GüMRÜk yönetmeliĞİ BİRİNCİ kisim genel Hükümler

Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılması

Madde 134- Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli bütün bilgiler gümrük idarelerinde bulunan veri giriş salonlarındaki terminaller aracılığıyla yerel alan ağı veya elektronik veri değişimi veya internet aracılığıyla geniş alan ağı üzerinden bilgisayar sistemine girilerek beyanname üzerine döküm alındıktan sonra beyan sahibi tarafından imzalanır.
Beyanda bulunacak kişilerin gümrük idaresinin bilgisayar sistemine veri girişinde bulunabilmeleri için gümrük idaresinden önceden alınmış olan kullanıcı kodu ve şifre sahibi olmaları gerekir.
II. Basitleştirilmiş Usul

Basitleştirilmiş usulün kapsamı

Madde 135- Gümrük idareleri, usul ve formalitelerin basitleştirilmesi ve gümrük işlemlerinin yürürlükteki hükümlere uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla, 136 ila 163 üncü maddeler çerçevesinde;
a) Gümrük Kanununun 60 ıncı maddesinde sözü edilen beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmemesine ve yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmamasına,
b) Söz konusu beyanname yerine eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması talebiyle birlikte ticari veya idari bir belgenin verilmesine,
c) Talep halinde yükümlünün işyerinde veya gümrük idaresi tarafından kabul edilen diğer bir yerde eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılmasına,
İzin verir.
Basitleştirilmiş usulden yararlanmak için aranan genel koşullar
Madde 136- (01.09.2006 tarih ve 26276 sayılı Resmi Gazete ile değişik) Basitleştirilmiş usul uygulamalarından yararlanacak kişilerin aşağıda belirtilen genel koşulları taşımaları gerekir:

a) Yönetim kurulu üyeleri ve sermayesinin %10’undan fazlasına sahip olanlar ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz şirket mensupları hakkında; basit ya da nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, emniyeti suiistimal, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile vergi kaçakçılığı suçlarından ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun ile 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanuna muhalefetten mahkumiyet kararı olmaması,

b) Bir önceki ve başvuru yılı içinde, takvim yılı itibariyle işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin beyanname toplam sayısının %1’ini aşan ve aynı zamanda 5’den fazla sayıda vergi kaybına neden olan Gümrük Mevzuatı ihlali nedeniyle haklarında Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ceza tutarını aşan miktarda bu Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca ceza uygulanmaması,
c) Bir önceki ve başvuru yılı içinde takvim yılı itibariyle Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen ceza tutarının 25 katını aşan birden fazla sayıda vergi kaybına neden olan Gümrük Mevzuatı ihlali nedeniyle Gümrük Kanununun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca ceza uygulanmaması,
d) Bir önceki ve başvuru yılı içinde, takvim yılı itibariyle işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin beyanname toplam sayısının %2’ sini aşan ve aynı zamanda 10 (on)’dan fazla sayıda Gümrük Mevzuatının ihlali nedeniyle haklarında Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin birinci fıkrası hariç 239 ila 241 inci maddeleri uyarınca usulsüzlük cezası uygulanmaması,
e) Başvuru tarihinde asgari ödenmiş sermaye tutarları;

(1) A Sınıfı Onaylanmış Kişi için 5 Milyon YTL,

(2) B Sınıfı Onaylanmış Kişi için 2,5 Milyon YTL,

(3) C Sınıfı Onaylanmış Kişi için 500 Bin YTL,

olması,
f) İmalatçı olmayan Dış Ticaret Sermaye şirketleri ile idaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından aralarında vasıtalı vasıtasız şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmaların dış ticaret işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan dış ticaret veya pazarlama şirketleri hariç, başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az; (8/5/2004 tarihli Yönetmelik ile eklenen ibare)
(1) A Sınıfı Onaylanmış Kişi için 250 işçi,

