GüMRÜk yönetmeliĞİ

BEŞİNCİ KISIM

Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkan Eşya

Eşyanın yurt dışı edilmesi
Madde 678 - Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan eşya, yürürlükteki hükümlere göre gümrük idareleri tarafından yapılan denetimlere tabi olup, bunlar önceden belirlenen yollardan ve gümrüğün gözetimi altında yurt dışı edilir.
Özet beyan
Madde 679 - Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşyaya ilişkin olarak taşıyıcılar veya acenteler tarafından gümrük idaresine özet beyan verilir.
Özet beyan, Müsteşarlıkça belirlenen örneğe uygun bir form ile yapılır. Gümrük idareleri bilgisayar ortamında üretilecek özet beyanın kullanımına izin verebilir.
Özet beyan, gümrük işlemine esas olan beyanname ve taşıma senedi ile karşılaştırılır ve bir aykırılık bulunmadığı takdirde eşyanın ihracına izin verilir. Eşyanın yurt dışı edildiğinin belirlenmesi halinde özet beyan kapatılır.
Çıkış beyannamelerinin kapatılması
Madde 680 - Gümrük idaresinin özet beyan servisinde Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşyaya ilişkin özet beyan formu, gümrük çıkış beyannamesi ve taşıma senedi ile karşılaştırılır ve bir aykırılık bulunmadığı takdirde gümrük çıkış beyannamesi kapatılır. Özet beyanın ve gümrük çıkış beyannamesinin kapatma tarihi özet beyan servisindeki görevliler tarafından özet beyan ve gümrük çıkış beyannamesi üzerine kaydedilir.
İşi biten belge takımları birbirinden ayrılarak gümrük çıkış beyannamelerinin yükümlü nüshası ihracatçı veya temsilcisine, diğer nüshalar ise ilgili birimlere dağıtılır.
Harp gemileriyle giden eşya
Madde 681 - Türk ve yabancı ülke donanmasına ait harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine ait hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulu izni ile gelen yabancı devletlerin hava harp gemileri gümrük gözetimine tabi değildir. Ancak, harp gemileri ve hava harp gemileri ile Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşya, gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla, gemilerin komutanları tarafından bir liste halinde en yakın gümrük idaresine bildirilir. Söz konusu gemilerin komutan ve diğer mürettebatına ait eşya da bu hükme tabidir.
Boş olarak giden taşıtlar
Madde 682 - Türkiye Gümrük Bölgesinden boş olarak giden taşıtların bu durumu, bir form ile gümrük idarelerine bildirilir.

ALTINCI KISIM

Özellik Gösteren Faaliyetler
BİRİNCİ BÖLÜM

Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna
BİRİNCİ AYIRIM

Genel Hükümler
Muafiyet uygulanarak serbest dolaşıma sokulacak eşya
Madde 683 - Aşağıda sayılan hallerde, serbest dolaşıma sokulacak eşya gümrük vergilerinden muaftır.

a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgahı için gelen eşya;

b) Mütekabiliyet esasına göre ithal edilen diplomatik eşya;

c) 1) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ihtiyaçları için gümrük beyannamesi bu kuruluşlar adına düzenlenmiş olmak kaydıyla, yurt dışından tedarik olunan her türlü harp silah, araç, gereç, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ile bunların yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ve harp ganimetleri;

2) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ihtiyacı için bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan her türlü yardım malzemesi;

3) Emniyet Genel Müdürlüğü ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından emniyet ve gümrük muhafaza hizmetleri ihtiyacı için dış memleketlerden mubayaa ve ithal olunacak birinci fıkranın (c) bendinin (1) no.lu paragrafında yazılı araç, gereç ve silahlar ile bunların teferruatı,

d) Değeri 100 EURO’yu geçmeyen eşya;

e) Gerçek kişiler tarafından ithal edilen kullanılmış şahsi eşyadan;

1) Kanuni ikametgahlarını Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait alındığı tarihte üç yaşından büyük olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları,

2) Kanuni ikametgahlarını Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait her türlü kullanılmış ev eşyası,

