GüMRÜk yönetmeliĞİ

İKİNCİ BÖLÜM

Gümrük Vergilerinin Tahakkuku, Tebliği ve Ödenmesi

Gümrük vergileri tahakkukunu izleme defteri

Madde 779 - Gümrük idaresi tarafından gerekli bilgiler kullanılarak hesaplanan gümrük vergileri, Gümrük Vergileri Tahakkukunu İzleme Defterine veya bilgisayara kaydedilir. Bilgisayara kayıt halinde, bilgisayar çıktıları Gümrük Vergileri Tahakkukunu İzleme Defteri yerine geçer.

Ancak;
a) Geçici bir dampinge karşı vergi veya fark giderici vergi uygulandığı,

b) Kanunen alınması gereken vergi tutarının, bir bağlayıcı tarife ve menşe bilgisine istinaden belirlenen tutarlardan yüksek olduğu,

c) Vergi tutarının Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen seviyenin altında kaldığı,

Hallerde, hesaplanan vergiler bu Yönetmeliğin 68 no.lu ekinde yer alan örneğe uygun Gümrük Vergileri Tahakkukunu İzleme Defterine kaydedilmekle birlikte, bunların özel durumu defterde belirtilir.

Gümrük Vergilerinin Tahakkukunu İzleme Defterinin tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir.

Vergilerin hesaplanacağı zaman

Madde 780 - Kesin vergi tahakkukları, eşyanın gümrük amirlerince veya bilgisayar sistemince muayenesine lüzum görülen hallerde, bu muayenenin sonunda ve muayenesine lüzum görülmeyen hallerde ise, beyannamenin idare amirleri tarafından havale edilmesi veya bilgisayar sisteminin otomatik olarak belirlemesi üzerine, muayene memurları tarafından, eşyanın ağırlık, cins, nev’i ve kıymeti hakkında konulmuş esaslar dikkate alınarak hesaplanır.
Gerekli teminatın sağlanması şartıyla, belirli aralıklarla ve aynı kişiye teslim edilen aynı cins eşyanın gümrük vergileri 30 günü geçmeyecek şekilde belirlenecek bir süre içinde hesaplanarak Gümrük Vergilerinin Tahakkukunu İzleme Defterine kaydedilebilir.

Vergilerin hesaplanmasında sıra

Madde 781 - Muayene memurları;
a) Bu Yönetmeliğin 204 üncü maddesinin ikinci paragrafı gereğince kendilerine havale edilen beyannamelerin muayenelerini geliş ve başvuruş sırasına göre yapacaklarından, vergilerin hesaplanmasında da bu sıraya uyar. Muayenesi, tahlili veya diğer yetkili mercilerce kontrolü biten eşyanın vergileri hesaplanır.
b) Gerek tarife uygulaması ve gerek indirilmiş vergi veya muafiyet uygulanması gibi hususlarda tereddüt olduğunda, durumu bir yazı ile idare amirine bildirir ve vergi hesaplanmasını idare amirlerinin verecekleri karara göre yapar. Muayene memurlarının bu husustaki yazıları ile idare amirinin yazılı kararları diğer belgelerle birlikte birinci nüsha beyannameye eklenir.

Vergilerin beyanname üzerinde gösterilmesi

Madde 782 - Muayene memurları yaptıkları muayene sonuçlarını, bu Yönetmeliğin 205 ve 206 ncı maddelerinde gösterilen şekilde beyannameye kaydeder ve tahakkuku buna göre yapar.

a) Beyana isabet edecek vergi ve ceza bakımından her kalem ayrı bir beyan sayıldığından, giriş beyannamesinin her kalemine ait vergiler beyannamede ayrı ayrı gösterilir. Bir kalemin eksik veya fazlası, diğer kalemin fazla veya eksiği ile mahsup edilemez.

b) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynı tarife pozisyonu veya alt pozisyon altında toplanan ve bir vergi nispetine tabi olan eşya bir kalem sayılır. Şu kadar ki, başka başka tarife pozisyonlarına girdiği halde vergi hadleri aynı olan eşya bu hükmün dışındadır.
c) Bir beyanname kapsamı birkaç kalem eşyanın muayenesi sonucunda, kalemlerden birini teşkil eden eşyanın bir kısmının başka bir tarife pozisyonunda sınıflandırılması gerektiğinde ve bu tarife pozisyonunun beyannamede mevcut diğer kalemlerden biriyle aynı olması halinde, vergi tahakkukları birleştirilmeyip ayrı ayrı gösterilir.