(2) B Sınıfı Onaylanmış Kişi için 100 işçi,

(3) C Sınıfı Onaylanmış Kişi için 30 işçi,
istihdam ediliyor olması ve ilgili mevzuat uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olmaması,
g) Gümrük Mevzuatı uyarınca kesinleşmiş gümrük vergileri ve ceza borcu bulunmaması,
h) Vergi Mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması,
ı) İhracatçılar için, bağlı olduğu İhracatçı Birliği kayıtlarına göre, Türkiye İhracatçılar Meclisi veya İhracatçı Birliklerince ilgili mevzuatı çerçevesinde performans ve güvenilirliğinin onaylanmış olması, (8/5/2004 tarihli Yönetmelik ile eklenen ibare)

i) Başkası adına ve namına hareket edilmemesi,

j) Dış Ticaret Sermaye şirketleri ile idaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından aralarında vasıtalı vasıtasız şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmaların dış ticaret işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan dış ticaret veya pazarlama şirketleri hariç imalatçı olması, (8/5/2004 tarihli Yönetmelik ile eklenen ibare)
k) A Sınıfı Onaylanmış Kişi için Sermaye Piyasası Kurulunun belirlediği denetim ilke ve kuralları ile genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre anılan Kurulca belirlenen şartları taşıyan ve bağımsız denetim yetkisi verilen denetçi tarafından son 2 (iki) yılı esas alınmak üzere mali tabloları incelenerek rapora bağlanmış olması.
Yönetim kurulu üyeleri ile sermayesinin %10’undan fazlasına sahip olanlardan sürekli olarak yurtdışında ikamet eden yabancı uyruklu gerçek kişilerin (a) bendinde belirtilen suçlardan dolayı hüküm giymediklerine ilişkin olarak esasları Gümrük Müsteşarlığınca belirlenecek taahhütname aranır.
Gümrük Müsteşarlığınca (Gümrükler Genel Müdürlüğü), basitleştirilmiş usullerden yararlanmak üzere bu maddede belirtilen genel koşullar ile 137 inci maddede belirtilen özel koşulları taşıyanların yazılı olarak başvuruları üzerine Onaylanmış Kişi Statü Belgesi verilir.

Kamu kuruluşlarının (Resmi daireler ve sermayesinin tamamı devlete ait olan iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları ve yine sermayesinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait ve bunlara bağlı müesseseler) basitleştirilmiş usullerden yararlanmak üzere yazılı başvuruları üzerine bu maddede belirtilen genel koşullar aranmaksızın Onaylanmış Kişi Statü Belgesi verilir.
A, B ve C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi almak için yapılacak başvuru, aranacak belgeler ve belgenin düzenleme şekli ile belgenin iptaline ilişkin usul ve esasları belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.
Bu maddede belirtilen genel koşullar ile 137 nci maddede belirtilen özel koşullardan herhangi birinin ortadan kalkması durumunda Onaylanmış Kişi Statü Belgesi Müsteşarlıkça iptal edilir.
Onaylanmış Kişi Statü Belgesinin geçerlilik süresi, belge düzenlenme tarihi itibariyle 2 (iki) yıldır. Belgenin yenilenebilmesi için, Gümrük Müsteşarlığınca aranacak tüm belgelerle birlikte, belge geçerlilik süresinin bitim tarihinden en geç iki ay öncesinden yeniden başvurulması gerekir.
Bu süre içerisinde başvuruda bulunan kişilerin, belge geçerlilik süresinin bitimi tarihinden itibaren 2 (iki) ay müddetle onaylanmış kişi statüleri devam eder.
Bu süre içerisinde başvuruda bulunmayan kişiler ise, belge geçerlilik süresinin bitimi tarihinden itibaren yeni belge verilinceye kadar onaylanmış kişi statüsünü kaybederler.
A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alan kişiler, B ve C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alan kişilerin sahip oldukları hak ve yararlanacakları uygulamalardan; B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alan kişiler ise, C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alanların sahip olacakları hak ve yararlanacakları uygulamalardan da yararlanabilirler.
Müsteşarlık, bu Yönetmelikte yer alan basitleştirilmiş usullerden yararlanacak eşya çeşitleri ve kapsamı ile bunlara ilişkin gümrük işlemlerini belirlemeye, basitleştirilmiş usul türlerine göre farklı kriterler koymaya yönelik düzenleme yapmaya yetkilidir.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde basitleştirilmiş usul için aranacak özel koşullar