3) İkametgahı Türkiye’de olan bir Türk ile evlenerek veya evlenmek üzere Türkiye’ye gelen kişilere ait çeyiz eşyası,

4) Miras yoluyla intikal eden kişisel eşya,

5) Türkiye’ye öğrenim görmek amacıyla gelen öğrencilere ilişkin eğitimle ilgili malzemeler ve eğitimle ilgili diğer ev eşyası,

6) Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkan gerçek kişilerin geri getirdiği kullanılmış ev eşyası,

f) Gerçek kişilerce ithal edilen diğer eşyadan;

1) Değeri 300 EURO’yu geçmemek üzere gerçek bir kişiden diğerine gönderilen veya yolcular tarafından ithal edilen hediyelik eşya,

2) Şeref nişanları veya ödülleri,

3) Uluslararası ilişkiler çerçevesinde alınan hediyeler,

g) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından ticari gaye güdülmemek ve kuruluş amaçları doğrultusunda kullanılmak üzere ithal edilen eşyadan;

1) Eğitim, bilim ve kültürel amaçlı eşya ile bilimsel alet ve cihazlar,

2) Tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma yapılmasına mahsus alet ve cihazlar,

3) Bilimsel araştırma amacına yönelik hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddeler,

4) İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler ile kan gruplama ve doku tipi ayırma belirteçleri,
5) İlaç özelliği olan ürünlerin kalite kontrolü amacına yönelik maddeler,

h) Bir ticari faaliyetin yürütülmesi ile bağlantılı ithalat;

1) İşyeri nakli suretiyle ithal edilen sermaye malları ve diğer malzemeler,

2) Türkiye Gümrük Bölgesinde faaliyette bulunan çiftçilerin, komşu ülkedeki mülklerinden elde ettikleri ürünler,

3) Komşu ülkelerdeki çiftçiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesindeki mülklerinde kullanılmak üzere getirilen, toprak ve ekinlerin işlenmesi amacına yönelik tohum, gübre ve diğer ürünler,

4) Ticari mahiyet arz etmeyen numuneler,

i) Önemli değeri olmayan numunelik eşya ve modeller,

ii) Basılı reklamcılık dokümanları ve reklamcılık amacına yönelik malzemeler,

iii) Bir ticari fuarda veya benzeri bir faaliyette kullanılan veya tüketilen ürünler,

5) İnceleme, analiz veya test amaçlı olarak ithal edilen eşya,

ı) Ulaştırmacılıkta kullanılan eşya;

1) Taşıma sırasında eşyanın istifi ve korunması için yardımcı maddeler,

2) Canlı hayvanların nakli sırasında kullanılan kuru ot, yem ve yiyecek maddeleri ile ilaçları,

3) Ulaşım araçları ile özel konteynerlerde mevcut bulunan akaryakıt ve madeni yağlar,

4) Deniz ve hava ulaşım araçlarına ait donatım ve işletme malzemesi.

j) Bilgi materyali ithalatı;

1) Yayın hakları veya endüstriyel ve ticari patent haklarını koruyan örgütlere gönderilen eşya,

2) Turistik reklamcılık malzemeleri,

3) Ticari değeri olmayan çeşitli belge ve eşya,

k) Cenaze ve cenaze ile ilgili eşyanın ithali;

1) Savaş kurbanları anıtları ile mezarlıkların yapımı, bakımı ve süslenmesi amacına yönelik eşya,

2) Tabutlar, cenaze kül kapları ve süsleme niteliği olan cenaze levazımatı,

l) Diğer eşya;

1) Malul ve sakatların kullanımına mahsus eşya,

2) Doğal afetlerden zarar görenlere gönderilen eşya,

3) Türkiye’de düzenlenen uluslararası spor müsabakalarında kullanılmak üzere getirilen eczacılık ürünleri,

Bu maddenin (d) ila (l) bentlerinde yer alan eşyaya ilişkin olarak ilgili Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri uygulanır.

