Günlük atık su debisi 10000 m3/gün üzerinde olan Arıtma tesislerinin çıkışlarına; Günlük atık su debisi 10000 m3/gün üzerinde olan Arıtma tesislerinin çıkışlarına
Günlük atık su debisi 10000 m3/gün üzerinde olan Arıtma tesislerinin çıkışlarına;
Günlük atık su debisi 10000 m3/gün üzerinde olan Arıtma tesislerinin çıkışlarına;
1) GPRS modem veya buna benzer uzaktan izleme özelliği olan cihazlar konulması,
2) Cihazın hafızası olmalı ve en az 1 aylık ölçümleri hafızasında saklayabilmeli ve bu cihazlar Bakanlık VPN ağına bağlanabilecek yapıda olması,
3) Bu cihazlara debi, pH, Sıcaklık, TOC, Oksijen, İletkenlik ve Renk sensorları bağlanarak online olarak izlenme sağlanması,
4) İşletmeci, elde edilen verilerin Bakanlık veri toplama merkezinde toplanması için gereklilikleri yerine getirmesi,
gerekir.
İç izleme yapmak amacıyla Bakanlığımızdan yetki alan fabrika, tesis ve işletme laboratuvarları iç izlemeye konu parametreler için 4 ayda bir diğer yetkili laboratuarlarda doğrulama analizleri yaptırmak zorundadır. Doğrulama analizleri numunelerinin İl Çevre ve Orman Müdürlüğü personeli gözetiminde alınması zorunludur. Doğrulama analiz sonuçları, ilgili İl Çevre ve Orman Müdürlüklerine ibraz edilir.
İç izleme yapmak amacıyla Bakanlığımızdan yetki alan fabrika, tesis ve işletme laboratuvarları iç izlemeye konu parametreler için 4 ayda bir diğer yetkili laboratuarlarda doğrulama analizleri yaptırmak zorundadır. Doğrulama analizleri numunelerinin İl Çevre ve Orman Müdürlüğü personeli gözetiminde alınması zorunludur. Doğrulama analiz sonuçları, ilgili İl Çevre ve Orman Müdürlüklerine ibraz edilir.
(8) İç izleme yapan yetkili diğer laboratuvarlar iç izleme amacıyla başka fabrika ve işletme bünyesinde kurulmuş olan laboratuvarlarda doğrulama analizleri yapamazlar.
(9) İç izleme, denetim ve çevresel izinlere ait numune alacak laboratuvarlar numune alma yetkisi de almak zorundadır.
(10) Çevre Ölçüm ve Analizleri Ön Yeterlilik/Yeterlik Belgesine sahip laboratuarlarda numune alma yetkisi laboratuarın, Bakanlık tarafından düzenlenen numune alma eğitimine katılan ve sertifika alan ilgili personeline verilecektir.
11) İl Çevre ve Orman Müdürlüğü personeli yerinde ölçülmesi gereken parametreleri ölçmeye yetkilidir.
11) İl Çevre ve Orman Müdürlüğü personeli yerinde ölçülmesi gereken parametreleri ölçmeye yetkilidir.
(12) Denetim, doğrulama ve çevresel izinler için gerekli numunelerin İl Çevre ve Orman Müdürlüğü personeli gözetiminde alınması zorunludur.
(13) İç izlemede alınan numunenin uygun çıkmaması durumunda İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne bilgi verilir ve numune alma tarihini takip eden on iş günü içerisinde iki numune daha alınarak, üç analiz sonucunun ortalaması alınır. Ortalamanın standartları sağlaması halinde cezai işlem uygulanmaz.
Belirli bir zamanda ve belirli bir noktadan alınacak olan anlık su numunesi sadece o yeri ve o zamanı temsil eder. Bileşimi zaman ve konum açısından büyük değişiklik göstermeyen homojen su kütleleri (göl, deniz vb.) anlık numune ile temsil edilebilir.
Belirli bir zamanda ve belirli bir noktadan alınacak olan anlık su numunesi sadece o yeri ve o zamanı temsil eder. Bileşimi zaman ve konum açısından büyük değişiklik göstermeyen homojen su kütleleri (göl, deniz vb.) anlık numune ile temsil edilebilir.
Aynı noktadan belirli zaman aralıklarıyla yada farklı noktalardan aynı anda alınan numunelerin birleştirilmesi ile yapılan örneklemedir. Aşağıdaki tabloda zamana bağlı ve noktaya bağlı kompozit numune alma yöntemlerinin karşılaştırılması yer almaktadır.
Aynı noktadan belirli zaman aralıklarıyla yada farklı noktalardan aynı anda alınan numunelerin birleştirilmesi ile yapılan örneklemedir. Aşağıdaki tabloda zamana bağlı ve noktaya bağlı kompozit numune alma yöntemlerinin karşılaştırılması yer almaktadır.
Kompozit numuneler çok sayıda numunenin analizi yerine ortalama özellikte tek bir numune üzerinde çalışılmasına imkan verir.
Kompozit numuneler çok sayıda numunenin analizi yerine ortalama özellikte tek bir numune üzerinde çalışılmasına imkan verir.
Kompozit numunelerde ölçülen parametrelerin değerleri “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nde 2 saatlik ve 24 saatlik kompozit numuneler için verilen standart değerler ile mukayese edilir.
Kompozit numunelerde ölçülen parametrelerin değerleri “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nde 2 saatlik ve 24 saatlik kompozit numuneler için verilen standart değerler ile mukayese edilir.
Anlık yada kompozit örnekleme yöntemlerinden hangisinin seçileceği çalışmanın amacı göz önüne alınarak yada yasal mevzuat gerekleri çerçevesinde belirlenir. Aşağıda bazı temel amaçlara yönelik seçilecek örnekleme yöntemi ile ilgili bilgi verilmiştir.