Madde 137- (8.5.2004 tarih ve 25456 sayılı RG’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Gümrük Müsteşarlığınca (Gümrükler Genel Müdürlüğü), basitleştirilmiş usullerden yararlanmak üzere yazılı başvuru üzerine verilecek Onaylanmış Kişi Statü Belgesi için 136 ncı maddede belirtilen genel koşulların yanısıra aşağıda belirtilen özel koşullar aranır:
a) A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü kazanmak için aşağıdaki özel koşullardan en az birinin sağlanması gerekir:
(1) Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde asgari 25 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde eşyanın fiili ihracatının yapılmış olması,
(2) Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde gerçekleştirilen ithalat ve ihracat toplamının asgari 100 milyon ABD Doları kıymetinde olması,
(3) Dış Ticaret Sermaye şirketi olması.
Dış Ticaret Sermaye Şirketi aracılığıyla yapılan ve bağlı olduğu İhracatçı Birliği kayıtlarına göre Türkiye İhracatçılar Meclisi veya İhracatçı Birliklerince onaylı belgede kayıtlı ihracat tutarı da imalatçı kişinin A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi başvurusunda dikkate alınır.
İdaresi, murakabesi veya sermayesi bakımlarından aralarında vasıtalı veya vasıtasız şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait dış ticaret veya pazarlama şirketi aracılığıyla ihracat yapılması durumunda; söz konusu dış ticaret veya pazarlama şirketi aracılığıyla yapılan ihracat, imalatçı kişinin ihracatı olarak kabul edilir ve imalatçı kişinin A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi başvurusunda dikkate alınır.
b) B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü kazanmak için aşağıdaki özel koşullardan en az birinin sağlanması gerekir:
(1) Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde asgari 5 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde eşyanın fiili ihracatının yapılmış olması,

(2) Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde gerçekleştirilen ithalat ve ihracat toplamının asgari 20 milyon ABD Doları kıymetinde olması.

Dış Ticaret Sermaye şirketi aracılığıyla yapılan ve bağlı olduğu İhracatçı Birliği kayıtlarına göre Türkiye İhracatçılar Meclisi veya İhracatçı Birliklerince onaylı belgede kayıtlı ihracat tutarı da imalatçı kişinin B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi başvurusunda dikkate alınır.
c) C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü kazanmak için aşağıdaki özel koşullardan en az birinin sağlanması gerekir:
(1) Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde asgari 2 milyon FOB/ABD Doları kıymetinde eşyanın fiili ihracatının yapılmış olması,
(2) Bir önceki takvim yılı veya başvuru yılı içinde gerçekleştirilen ithalat ve ihracat toplamının asgari 8 milyon ABD Doları kıymetinde olması.
Dış Ticaret Sermaye şirketi aracılığıyla yapılan ve bağlı olduğu İhracatçı Birliği kayıtlarına göre Türkiye İhracatçılar Meclisi veya İhracatçı Birliklerince onaylı belgede kayıtlı ihracat tutarı da imalatçı kişinin C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi başvurusunda dikkate alınır.
Kamu kuruluşları için bu maddede belirtilen koşullar aranmaz.

Madde 138- (23.12.2003 tarihli 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Gümrük idareleri, 136 ve 137 nci maddelerde yer alan koşulları taşıyan beyan sahibinin başvurusu üzerine beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmadığı durumlarda, 139 uncu maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla gümrük beyanını kabul eder.

Gümrük idaresi, eşyaya ilişkin basitleştirilmiş beyanın yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde gerekli görülen bütün bilgileri içermesi halinde tamamlayıcı beyanın sunulmasını istemekten vazgeçebilir.

Bu usulün uygulandığı durumlarda, ambar hareketleri ile özet beyan ve gümrük beyannamesi tescil ve kabul işlemleri 67 ve 126 ncı maddelerde belirtildiği şekilde yapılır. Ancak, tamamlayıcı beyanın verildiği tarihte, ilk beyannamenin bazı bilgilerinin değiştirilmesi gerektiği hallerde, muayene memuru tarafından beyanname ekranı açılarak yeniden düzenleme işlemleri yapılır.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanda bulunması zorunlu hususlar

