2- mashq. Etimologik yoki grafik prinsip asosida yoziladigan so‘zlarga misollar keltiring va izohlang.
4-amaliy mashg‘ulot. Orfografiya va uning asosiy prinsiplari. Kirill alifbosiga asoslangan imlo qoidalari
MASHG‘ULOT REJASI:
1. Mavzuga doir nazariy bilimlarni tekshirish.
2. Amaliy mashg‘ulot topshirig‘ini bajarish.
3. Amaliy mashg‘ulot topshirig‘ini tekshirish va baholash.
Bilib oling.
Imlo quyidagi qoidalarga asoslanadi:
1. Fonetik yozuv. So‘z va qo‘shimchalar qanday aytilsa, shunday yoziladi: yoz, o‘qi, lug‘at; senga, buloqqa; og‘iz — og‘zi, yosh — yasha, sana — sanoq kabi.
2. Morfologik yozuv. So‘z va qo‘shimchalar talaffuziga qarab emas, qabul qilingan qoidalar asosida yoziladi: tussiz emas tuzsiz, o‘qipti emas o‘qibdi.
3. Shakliy yozuv. Boshqa tillardan kirgan so‘zlar qanday yozilgan bo‘lsa, shu shakl saqlanadi: ustol emas stol, tanka emas tank, tiyatr emas teatr, sallot emas soldat kabi.
1-mashq. Quyidagi atamalarning ma’nosini aniqlang. Bunda bilmaganlaringizni lug‘atlardan qarang yoki o‘qituvchilaringizdan so‘rang.
Namuna: filologiya —»so‘zni sevaman».
bibliografiya, geologiya, zoologiya, monografiya, konstitutsiya, universitet, biblioteka, ulamo, ash’or, kutubxona.
2-mashq. Rus va Yevropa tillaridan o‘zlashgan so‘zlarga 20 ta misol ayting. Ularning yozilishini tushuntiring.
3-mashq Berilgan so‘zlarning ma’nosini izohlang. Bunda imloning tutgan o‘rnini tushuntiring.
xush — hush, tuzsiz — tussiz, yod — yot, xo‘p — xo‘b, saf — sof, sof — sop, bot — bod, ham — xam, yog‘du — yog‘di, judo — juda, sa’va — sava, yondosh — yondash, ahil — ahl, qurt — qurut, sahna — sahni, ta’qib — taqib, asl — asil, chinni — chini, siylash — silash, yuvundi — yuvindi.
4-mashq. Ajratib yozilgan so‘zlarning qanday yozuv qoidasi asosida yozilganini izohlab bering.
Dostları ilə paylaş: |
