Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B
Jami
81 333 300
40 666 700
40 666 600
Yuqoridagima’lumotlar asosida, shartli foyda solig’I xarajatlarni va joriy foyda solig’ini hisoblaymiz.
Shartli foyda solig’I hisobot davrida olingan buxgalteriya foydasini foyda solig’i stavkasi bilan ko’paytirish natijasida aniqlanadi:
140 000 000 so’m*15 % / 100% = 28 000 000 so’m.
Doimiy soliq majburiyati 900 000 so’m (6 000 000 so’m*15 % / 100 %)ni tashkil etdi.
Vaqtinchalik farqlar bo’yicha kechiktirilgan foyda solig’i 5 199 990 so’m ((8 000 000 so’m + 26 666 600) *15 % / 100 %)ni tashkil etdi.
Yuqoridagi formula asosida joriy foyda solig’i bo’ladi:
(28 000 000 so’m + 900 000 so’m + 5 199 990 so’m) = 34 099 990 so’m.
Bu misoldan ko’rinib turibtiki korxona 28 000 000 so’m o’rniga vaqtinchalik farqlar hisobiga 34 099 990 so’m soliq to’laydi.
№4-misol. ma’lumotlaridan foydalanib, joriy daromad solig’ini hisoblash sxemasi buxgalteriya hisobida quyidagi operatsiyalar bo’yicha aks ettirilishi mumkin:
№
Xo’jalik operatsiyalari mazmuni
Summa, so’m
Hisobvaraqlar bog’lamasi
debet
kredit
1
Hisobot davri uchun hisoblangan shartli foyda solig’i bo’yicha xarajatlar summasi aks ettiriladi
28 000 000
9810
6410
2
Vakillik xarajatlari bo’yicha doimiy soliq majburiyati summasi aks ettiriladi
900 000
9810
6410
3
Kredit uchun foizlar bo’yicha kechiktirilgan soliq aktivining summasi aks ettiriladi
1 200 000
0950
6410
4
Hisoblangan amortizatsiya uchun kechiktirilgan soliq aktivining summasi qayd etiladi
3 999 990
0950
6410
Buxgalteriya hisobi maqsadlarida shakllantirilgan joriy foyda solig’i summasi 6410 “Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarz (foyda solig’i bo’yicha)” hisobvarag’idagi qoldiq sifatida aniqlanadi, bu hisobot davrida 34 099 990 so’mni tashkil etadi.
Olingan ma’lumotlar asosida, hisobot davri sof foydasini (SF) hisoblash mumkin bo’ladi, buning uchun buxgalteriya ma’lumotlari asosida foyda solig’ini to’lagunga qadar foyda (BF) summasidan shartli foyda solig’i xarajatlari (ShSX), doimiy (vaqtinchalik) farqlar (DF) bo’yicha tartibga solib (korrektirovka), o’rtasidagi farq sifatida hisoblanadi:
SF = BF – ShSX - DF
SF = 140 000 000 so’m – 28 000 000 so’m – 900 000 so’m – 1 200 000 so’m – 3 999 990 so’m = 105 900 010 so’m.
Joriy daromad solig’i qiymatini aniqlash usuli korxonaning hisob siyosatida belgilanadi.
