalıb tapdalanan qarışqayam, tikan və sancmağımla nalə çəkdirən arı deyiləm.
Koca xod şokre in ne᾽mətqozarəm
Ke zure mərdumazari nə darəm
Yə᾽ni, mən bu ne᾽mətin şükrünü necə yerinə yetirim ki, xalqa əzab-əziyyət vermək gücünə malik deyiləm.
Xeyir, cənab Sə᾽di! Məgər insan mütləq ya qarışqa, ya da arı olmalıdırmı ki, sən onlardan yalnız qarışqa olmağı seçirsən?! Sən nə qarışqa olub əl-ayaq altında əzil və nə də arı olub başqalarını sanc! Sə᾽di həmin rübaini belə deməli idi:
Dostları ilə paylaş: |