Madde 139- Eksik bilgi ile yapılacak beyanda;
a) Beyan sahibinin kimliğinin, taşıt aracının özelliklerinin ve kayıtlı olduğu ülkenin, kapların adedi, cinsi ve özet beyana ilişkin bilgiler ile beyan sahibinin imzasının bulunması,
b) Eşyanın, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin gümrük idaresince kolay ve herhangi bir tereddüde yol açmadan belirlenmesini sağlayacak şekilde tanımlanmış olması,
c) Eşyanın tanımlanması, serbest dolaşıma geçişi düzenleyen hükümlerin uygulanması ve eşyaya geçiş izni verilmeden önce alınması gereken herhangi bir teminat miktarının belirlenmesi için gümrük idarelerince gerekli görülen her türlü diğer bilgilerin yer alması,
d) Bir eşyanın belli destekleyici belgeler olmaksızın serbest dolaşıma girişinin mümkün olmadığı durumlarda, bu bilgi ve belgelerin tamamının mevcut olması,
Zorunludur.
Eşyanın serbest dolaşıma girişinden önce ibrazı gerekli olan belgelerden bir ya da birkaçını içermeyen beyanlarda;
a) İlgili belgenin mevcut ve geçerli olduğunun,
b) Beyanın kabulünde meydana gelecek bir gecikmenin eşyanın serbest dolaşıma girişini engelleyeceğinin ya da daha yüksek bir oranda vergilendirmeye yol açacağının belli olması, ve
c) Eksik belgeye ilişkin bilgilerin her durumda beyanda gösterilmesi,
Zorunludur.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanların tamamlanması
Madde 140- Beyanname tescil edildiğinde eksik olan bilgi ve/veya belgelerin tamamlanması için beyan sahibine tanınan süre, söz konusu tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez.

İndirimli veya sıfır oranında ithalat vergisinin uygulanması için gereken belgelerin eksikliği durumunda, gümrük idarelerinin eksik beyan kapsamındaki eşyanın bu tür indirimli veya sıfır oranında vergilendirilecekleri konusunda yeterli nedenlerin olması ve beyan sahibinin talebi üzerine söz konusu belgenin tamamlanması için yeni bir süre verilebilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.