Anlık yada kompozit örnekleme yöntemlerinden hangisinin seçileceği çalışmanın amacı göz önüne alınarak yada yasal mevzuat gerekleri çerçevesinde belirlenir. Aşağıda bazı temel amaçlara yönelik seçilecek örnekleme yöntemi ile ilgili bilgi verilmiştir.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği kapsamında faaliyet gösteren tesisler atık sularını deşarj izni ile alıcı ortama verebilirler. Bu kapsamda tesise ait atık suyun, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği tablolarındaki sınır değerleri sağlaması gerekir. Bu tablolarda uygun örnekleme yöntemi (anlık, 2 saatlik kompozit, 24 saatlik kompozit) belirtilmiştir.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği kapsamında faaliyet gösteren tesisler atık sularını deşarj izni ile alıcı ortama verebilirler. Bu kapsamda tesise ait atık suyun, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği tablolarındaki sınır değerleri sağlaması gerekir. Bu tablolarda uygun örnekleme yöntemi (anlık, 2 saatlik kompozit, 24 saatlik kompozit) belirtilmiştir.
Örnekleme noktası olarak neresi seçilecek?
Örnekleme noktası olarak neresi seçilecek?
Tesise ait atık suyun alıcı ortama desarj hattından örnekleme yapılmalıdır. Desarj hattı atık suyun, tesisten çıktıktan sonra alıcı ortama karısma noktasına kadar olan kesimidir. Bu hat üzerinde uygun örnekleme noktası, örnekleme ekibi tarafından seçilir.
Kalite sınıfı değerlendirme çalışmaları genel olarak Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 1'de verilen parametrelerin değerlendirilmesi ile yapılır. Bu kapsamda yapılacak örnekleme, çalışmanın amacı, kapsamı ve ekonomikliği göz önüne alınarak anlık yada kompozit olarak yapılabilir.
Kalite sınıfı değerlendirme çalışmaları genel olarak Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 1'de verilen parametrelerin değerlendirilmesi ile yapılır. Bu kapsamda yapılacak örnekleme, çalışmanın amacı, kapsamı ve ekonomikliği göz önüne alınarak anlık yada kompozit olarak yapılabilir.
Olağan üstü çeşitli nedenlerle (kaza, doğal afet vb.) çevre kirliği meydana gelebilmektedir. Bu durumlarda gerek kirlilik kaynağının tespit edilmesi ve gerekse kirliliği önleyici faaliyetleri planlayabilmek için örnekleme yapılması gerekmektedir. Bu tür durumlarda genel olarak tercih edilen yöntem anlık örneklemedir.
Olağan üstü çeşitli nedenlerle (kaza, doğal afet vb.) çevre kirliği meydana gelebilmektedir. Bu durumlarda gerek kirlilik kaynağının tespit edilmesi ve gerekse kirliliği önleyici faaliyetleri planlayabilmek için örnekleme yapılması gerekmektedir. Bu tür durumlarda genel olarak tercih edilen yöntem anlık örneklemedir.
Ancak gerek analiz çalışmalarına ve gerekse değerlendirme çalışmalarına ışık tutması açısından olayla ilgili tamamlayıcı bilgilerin de eksiksiz olarak temin edilmesi gerekmektedir. Söz konusu bazı tamamlayıcı bilgiler şunlardır;
- Olayın meydana geldiği tarih ve saat,
- Olayın meydana geldiği tarih ve saat,
- Numune alma tarihi ve saati,
- Olayın olduğu bölgeye ait varsa daha önceki analiz
sonuçları ve teknik çalışmalar,
- Özellikle pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen ve iletkenlik gibi
yerinde ölçülen parametre sonuçları,
- Olayla ilgili sayısal veriler,
- Olaya neden olan, bilinen ve şüphelenilen kaynaklar ve
bu kaynaklarla ilgili teknik bilgiler.
Bu işlem için geliştirilmiş değişik amaçlarda kullanılan sedimentteki çamurdan numune alma kepçeleri mevcuttur.
Bu işlem için geliştirilmiş değişik amaçlarda kullanılan sedimentteki çamurdan numune alma kepçeleri mevcuttur.
Örneklemenin en iyi yapılacağı yer seçilmeli, çamur içeriği alınana kadar işlemlerin devam etmesi sağlanmalıdır. Kepçe içeriğindeki su öncelikle sızma şeklide boşaltılmalı, çamur bir kovaya boşaltılarak uygun numune kaplarına konmalıdır. Çamur numuneleri için vidalı kapaklı cam kavanozlar kullanılabilir.
Örneklemenin en iyi yapılacağı yer seçilmeli, çamur içeriği alınana kadar işlemlerin devam etmesi sağlanmalıdır. Kepçe içeriğindeki su öncelikle sızma şeklide boşaltılmalı, çamur bir kovaya boşaltılarak uygun numune kaplarına konmalıdır. Çamur numuneleri için vidalı kapaklı cam kavanozlar kullanılabilir.
Özellikle göl veya deniz gibi ortamlarda kullanılan cihazlardır.
Özellikle göl veya deniz gibi ortamlarda kullanılan cihazlardır.
İstenilen derinliğe indirildikten sonra kumanda ile kapaklar kapatıldıktan sonra numune alınımı gerçekleşir.
Alınan numune yüzeye çekilerek cihazın alt kapağında bulunan musluk açılarak su gerekli kaplara boşaltılır.
Amaç, dökülen yağ veya petrol ürününü en iyi temsil edecek örneği temin etmektir. Örneklemede en önemli faktörler; örnekleme yapılacak yerin iyi seçilmesi, yağ örneğinin minimum su içerecek şekilde alınması ve numunenin özelliğini kaybetmemesini sağlamaktır.