İKİNCİ AYIRIM

Diplomatik Muafiyetler
BİRİNCİ ALT AYIRIM

Diplomatik Muafiyetlere İlişkin İşlemler

Diplomatik muafiyetlerden yararlanacak kişiler
Madde 684 - Diplomatik muaflıklardan yararlanacak kişiler aşağıda gösterilmiştir.
a) Yabancı devlet başkanları ve aileleri ile refakatlerine memur olanlar,

b) Diplomatik pasaportu haiz olmak kaydıyla resmi bir ziyaret veya görev için Türkiye’ye gelen delegelerle, sivil ve askeri heyetler,

c) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerinde görevli misyon şefleri, diplomatik memurlar, yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarında görevli misyon şefleri ve meslekten konsolosluk memurları, milletlerarası resmi kuruluşların Türkiye’de ikamet eden misyon şefleri ile diplomatik memurları.
Diplomatik muaflıkların uygulanmasında karşılıklılık şartı
Madde 685 - Diplomatik muaflık ve kolaylıkların uygulanabilmesi için, aynı muaflık ve kolaylıkların yabancı devletler tarafından da karşılıklı olarak gösterilmiş bulunması şarttır.
Daha az muaflık ve kolaylık gösteren devletler hakkında karşılıklı uygulanacak muaflık ve kolaylıklar o nisbette azaltılır.
Diplomat statüsündeki memurlarımıza kolaylık tanıyan ve muaflık uygulayan yabancı devletlerin adları ve kabul ettikleri kolaylık ve muaflık dereceleri ile yabancı devletlerin uygulamakta oldukları diplomatik muaflıklar ve kolaylıklara ait değişiklikler, Dışişleri Bakanlığından Gümrük Müsteşarlığına düzenli olarak bildirilir ve bunlar gümrük idarelerine duyurulur.
Durumları gümrüklere bildirilmemiş olan devletlerin diplomasi memurları ve eşyası hakkında, Kanunda yazılı muaflık ve kolaylıklar uygulanmayarak, keyfiyet Müsteşarlığa intikal ettirilir ve alınacak talimata göre gereği yapılır.
Diplomatik muafiyet kapsamında gelen eşya ile kültürel miras eserleri ve münhasıran misyon binası içerisinde düzenlenecek sergilere gelen her türlü eşyanın ithal, devir, satış, gümrüğe terk, bağış ve ihraç işlemleri ile ilgili her türlü ek düzenlemeyi Gümrük Müsteşarlığı ile karşılıklılık şartının varlığını tespit eden Dışişleri Bakanlığı müştereken yapabilir.
Gümrük işlemleri
Madde 686 - Diplomatik muaflık ve kolaylıkların uygulanmasına ilişkin gümrük işlemleri, aşağıda gösterildiği gibi yürütülür.

A) Birlikte gelen eşya

1) Beyan ve muayeneye tabi olmayanlar ;
a)Yabancı devlet başkanları ve aile fertleriyle refakatlerine memur olanların,
b) Diplomatik pasaportu haiz olmak kaydıyla resmi bir ziyaret veya görev ile Türkiye’ye gelen delegelerle, sivil ve askeri heyetlerin,
c) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerinde ve konsolosluklarında görevli misyon şefleri ile diplomasi memurları ve meslekten konsolosluk memurlarının,
d) Milletlerarası resmi kuruluşların Türkiye’de ikamet eden misyon şeflerinin,

Beraberlerinde gelen zat ve ev eşyası ile, görevlerinin yapılmasıyla ilgili her türlü eşya için, ilgililerinden hiç bir beyan aranılmaz ve bu eşya muayene edilmez.

Sözü edilenlerin kimlikleri pasaportlarının incelenmesinden anlaşılır ve kendilerine azami kolaylık ve nezaket gösterilir.

