Valyuta kelishuvi turi - joriy va muddatli turlarga bo’linadi. Joriy valyuta kelishuviga (g’aznali yoki naqd) ko’ra, valyuta, kelishuv tuzilganidan so’nggi ikki ish kunidan kechiktirilmay beriladi. Valyuta asosan, telegraf orqali o’tkaziladi. Joriy (g’azna) valyuta kelishuvi birinchi navbatda xorijiy valyutalarni o’z vaqtida, tashqi savdo jarayonlarini amalga oshirish uchun beriladi.
Valyuta kelishuvlari, asosan, kompaniyalar, tashkilotlar va alohida shaxslar o’rtasida va boshqa banklar bilan doimiy ravishda valyuta jarayonlarini bajaradigan ularga xizmat ko’rsatuvchi banklar bilan tuziladi.
Savdoda valyuta kelishuvi telefon yoki telegraf orqali, valyuta birjasida esa, og’zaki tuzilishiga qaramay, uning bajarilishi majburiy tavsifga ega. Ammo gap katta miqdordagi summalar haqida bo’lsa, valyuta kelishuvi darhol hujjat bilan rasmiylashtiriladi va bu hujjat kelishuvning ishonchliligi darajasini oshiradi. Kelishuv tuzishda almashtiriladigan valyutalar, almashish kursi, kelishuv summasi, valyutalarni o’tkazish muddati (sanasi), valyutaning etkazilishi kerak bo’lgan manzillar ko’rsatiladi. Valyuta kelishuvining muddatli yoki forvard turida tomonlar aniq kelishilgan muddat tugagach, oldindan belgilangan forvard kursi bo’yicha almashish majburiyatini oladilar. Kelishuvni amalga oshirish muddati 1 yilgacha va undan yuqori bo’lishi mumkin.
Valyuta hisobvaraqlari - respublikat hududida va chet el valyutalarining holati va ularning harakati uchun mo’ljallangan. Valyuta hisobi bo’yicha jarayonlarni amalga oshirish va hujjatlashtirish tartibi O’zR Moliya vazirligi, Davlat Soliq qo’mitasi va O’zR Markaziy bankining nizomlari asosida olib boriladi.
5200 - “Chet el valyutasidagi pul mablag’larini hisobga oluvchi hisobvaraqlar”ining debetida pul mablag’larining kelib tushishi, kreditida esa, pul mablag’larining chiqishi aks ettiriladi.
Valyuta hisobi bo’yicha buxgalteriya yozuvlari bankning korxona 5200 - “Chet el valyutasidagi pul mablag’larini hisobga oluvchi hisobvaraqlar”dan ko’chirma va unga biriktirilgan pul hisob-kitob hujjatlari asosida olib boriladi.