Amaç, dökülen yağ veya petrol ürününü en iyi temsil edecek örneği temin etmektir. Örneklemede en önemli faktörler; örnekleme yapılacak yerin iyi seçilmesi, yağ örneğinin minimum su içerecek şekilde alınması ve numunenin özelliğini kaybetmemesini sağlamaktır.
Numune, yağ yoğunluğunun en fazla olduğu bölgede üç farklı noktadan alınır, bu şekilde analiz için gereken yağ miktarının çok olması sağlanır. Eğer örnek alınacak üç nokta yok ise numune yağ yoğunluğunun en fazla olduğu yerden alınır.
Numune, yağ yoğunluğunun en fazla olduğu bölgede üç farklı noktadan alınır, bu şekilde analiz için gereken yağ miktarının çok olması sağlanır. Eğer örnek alınacak üç nokta yok ise numune yağ yoğunluğunun en fazla olduğu yerden alınır.
Suyun üzerinde yüzen yağlar için numune kabı yağın yoğun bulunduğu bölgede suyun yüzeyin deki yağ tabakasının hafifçe altına kadar daldırılır ve yağın kabın içine akması sağlanır. Kabın üçte biri dolduğu zaman kap sudan çıkarılır ağzı sıkıca kapatılır ve numune kabı ters çevrilerek 2-3 dakika beklenir. Bekleme sırasında yağ üstte su altta kalacaktır. Kap ters pozisyonda iken kabın kapağı gevşetilerek altta kalan suyun dışarı akması sağlanır. Bu prosedür kabın içinde en az 60 mL yağ numunesi birikene kadar tekrarlanır.
Suyun üzerinde yüzen yağlar için numune kabı yağın yoğun bulunduğu bölgede suyun yüzeyin deki yağ tabakasının hafifçe altına kadar daldırılır ve yağın kabın içine akması sağlanır. Kabın üçte biri dolduğu zaman kap sudan çıkarılır ağzı sıkıca kapatılır ve numune kabı ters çevrilerek 2-3 dakika beklenir. Bekleme sırasında yağ üstte su altta kalacaktır. Kap ters pozisyonda iken kabın kapağı gevşetilerek altta kalan suyun dışarı akması sağlanır. Bu prosedür kabın içinde en az 60 mL yağ numunesi birikene kadar tekrarlanır.
Bu tür örnekleme özellikle sintine analizleri için elzemdir.
Bu tür örnekleme özellikle sintine analizleri için elzemdir.
Ancak analiz sonuçları Uygun, Muhtemelen Uygun, Tanımlanamaz ve Uyumsuz olarak verilebilmektedir.
Analizi yapılacak parametreye göre uygun örnekleme kabı seçilmelidir. Örnek olarak Kimyasal oksijen ihtiyacı, askıda katı madde, ve çoğu ağır metal için plastik kaplar tercih edilirken, bakteriyolojik parametreler, klorofil-a ve pestisit için kahverengi cam şişeler tercih edilmelidir.
Analizi yapılacak parametreye göre uygun örnekleme kabı seçilmelidir. Örnek olarak Kimyasal oksijen ihtiyacı, askıda katı madde, ve çoğu ağır metal için plastik kaplar tercih edilirken, bakteriyolojik parametreler, klorofil-a ve pestisit için kahverengi cam şişeler tercih edilmelidir.
Kabın yapıldığı malzeme seçiminde de dikkate alınması gereken bu hususlar aynı zamanda kapak ve kaplama malzemelerinin seçiminde de dikkate alınmalıdır. Bu esaslar Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği Madde 4’de belirtilen TSE EN ISO 5667-3 Mart 2007’de açıklanmıştır.
Kabın yapıldığı malzeme seçiminde de dikkate alınması gereken bu hususlar aynı zamanda kapak ve kaplama malzemelerinin seçiminde de dikkate alınmalıdır. Bu esaslar Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği Madde 4’de belirtilen TSE EN ISO 5667-3 Mart 2007’de açıklanmıştır.
Kullan-at veya tek kullanımlık kaplar kullanılamıyorsa, karşılıklı bulaşmayı en aza indirmek amacıyla belirli madde tayinleri için belirli kap setleri tahsis edilmelidir. Daha önce bir maddenin yüksek derişimlerine sahip bir numunenin içine konulduğu bir kabın, daha sonra içine konulabilecek aynı maddenin daha düşük derişimdeki bir numunesini kirletmesini önlemek için özen gösterilmelidir.
Kullan-at veya tek kullanımlık kaplar kullanılamıyorsa, karşılıklı bulaşmayı en aza indirmek amacıyla belirli madde tayinleri için belirli kap setleri tahsis edilmelidir. Daha önce bir maddenin yüksek derişimlerine sahip bir numunenin içine konulduğu bir kabın, daha sonra içine konulabilecek aynı maddenin daha düşük derişimdeki bir numunesini kirletmesini önlemek için özen gösterilmelidir.
İlk defa kullanılacak yeni kapların, tozlardan ve ambalaj malzemesi kalıntılarından arındırılması için deterjanlı su ile yıkanması ve arkasından uygun kalitedeki suyla iyice durulanması gerekebilir. Kullanılacak tüm temizlik maddeleri uygun kalitede olmalıdır. Silikon, boron ve yüzey aktif madde tayinlerinde temizleme amacıyla deterjan kullanılmamalıdır.
İlk defa kullanılacak yeni kapların, tozlardan ve ambalaj malzemesi kalıntılarından arındırılması için deterjanlı su ile yıkanması ve arkasından uygun kalitedeki suyla iyice durulanması gerekebilir. Kullanılacak tüm temizlik maddeleri uygun kalitede olmalıdır. Silikon, boron ve yüzey aktif madde tayinlerinde temizleme amacıyla deterjan kullanılmamalıdır.