Tamamlanacak eksik beyanın gümrük kıymeti ile ilgili olması ve daha uzun bir süre gerekmesi ve bunun gerekli olduğunun kanıtlanması durumunda, gümrük idareleri daha uzun bir süre belirleyebilir ya da daha önce belirlenmiş olan süreyi uzatabilir.
İndirimli ya da sıfır oranında gümrük vergisinin serbest dolaşıma girecek eşya için sadece belirlenmiş tarife kotaları ve tarife tavanları dahilinde uygulanması durumunda, vergilendirme, sadece indirimli ya da sıfır oranında vergi uygulanması için gerekli olan belgeler düzenlendiğinde, izin verilen sınırlar çerçevesinde yapılır. Bu belgeler aşağıdaki süreler içinde ibraz edilir.
a) Tarife tavanları uygulanan durumlarda, alınan bir önlemin normal ithalat vergilerinin yeniden uygulanması zorunluluğunu getirdiği tarihten önce,
b) Tarife kotaları uygulanan durumlarda, bu kotalar için belirtilen limite ulaşılmasından önce.
İndirimli ya da sıfır oranında ithalat vergisi uygulanması için ibrazı zorunlu olan belge, söz konusu eşyaya ilişkin beyanın bu tarihten önce kabul edilmiş olması koşuluyla, indirimli ya da sıfır oranın öngörüldüğü sürenin dolduğu tarihten sonra da ibraz edilebilir.
Eksik beyan usulüne göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması için gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz konusu beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.
Eksik beyan halinde eşyanın serbest dolaşıma girişi
Madde 141- Gümrük idarelerinin eksik bir beyanı kabul etmesi, başka nedenler bulunmadığı takdirde beyannamesi tescil edilmiş eşyanın serbest dolaşıma girişini engellemez ya da geciktirmez. Eşyanın serbest dolaşıma girişi aşağıda belirtilen şartlara göre gerçekleştirilir:
a) Beyanname tescil edildiğinde eksik olan bilgi ve belgelerin daha sonra tamamlanacak olması söz konusu eşyanın vergi tutarını etkilemiyorsa, hesaplanan vergiler üzerinden işlemler yürütülür.
b) 45 inci madde hükmü çerçevesinde, eksik beyanın geçici bir kıymet bildirimi içermesi durumunda, bu bildirime dayanarak gümrük vergileri hesaplanır.
c) Eksik belge;
1) İndirimli veya sıfır oranındaki vergi uygulanması ile ilgiliyse, gümrük vergilerinin indirimli veya sıfır oran üzerinden hesaplanması,
2) Muafiyet hükümlerinin uygulanması ile ilgiliyse, muafiyet hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir
Ancak eksik belgeler süresi içinde gümrük idarelerine sunulmadığı takdirde cezai hükümler saklı kalmak üzere, Gümrük Kanunun 198 inci maddesi gereği normal oranların uygulanması sonucu tahakkuk ettirilen gümrük vergisine göre eksik ödenen gümrük vergisi ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında faizin yükümlüğe tebliğ edildiği tarihi takiben 10 gün içinde ödenmesi zorunludur.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanın tamamlanması ya da değiştirilmesi
Madde 142- Basitleştirilmiş usullere ilişkin 139 ila 141 inci maddelerde öngörülen koşullar çerçevesinde tescil edilmiş eksik beyanı içeren bir beyanname, beyan sahibi tarafından tamamlanabilir ya da gümrük idarelerinin izni alınarak Gümrük Kanununun 60 ıncı maddesinde belirtilen koşullara uyan yeni bir beyanname ile değiştirilebilir.
Her iki durumda da, gümrük vergilerinin hesaplanması ve eşyanın serbest dolaşıma girişini düzenleyen diğer hükümlerin uygulanmasında, eksik beyanı içeren beyannamenin tescil edildiği tarih esas alınır.
Özelliği olan eşyanın tesliminde basitleştirilmiş usul
Madde 143- Özelliği olan eşyanın tesliminde, yükümlünün yazılı başvurusu üzerine basitleştirilmiş beyan usulü talebi, 136 ve 137 nci maddelerde yer alan koşullar aranmaksızın ilgili gümrük idaresince değerlendirilip kabul edilebilir.
Yukarıdaki fıkra uyarınca teslim edilecek özelliği olan eşya aşağıda belirtilmiştir:
a) Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun uygunluk yazısının ibrazı şartıyla radyoaktif maddeler,
b) İnsan ve hayvan sağlığı ile ilgili her türlü aşılar,
c) İnsan sağlığı için önem arz eden kalp kapakçığı, canlı doku ve böbrek hastaları için özel serumlar, kan ve kan plazması gibi belli fiziksel koşullarda korunması zorunlu olan ürünler,
d) İlgili kuruluşlardan alınacak belgelerle tevsiki kaydıyla, insan sağlığı için lüzumlu ve acil ameliyatlarda kullanılması gereken organlar, vücudun içindeki organlara takılan, vücutta kalan protez uzuvlar, ve parçaları,

 

e) Belirli bir ısıda muhafazası gereken tıbbi tahlillerde kullanılan hazır kitler,

 

f) Yurt dışında periyodik olarak yayımlanan gazete ve dergiler ile bunların elektronik ortamda muhafaza edildiği materyaller,

g) Tüp bebek merkezleri laboratuarlarında kullanılan tüp bebek solüsyonları,
h) Canlı hayvanlar ve bunların üretilmesi için getirilen yumurtalar,



i) Uçak ve gemilerde acil kullanılma zorunluluğu bulunan ve makinelerin tamirinde vazgeçilmez nitelikte olduğu belirlenen yedek parçalar veya gerekli aletler,
j) Korunması özel düzenek ve yapı gerektiren eşya
k) Hacimleri ve ağırlıkları itibariyle geçici depolama yeri ve antrepoya alınması külfet ve masraf gerektiren dökme ve havaleli eşya,

l) Hızlı kargo yoluyla taşınan ticari mahiyet arz etmeyen ve/veya gümrük vergisinden muaf eşya.

Yukarıda belirtilen özelliği olan eşyanın gümrük işlemleri ve tesliminde basitleştirilmiş usuller kapsamında kolaylık sağlayan düzenlemeler yapmaya Müsteşarlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir.