Bank o’tkazmalari to’lov topshiriqnomalari orqali amalga oshiriladi va bir bankning hisob-kitob hisobvarag’idan boshqa bankning hisob-kitob hisobvarag’iga pul o’tkazmasini nazarda tutadi. Pul mablag’larini o’tkazish pochta, telegraf, elektron va boshqa aloqa vositalari orqali amalga oshiriladi.
Banklar xorijiy valyutadagi mablag’larni tashkilot nomidan va vakolatli Bank tomonidan belgilangan shaklda o’tkazish to’g’risidagi ariza asosida chet elga o’tkazadi. O’tkazish to’g’risidagi arizadan tashqari, tashkilot xorijiy hamkor bilan tuzilgan shartnoma nusxasini bankka taqdim etishi shart.
Inkasso hisob-kitoblari eksportyor tashkilotining o’z bankiga importyor tashkilotidan pul olish to’g’risidagi buyrug’i yoki pulning ma’lum muddat ichida to’lanishini tasdiqlashdir. Bu shakldagi hisob-kitoblar inkasso topshirig’nomasi asosida amalga oshiriladi.
Akkreditivlar bo’yicha hisob-kitoblar eksport qiluvchi tashkilotlar uchun eng maqbul hisob-kitob shaklidir.
Akkreditiv shartnoma bo’yicha importyor (bank-emitent) nomidan uning kontragenti-eksportyor (benefitsiar) foydasiga berilgan bankning pul majburiyatidir.
Akkreditiv ochgan bank benefitsiar tomonidan akkreditiv shartnomasida nazarda tutilgan hamma shartlarni bajargan taqdirda hujjatlarni taqdim etgandan keyin to’lovni amalga oshiradi.
Akkreditiv shartlariga kontraktni faqat shunday holatlari kiritiladiki, ularni bankka taqdim etilgan hujjatlar bilan tasdiqlanishi mumkin bo’lsa. Mol etkazib beruvchi-eksportyorga akkreditiv ochilgach, u tovarni importyorga etkazib beradi va zaruriy hujjatlarni o’z bankiga taqdim etadi.
Bank mablag’larni eksportyor hisobiga o’tkazadi va hujjatlarni importyorning bankiga yuboradi, bu esa to’lovni amalga oshiradi. Importyorga hujjatlar topshirilgandan va u tomonidan qabul qilingandan so’ng uning hisobidan mablag’lar o’tkaziladi.
Ochiq hisobvaraq bo’yicha hisob-kitoblarxaridorlar va sotuvchilar bo’lgan tashkilotlar o’rtasida qo’llaniladigan hisob-kitoblarning alohida shaklidir. Ushbu to’lov shakliga ko’ra sotuvchi tovarni xaridorga jo’natadi va unga tovar bilan birga jo’natiladigan hujjatlarini yuboradi, xaridor nomiga ochilgan hisob raqamiga kreditorlik qarz summani o’tkazadi. Xaridor ushbu hisobraqam bo’yicha qarzini shartnomada ko’rsatilgan muddatlarda to’lab beradi.