Deterjanla yıkanmış cam ve plastik kaplar için:
Deterjanla yıkanmış cam ve plastik kaplar için:
a) Kap ve kapak, deterjan ve suyun seyreltik çözeltileri ile yıkanmalı,
b) Musluk suyu ile iyice durulanmalı,
c) Arkasından uygun kalitedeki su ile iki kez durulanmalı.
d) iyice kurulanmalı ve kapak kapatılmalıdır.
Bu işlemler için otomatik bulaşık makinesi kullanılabilir
Örneklerde fizikokimyasal parametrelerin tayininde (dondurma yöntemi ile korumaya alınan numuneler hariç), kap, hava almayacak şekilde doldurulmalı ve bir tıpa ile ağzı tıkanmalıdır. Bu tedbir, taşıma sırasında sarsıntı süresince gaz fazı ile reaksiyonu önlediğinden karbondioksit miktarındaki ve pH’daki değişimlerden kaynaklanan bikarbonatın, çökebilir karbonatlara çevrilmesini ve demirin daha az oksitlenerek gerek konsantrasyon değişiminin ve gerekse renk değişiminin meydana gelmesini önler.
Örneklerde fizikokimyasal parametrelerin tayininde (dondurma yöntemi ile korumaya alınan numuneler hariç), kap, hava almayacak şekilde doldurulmalı ve bir tıpa ile ağzı tıkanmalıdır. Bu tedbir, taşıma sırasında sarsıntı süresince gaz fazı ile reaksiyonu önlediğinden karbondioksit miktarındaki ve pH’daki değişimlerden kaynaklanan bikarbonatın, çökebilir karbonatlara çevrilmesini ve demirin daha az oksitlenerek gerek konsantrasyon değişiminin ve gerekse renk değişiminin meydana gelmesini önler.
Genel olarak örnekleme işleminde yeni kapların kullanılması gerekmektedir.
Genel olarak örnekleme işleminde yeni kapların kullanılması gerekmektedir.
İstenmeyen durumların önüne geçmek amacıyla farklı parametreler için farklı numune kabı kullanılması gerekmektedir. Parametrelere göre seçilecek bu kaplarda TSE EN ISO 5667-3 Mart 2007’de belirtilmiştir.
Zorunlu sebeplerden dolayı örnek kaplarının tekrar kullanılması durumunda sterilizasyon veya dezenfeksiyon işlemlerinin uygulanması gerekmektedir.
Dondurucuda bekletilecek numune kapları ağzına kadar doldurulmamalıdır.
Dondurucuda bekletilecek numune kapları ağzına kadar doldurulmamalıdır.
Örnekler, mutlak olarak örnek alma işlemi sırasındaki sıcaklıklarından daha düşük sıcaklıkta muhafaza edilmelidir.
Örneklerin soğutulması ve dondurulması örnekler alındıktan hemen sonra uygulanırsa gerçek anlamda etkilidir. Mümkünse numunenin alındığı yerde, araçtaki buzdolapları veya soğutma kutularının kullanımı sağlanmalıdır.
Örneklerin soğutulması ve dondurulması örnekler alındıktan hemen sonra uygulanırsa gerçek anlamda etkilidir. Mümkünse numunenin alındığı yerde, araçtaki buzdolapları veya soğutma kutularının kullanımı sağlanmalıdır.
Örneklerin 2-5°C’de soğutulması ve karanlıkta muhafaza edilmesi, örneklerin laboratuvara kısa sürede taşınması için yeterlidir.
Cam kaplar dondurma işlemi için uygun değildir.
Cam kaplar dondurma işlemi için uygun değildir.
Mikrobiyolojik analiz için alınan örneklerin dondurulmaması gerekir.
Numune içerisinde istenmeyen partikül maddelerin uzaklaştırılması gerektiğinde süzme işlemi uygulanır. Ancak bazı parametreler için süzme işlemi uygulanmaz (örn. askıda katı madde, çökebilir katı madde vb)
Numune içerisinde istenmeyen partikül maddelerin uzaklaştırılması gerektiğinde süzme işlemi uygulanır. Ancak bazı parametreler için süzme işlemi uygulanmaz (örn. askıda katı madde, çökebilir katı madde vb)
Askı halinde katı maddeler, tortu, alg ve diğer organizmalar ya numunenin alınması sırasında yada alındıktan hemen sonra süzülerek uzaklaştırılmalıdır.
Bazı fiziksel ve kimyasal özellikler bir takım kimyasal bileşiklerin ilave edilmesi ile kararlı hale getirilebilir. Bu işlemde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir.
Bazı fiziksel ve kimyasal özellikler bir takım kimyasal bileşiklerin ilave edilmesi ile kararlı hale getirilebilir. Bu işlemde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir.
Koruyucu maddeler örnek alındıktan hemen sonra veya örnek alınmadan hemen önce numune kabına ilave edilir.
Kullanımlarındaki tehlike göz önüne alınarak koruyucuların kullanımına dikkat edilmelidir. Uygulayıcılar bu tekniklere ve bunlardan korunma yollarına karşı uyarılmalıdır.
Örneklerin laboratuvara taşınmasında, analiz edilecek parametreler için belirlenmiş olan bekleme süreleri aşılmamalıdır. Bu süreler TSE EN ISO 5667-3 Mart 2007’de belirtilmiştir.
Örneklerin laboratuvara taşınmasında, analiz edilecek parametreler için belirlenmiş olan bekleme süreleri aşılmamalıdır. Bu süreler TSE EN ISO 5667-3 Mart 2007’de belirtilmiştir.
Örnek kapları taşıma sırasında örneğin yapısının bozulmaması ve kaybolmaması için açılmayacak şekilde mühürlenmeli ve korunmalıdır.
Soğutuculu taşıma kaplarında, içersinin +4C civarında tutulması için elektrik enerjisi ile çalışanları tercih edilmeli, bu sıcaklıklara inilmesi için buz kalıplarının kullanılması gereklidir.
Soğutuculu taşıma kaplarında, içersinin +4C civarında tutulması için elektrik enerjisi ile çalışanları tercih edilmeli, bu sıcaklıklara inilmesi için buz kalıplarının kullanılması gereklidir.
Ambalajlama, örnek kaplarını kırılma ve muhtemel bulaşmalardan korumalıdır.
Taşıma süresince örnekler uygun serinlikte tutulmalı, ışıktan korunmalı ve mümkünse su geçirmez kaplar içerisinde muhafaza edilmelidir.
Taşıma süresince örnekler uygun serinlikte tutulmalı, ışıktan korunmalı ve mümkünse su geçirmez kaplar içerisinde muhafaza edilmelidir.
Hemen hemen tüm koruma maddeleri, diğer testlerle girişim yaptığından koruma yapılmaksızın numunelerin derhal analizlenmesi en iyi yoldur.
Hemen hemen tüm koruma maddeleri, diğer testlerle girişim yaptığından koruma yapılmaksızın numunelerin derhal analizlenmesi en iyi yoldur.
Numuneler eğer hemen ertesi gün analizlenecekse düşük sıcaklıklarda (+4°C'de) saklama en iyi yöntemdir. Yapılacak tayin ile girişim yapmıyorsa, kimyasal koruma maddeleri kullanılabilir. Bu kimyasallar kullanılacaksa, önceden numune kabına konulmalı ve toplanan tüm numuneler ile iyice karışması sağlanmalıdır.
Yapılacak tayinin cinsine göre numune koruma ve saklama metodunun seçilmesi gerekir. Askıda katı madde için tüm saklama metotları yetersiz olabilir.
Yapılacak tayinin cinsine göre numune koruma ve saklama metodunun seçilmesi gerekir. Askıda katı madde için tüm saklama metotları yetersiz olabilir.
Formaldehit çeşitli tayinlere olumsuz etki ettiğinden koruma maddesi olarak kullanılması tavsiye edilmez. Numune saklama metotları nispeten kısıtlı olup, temel amaç biyolojik faaliyeti geciktirme, kimyasal bileşiklerin ve komplekslerin hidrolizini geciktirme ve bileşenlerin uçuculuğunu engellemeye yöneliktir
Ağır metal içeren su numuneleri, en iyi şekilde ayrı, temiz bir kapta toplanarak ve pH 2.0'ye kadar derişik HCl veya HNO3 ile Kimyasal Oksijen İhtiyacı, yağ-gres parametreleri pH 2.0'ye kadar derişik H2SO4 ile asitlendirilerek saklanabilirler.
Ağır metal içeren su numuneleri, en iyi şekilde ayrı, temiz bir kapta toplanarak ve pH 2.0'ye kadar derişik HCl veya HNO3 ile Kimyasal Oksijen İhtiyacı, yağ-gres parametreleri pH 2.0'ye kadar derişik H2SO4 ile asitlendirilerek saklanabilirler.
Numunelerin sıcaklığı çok çabuk değişir. Ayrıca pH'da dakikalar mertebesinde bir zaman süresi içinde değişime uğrayabilir. Çözünmüş gazların (oksijen, karbondioksit vb.) konsantrasyonu hava ile alışveriş sonucu azalır veya artar. Bu nedenle sıcaklık, pH ve çözünmüş oksijen tayinlerini, arazide numunenin alındığı yerde yapmak uygun olur. pH-alkalinite-karbon dioksit dengesindeki değişimlerin sonucunda CaCO3 çökebilir ve Ca ile toplam sertlik değerlerinin azalmasına neden olur.
Numunelerin sıcaklığı çok çabuk değişir. Ayrıca pH'da dakikalar mertebesinde bir zaman süresi içinde değişime uğrayabilir. Çözünmüş gazların (oksijen, karbondioksit vb.) konsantrasyonu hava ile alışveriş sonucu azalır veya artar. Bu nedenle sıcaklık, pH ve çözünmüş oksijen tayinlerini, arazide numunenin alındığı yerde yapmak uygun olur. pH-alkalinite-karbon dioksit dengesindeki değişimlerin sonucunda CaCO3 çökebilir ve Ca ile toplam sertlik değerlerinin azalmasına neden olur.
Laboratuvara kadar korunmasının çok zor olduğu, kısa zaman içinde değeri değişen, doğrudan örnekleme yerinde ölçümlerinin yapılması gereken parametrelerdir.
Laboratuvara kadar korunmasının çok zor olduğu, kısa zaman içinde değeri değişen, doğrudan örnekleme yerinde ölçümlerinin yapılması gereken parametrelerdir.
Sıcaklık
Sıcaklık
pH
Çözünmüş Oksijen
Elektriksel İletkenlik
Tuzluluk
Bulanıklık
Secchi Diski (deniz ve göllerde)
Debi
Bir maddenin, standart bir değer referans alınarak sıcak yada soğuk oluşunun ölçüsüdür. Santigrad derece (OC) biriminde ölçülür.
Bir maddenin, standart bir değer referans alınarak sıcak yada soğuk oluşunun ölçüsüdür. Santigrad derece (OC) biriminde ölçülür.
Hava ve su sıcaklıkları değerleri, doğal yollarla veya insan aktivitesiyle çevreye etki eden termal değişimlerin belirlenmesi için gerekli parametredir.