2) Sözlü beyana tabi olanlar ve muayene edilebilecekler;

Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerinde ve konsolosluklarında görevli idari ve teknik personelin, beraberlerinde getirecekleri eşya için sözle yapacakları beyanlarıyla yetinilir.
Kuvvetli şüphe ve yazılı, açık adresli ve imzalı ihbar olmadıkça, bu eşya muayene edilmez.
Sözü edilenlerin kimlikleri de, pasaportlarının incelenmesinden anlaşılır ve kendilerine gereken kolaylık ve nezaket gösterilir.
B) Ayrı gelen eşya
1) Bu maddenin birinci fıkrasının (A) bendinin (1) numaralı alt bendinde yazılı kişilerin beraberlerinde gelmeyen eşyası ile resmi görevlerin yapılması ile ilgili ve elçiliklerde kullanılacak eşya ve elçilik binalarının inşaatında kullanılmak üzere getirilecek malzeme için ilgili elçiliklerce tanzim ve Dışişleri Bakanlığınca vize edilmiş “Mektup”lar beyanname olarak kabul olunur.
Aksi taktirde, bu eşyanın gümrük işlemleri gümrük beyannamesi ile yapılır.
2) Bu maddenin birinci fıkrasının (A) bendinin (2) numaralı alt bendinde yazılı kişilerin kendilerinden ayrı gelen eşyası ile konsoloshanelerde resmi görevle ilgili ve buralarda kullanılmak üzere getirilecek eşya ve konsoloshanelerin inşaatında sarf edilecek malzemenin gümrük işlemleri, gümrük beyannamesi üzerinden yürütülür.
C) Taşıtlar
Bu maddenin birinci fıkrasının (A) bendinin (1) numaralı alt bendinde sayılanlara ait taşıtlar ile elçiliklerde kullanılmak üzere getirilen taşıtların, ilgili elçilik veya muaflık hakkı tanınmış misyon şeflikleri veya heyet başkanları tarafından tanzim ve Dışişleri Bakanlığınca vize edilmiş mektuplarla (A) fıkrasının ikinci bendinde sözü edilenlere ait taşıtların ise gümrük beyannamesi ile gümrük işlemleri yapılarak sonuçlandırılır.
Muafen giren eşya ve taşıtların satış ve devri
Madde 687 - Diplomatik muaflıklardan yararlanılarak yurda sokulan eşya ve taşıtların (binek otomobilleri dahil) gerek muaflık hakkı olan, gerekse muaflık hakkı bulunmayan kimse ve yerlere herhangi bir suretle devir veya satışı Dışişleri Bakanlığının önceden müsaadesine tabidir.
Bu devir veya satış diplomatik muafiyet hakkı olan bir kişiye veya yere yapılıyorsa, gümrük işlemleri ilgililerden yeniden alınacak ve Dışişleri Bakanlığının vizesinden geçmiş elçilik mektuplarıyla yapılır.

Devir veya satış diplomatik muafiyet hakkı bulunmayan, özel bir kanunla vergi muaflığından faydalanan bir yere yapılıyorsa, ilgililerden yeniden alınacak serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle gümrük işlemleri tamamlanır.

Devir veya satış muaflık hakkı olmayan yer ve kişilere yapılıyorsa, bunların gümrük işlemleri, ilgiliden alınacak serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle yürütülür ve Gümrük Kanununun 181 inci maddesi hükmü gereğince yükümlülüğe tabi tutularak mevzuata göre gümrük vergileri tahakkuk ve tahsil olunur.
Yukarıdaki fıkralarda gösterilen şekilde devir veya satışı yapılan eşya ve taşıtlara ilişkin ilk elçilik mektuplarının kayıtları, yeniden alınmış elçilik mektup veya beyanname kayıtlarına dayanılarak kapatılır.
Muafen giren taşıtların çalınması
Madde 688 - Diplomatik muaflıklardan faydalanarak yurda sokulan taşıtların çalınmaları halinde, çalınma hadisesi, mahkeme ilamı veya Cumhuriyet Savcılığından veya olayın vuku bulduğu yerin en büyük mülkiye amirinden alınan belge ile ispat olunduğu takdirde, bunların gümrük vergileri aranmayarak elçilik mektuplarının kayıtları, adı geçen belgelerle kapatılır.