Vergilerin tebliği

Madde 783 - Hesaplanan gümrük vergileri beyanname veya beyanname yerine geçen belge üzerinde yükümlüye tebliğ edilir.
Yükümlü tarafından gümrük beyannamesinde gösterilen vergi tutarı ile gümrük idaresince hesaplanan vergi tutarının eşit olması halinde, gümrük idarelerinin eşyayı teslim etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği yerine geçer.

Eksik alınan vergilerin tebliği

Madde 784 - Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya 783 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtildiği şekilde beyanname veya beyanname yerine geçen belge üzerinde yükümlüye tebliğ edilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılır.

Şu kadar ki, gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılması zamanaşımını durdurur.

Gümrük vergileri alacakları, ceza uygulanmasını gerektiren bir fiil ile ilgili olduğu ve suçun zamanaşımı daha uzun bulunduğu takdirde, bu alacaklar Türk Ceza Kanununun dava ve ceza zamanaşımları hakkındaki süreler içerisinde kovuşturulup tahsil edilir.

Vergi tahakkukunun kesinleşmesi

Madde 785 -. Gümrük yükümlüsüne tebliğ edilen vergilere karşı, tebliğ tarihinden itibaren Gümrük Kanununun 242 nci maddesinde öngörülen süreler içinde idari ya da adli yargı mercileri nezdinde itiraz edilmediği takdirde, vergi tahakkukları kesinleşir.

Muayene ve tahakkuktan sorumluluk

Madde 786 - Muayene memurları yaptıkları muayeneden, gümrük vergilerinin hesaplanmasından ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasından, duruma göre tek başlarına veya müteselsilen sorumludur.
İkinci muayeneyi yapan veya beyannameyi kontrol edenler de aynı şekilde sorumludur.

Zamanaşımına uğrayan vergilerin sebep olanlardan tahsili

Madde 787 - Gerek tahakkuk ve gerek tahsil zamanaşımlarına uğrayan vergiler yükümlüsüne tebliğ edilir. Yükümlü tarafından zamanaşımı def’i ileri sürülerek ödeme yapılmazsa bu vergiler tahakkuk zamanaşımına uğrayanlarda vergi tahakkukunu yanlış yapan muayene memuruna, tahsil zamanaşımına uğrayanlar ise, zamanaşımına sebebiyet veren amir veya memurlara ödettirilir.

Hiç alınmayan veya noksan alınan vergilerin ödeme süreleri

Madde 788 - Eşyanın teslimini düzenleyen Gümrük Kanununun 69 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yapılan kontrol ve denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen gümrük vergileri ile işlemleri daha sonra yapılmak üzere teslim edilen eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin, yükümlüye tebliğ edildiği tarihten itibaren on gün içinde ödenmesi zorunludur.
Bununla birlikte, bu sürelerin bittiği tarihten itibaren ilgilinin yazılı istemde bulunması ve teminat alınması koşuluyla bu süre 30 gün daha uzatılabilir. Bu süre uzatımı bir beyanname kapsamı eşyanın her bir kalemi için ayrı ayrı da yapılabilir. Uzatılan süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı oranında faiz alınır.

İdarenin yürüttüğü işlemlerin gecikmesi nedeniyle veya adli mercilerce ya da eşyanın ithaline veya ihracına ilişkin olarak resmi mercilerce yürütülen herhangi bir işlem nedeniyle geçecek süreler ödeme süresini durdurur.

Yükümlü, vergi tutarının tamamını veya bir kısmını verilen sürenin bitimini beklemeksizin ödeyebilir.
Verginin ertelenememesi
Madde 789 - Basitleştirilmiş usule göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması için gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, Gümrük Kanununun 196 ncı maddesi hükümleri uygulanmaz.

Vergilerin ödenmesi

Madde 790 - Gümrük vergileri Türk Lirası olarak ödenir. Bu ödeme 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda öngörülen usullere göre yapılır.
Gümrük vergileri, yetki verilen bankalar aracılığıyla da tahsil edilebilir..

Vergilerin ve para cezalarının takibi ve zamanaşımı

Madde 791 - Süresi içinde ödenmeyen gümrük vergileri ve gerek bu vergilere ait gerekse Gümrük Kanunu hükümlerine göre kesinleşmiş para cezaları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda yazılı zamanaşımı hükümlerine tabi olup yine bu Kanun hükümlerine göre idarece takip edilir.