Bütün termodinamik hesaplamalarda ve modellerde,
Bütün termodinamik hesaplamalarda ve modellerde,
pH, İletkenlik ve oksijen ölçümlerinin düzeltilmesi ve pH metrenin kalibrasyonunda,
Kimyasal reaksiyonların hızının belirlenmesinde,
Biyolojik aktivitenin ve akışkan özelliklerinin belirlenmesinde kullanılır.
pH, etkili haldeki Hidrojen iyonlarının konsantrasyonunun logaritmasının negatifidir.
pH, etkili haldeki Hidrojen iyonlarının konsantrasyonunun logaritmasının negatifidir.
0 ile 14 arasında değişir.
- pH<7 Asidik Çözelti
- pH=7 Nötr
- pH>7 Bazik Çözelti
pH metre sistemleri (pH, oksijen, iletkenlik ve sıcaklık ölçerler) ve kalibrasyon çözeltileri arazide ve kullanılmadığı zamanlarda, toz, direkt güneş ışığı veya aşırı soğuktan korunmalıdır.
pH metre sistemleri (pH, oksijen, iletkenlik ve sıcaklık ölçerler) ve kalibrasyon çözeltileri arazide ve kullanılmadığı zamanlarda, toz, direkt güneş ışığı veya aşırı soğuktan korunmalıdır.
Diğer kimyasal, fiziksel ve biyolojik reaksiyonlar sonucu, örnek alımından dakikalar içinde önemli değişiklikler gösterir.
Yukarıdaki sebeplerden dolayı, pH ölçümü arazide ve yerinde yapılması gereken bir parametredir.
Aşağıdaki 4 aşamaya göre pH ölçümleri yapılır.
Aşağıdaki 4 aşamaya göre pH ölçümleri yapılır.
pH metre sistemi ölçüm yerinde kalibre edilmelidir (bunun yanında elektrodun performansını ve termometrenin kalibrasyon tarihinin kontrol edilmesi gerekir)
pH elektrodunu ve sıcaklık sensorunu suya batırıp, en az 60 saniye beklemek gerekir.
3. pH değerini ve sıcaklık değerini, probları sudan çıkarmadan sabit bir değer elde edilinceye kadar beklenir ve bu değerler kayıt edilir.
3. pH değerini ve sıcaklık değerini, probları sudan çıkarmadan sabit bir değer elde edilinceye kadar beklenir ve bu değerler kayıt edilir.
Eğer ölçüm süresince okumalar sabitlenmezse, en az 3 veya daha çok ölçümün ortalaması alınır.
Hızlı akıma sahip veya fazla miktarda sediman veya yosun (algae) içeren sularda, örneğin pH’sı (bununla birlikte oksijen, iletkenlik ve sıcaklık) uygun bir kaba alındıktan sonra ölçülebilir.
Hızlı akıma sahip veya fazla miktarda sediman veya yosun (algae) içeren sularda, örneğin pH’sı (bununla birlikte oksijen, iletkenlik ve sıcaklık) uygun bir kaba alındıktan sonra ölçülebilir.
Bazı analizlerde laboratuvara ulaşıncaya kadar kadar örneklerin korunmasını sağlayabilmek için pH değerini 2’nin altına düşürmek gerekir.
Bazı analizlerde laboratuvara ulaşıncaya kadar kadar örneklerin korunmasını sağlayabilmek için pH değerini 2’nin altına düşürmek gerekir.
Bunun için numune alınan kabın içine elektrotlar daldırılır ve damla damla korunmasına uygun asit ilave edilir. Aynı zamanda örnek kabı yavaş yavaş sallanır.
1,7 - 2,0 arasında pH değeri sağlanana kadar işleme devam edilir.
1,7 - 2,0 arasında pH değeri sağlanana kadar işleme devam edilir.
Asidin elektrodlara zararını engellemek için asit elektrodlara değmeyecek şekilde damlatılmalıdır.
Çözünmüş Oksijen, suyun içinde çözünmüş halde bulunan oksijen gazının miktarıdır.
Çözünmüş Oksijen, suyun içinde çözünmüş halde bulunan oksijen gazının miktarıdır.
Çözünmüş oksijen miktarları, doğal olaylar veya insan aktivitesinin çevre üzerindeki etkisinin belirlenmesinde gerekli paramet-relerden biridir.
% veya mg/L birimiyle okumalar yapılabilir.
Bu tip cihazlar sıcaklık ve basınç doğrulaması ile kalibre edilip, ölçümlerini yaparlar.
Bu tip cihazlar sıcaklık ve basınç doğrulaması ile kalibre edilip, ölçümlerini yaparlar.
Bu sebepten dolayı da oksijen metreler ölçüm yapılacak yerde kalibre edilmeli ve ölçümü yapılmalıdır.
Membran filitre ve Optik (LDO) sistemi ile çalışan problar mevcuttur.
Elektriksel iletkenlik, suyun, elektriği birim uzunluktan, birim kesit alanından ve sabit sıcaklıkta iletebilme yeteneğinin bir ölçüsüdür.
Elektriksel iletkenlik, suyun, elektriği birim uzunluktan, birim kesit alanından ve sabit sıcaklıkta iletebilme yeteneğinin bir ölçüsüdür.
Ölçülen elektriksel iletkenlik değerleri, suyun içinde çözünmüş halde bulunan toplam madde miktarıyla ilişkilidir.
Birimi 25 OC de mikrosiemens/cm yada mikromho/cm dir.
Genellikle bu cihazlar solüsyonun içine alternatif akım gönderir ve akımın büyüklüğünü ölçerler.
Genellikle bu cihazlar solüsyonun içine alternatif akım gönderir ve akımın büyüklüğünü ölçerler.
İletkenlik sistemleri, toz, fazla sıcak ve fazla soğuktan korunmalıdır.
İletkenlik sistemleri, toz, fazla sıcak ve fazla soğuktan korunmalıdır.
Sensorler ölçümden önce ve sonra deiyonize su ile temizlenmelidir.
Sensor üzerindeki yağlı ve kimyasal kalıntılar (tuzlar) deterjan solüsyonu ile temizlenebilir. Deterjan solüsyonunda bekletilmesi sensöre zarar vermez.
Eğer yağ veya başka kalıntılar mevcutsa sensor seyreltilmiş hidroklorik (HCl) asit solüsyonuna batırılabilir, ancak asit solüsyonu ile teması bir kaç saniyeyi geçmemelidir.
Eğer yağ veya başka kalıntılar mevcutsa sensor seyreltilmiş hidroklorik (HCl) asit solüsyonuna batırılabilir, ancak asit solüsyonu ile teması bir kaç saniyeyi geçmemelidir.
Karbon ve paslanmaz çelik sensorlar yumuşak fırçayla temizlenebilir. Platinyum kaplama sensörlerde fırça kullanılmaz
Suyun iletkenliği, çökme, tutunma, iyon değişimi, yükseltgenme ve indirgenme gibi fiziksel ve kimyasal proseslerle hızla değişim gösterir. Bu yüzden yerinde ölçümü gereklidir.
Suyun iletkenliği, çökme, tutunma, iyon değişimi, yükseltgenme ve indirgenme gibi fiziksel ve kimyasal proseslerle hızla değişim gösterir. Bu yüzden yerinde ölçümü gereklidir.
Yağış, rüzgar, soğuk, toz, ve direkt gün ısığı gibi arazi şartları ölçüm değerlerinde problemler yaratabilir. Cihazı ölçüm yaparken bu etkilerden korumak gerekir
Tuzluluk belli kütle çözeltide çözünmüş tuz miktarıdır.
Tuzluluk belli kütle çözeltide çözünmüş tuz miktarıdır.
Endüstriyel ve doğal sularda bakılması gereken önemli parametrelerden biridir.
Özellikle yüzeysel sulardaki canlıların yaşamında ve çevredeki tarımsal alanlar bakımından önemlidir.
Tuzluluğun buharlaştırma yöntemiyle yapılması, suyla birlikte başka maddelerinde buharlaşma olasılığından kesin bir sonuç vermeyebilir.
Tuzluluğun buharlaştırma yöntemiyle yapılması, suyla birlikte başka maddelerinde buharlaşma olasılığından kesin bir sonuç vermeyebilir.
Ayrıca klasik kimyasal analiz yöntemleriyle yapılması da çok uzun zaman almaktadır.
Bu nedenlerden dolayı, tuzluluk analizleri Elektriksel İletkenlik ölçer cihazlarından dönüşüm yapılarak bakılması tercih edilir.
Bulanıklık sularda asılı (süspanse) halde bulunan maddelerin miktarını belirten bir ölçüdür. Sulardaki bulanıklığı oluşturan asılı maddeler, silt, kil, organik ve inorganik maddeler, plankton, mikroskopik organizmalardır. Bulanıklık su örneği içinden geçirilen bir ışık demetinin bu maddeler tarafından saçılması ve absorblanmasına neden olan optik özelliğin ifadesidir.
Bulanıklık sularda asılı (süspanse) halde bulunan maddelerin miktarını belirten bir ölçüdür. Sulardaki bulanıklığı oluşturan asılı maddeler, silt, kil, organik ve inorganik maddeler, plankton, mikroskopik organizmalardır. Bulanıklık su örneği içinden geçirilen bir ışık demetinin bu maddeler tarafından saçılması ve absorblanmasına neden olan optik özelliğin ifadesidir.
Özellikle ötrofikasyon değerlendirilme-sinde kullanılan bir parametredir.
Özellikle ötrofikasyon değerlendirilme-sinde kullanılan bir parametredir.
Sudaki görünürlüğünün tespiti için kullanılır.
Disk gözden görünene kadar su ortamına bırakılır ve gözden kaybolan en son noktanın santimetre cinsinden ölçüsü alınır.
Atıksularda debi ölçümü; doğrudan debi ölçümleri veya hız-alan ölçümüne dayanan metotlar kullanılarak yapılır. Doğrudan debi ölçüm metotlarında debi, kolayca ölçülebilen bir veya iki değişken yardımıyla ölçülür. Çok sayıda debi ölçümü gerekli ise işlemleri kolaylaştırmak için bu değişkenler yardımı ile çalışma eğrileri teşkil edilerek debi belirlenir. Debi ölçümü için kesinlikle kesit alan belirlenmelidir. Ölçüm yapılacak alanın yükseklik, en kesitinin belirlenmesi ve kanal tipine göre ölçüm sisteminin kesitinin çıkarılması gerekmektedir.
Atıksularda debi ölçümü; doğrudan debi ölçümleri veya hız-alan ölçümüne dayanan metotlar kullanılarak yapılır. Doğrudan debi ölçüm metotlarında debi, kolayca ölçülebilen bir veya iki değişken yardımıyla ölçülür. Çok sayıda debi ölçümü gerekli ise işlemleri kolaylaştırmak için bu değişkenler yardımı ile çalışma eğrileri teşkil edilerek debi belirlenir. Debi ölçümü için kesinlikle kesit alan belirlenmelidir. Ölçüm yapılacak alanın yükseklik, en kesitinin belirlenmesi ve kanal tipine göre ölçüm sisteminin kesitinin çıkarılması gerekmektedir.
Büyük dere ve nehirlerde debi ölçümünün gerçekleştirilmesi için ölçüm istasyonlarının kurulması gerekmektedir. Bu yüzden akarsularda su seviyesi ve debi ölçümleri Devlet Su İşleri (DSİ) ve Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) tarafından işletilen akım gözlem istasyonları vasıtasıyla yapılmaktadır. Eğer debi ölçümü başka kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacaksa Numune alma ve analizleri metotları tebliğinde belirtilen standartlara göre ölçüm yapılması gerekmektedir.
Büyük dere ve nehirlerde debi ölçümünün gerçekleştirilmesi için ölçüm istasyonlarının kurulması gerekmektedir. Bu yüzden akarsularda su seviyesi ve debi ölçümleri Devlet Su İşleri (DSİ) ve Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) tarafından işletilen akım gözlem istasyonları vasıtasıyla yapılmaktadır. Eğer debi ölçümü başka kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacaksa Numune alma ve analizleri metotları tebliğinde belirtilen standartlara göre ölçüm yapılması gerekmektedir.
Numune alma tutanağı ya da Örnekleme tutanağı, 10 Ekim 2009 tarih ve 27372 sayılı Resmî Gazete yayımlanan Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliğinin ekinde eklenmiş olup özellikle resmi amaçlı olarak alınacak her tür numunede kullanılması zaruri bir evraktır. Her numune için ayrı bir tutanak tanzim edilmesi gereklidir. Örnekleme tutanağı sayesinde laboratuvarda analizi yapılacak numuneye ait teknik bilgi ihtiyacı giderilecektir.
Numune alma tutanağı ya da Örnekleme tutanağı, 10 Ekim 2009 tarih ve 27372 sayılı Resmî Gazete yayımlanan Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliğinin ekinde eklenmiş olup özellikle resmi amaçlı olarak alınacak her tür numunede kullanılması zaruri bir evraktır. Her numune için ayrı bir tutanak tanzim edilmesi gereklidir. Örnekleme tutanağı sayesinde laboratuvarda analizi yapılacak numuneye ait teknik bilgi ihtiyacı giderilecektir.
Örnekleme Tutanağı üzerinde yapılabilecek hataların düzeltilmesinde yazıyı kapatıcı özellikte düzeltici malzeme (daksil vb.) kullanılmamalıdır, gerekli düzeltmeler yanlış bölümün üstünün çizilmesi ile gerçekleştirilir. Yapılan tadilatların sorumlular tarafından paraflanarak onaylanması gereklidir.
Örnekleme Tutanağı üzerinde yapılabilecek hataların düzeltilmesinde yazıyı kapatıcı özellikte düzeltici malzeme (daksil vb.) kullanılmamalıdır, gerekli düzeltmeler yanlış bölümün üstünün çizilmesi ile gerçekleştirilir. Yapılan tadilatların sorumlular tarafından paraflanarak onaylanması gereklidir.
Bu tutanağın çalışmalara sağlayacağı pratik bir fayda su, toprak, katı atık ve yakıt numunelerinin tümü için kullanılabilecek tek tip yapıya sahip olmasıdır.
Kullanılması önerilen Örnekleme Tutanağı’nda yer alan ilgili bölümler aşağıdaki açıklamalar ışığında doldurulmalıdır. Bölümler mümkün olduğunca tam olarak doldurulmaya çalışılmalıdır.
Kullanılması önerilen Örnekleme Tutanağı’nda yer alan ilgili bölümler aşağıdaki açıklamalar ışığında doldurulmalıdır. Bölümler mümkün olduğunca tam olarak doldurulmaya çalışılmalıdır.
Tarih: Tutanağın düzenlendiği tarih gün/ay/yıl olarak bu bölüme yazılır.
Numuneyi Alan: Numuneyi alan İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Laboratuvar veya kurum/kuruluşun açık adı belirtilir.
Numuneye Esas Resmi Talep Yazısı: Her numune, talep kimden geldiyse gelen kurum/kuruluş ait talep yazısı ile birlikte değerlendirilir. Tutanağa, bu numuneye esas resmi talep yazısının tarihi ve sayısı belirtilir.
Numune Alınan Tesisin: Alınan numune bir tesise ait ise bu bölüm aşağıdaki açıklamalar ışığında doldurulur. Aksi durumda bu bölüm boş bırakılır ve bölümün üzeri tamamen çizilerek iptal edilir.
Numune Alınan Tesisin: Alınan numune bir tesise ait ise bu bölüm aşağıdaki açıklamalar ışığında doldurulur. Aksi durumda bu bölüm boş bırakılır ve bölümün üzeri tamamen çizilerek iptal edilir.
Tesisin Adı: Numunenin ait olduğu tesisin tescilli açık adı yazılır.
Tesisin Adresi: Numunenin ait olduğu tesisin yazışma adresi yazılır.
Telefon No: Numunenin ait olduğu tesisin telefon numarası alan kodu ile birlikte yazılır.
Faks No: Numunenin ait olduğu tesisin faks numarası alan kodu ile birlikte yazılır.
Numune İle İlgili Özellikler: Alınan numuneye ait ilgili bölümler aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda doldurulur.
Numune İle İlgili Özellikler: Alınan numuneye ait ilgili bölümler aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda doldurulur.
Numunenin Cinsi: Tutanağın bu bölümüne numuneyi tanımlayacak numune cinsi mümkün olduğunca açık bir tanımlama ile yazılır (Örn. atıksu, yerli linyit, ithal kömür vb.).
Numunenin Alınış Tarihi ve Saati: Numunenin alındığı tarih ve saat gün/ay/yıl-saat:dakika şeklinde bu bölüme yazılır.
Numunenin Alınış Yeri: Numunenin alındığı yerin tam tanımı bu bölüme yazılır.
Numunenin Alınış Amacı: Numunenin hangi amaç için alındığı bu bölüme yazılır.
Şahit Numune Teslimi: Analiz sonuçlarına yapılabilecek itirazların çözümünde şahit numune kullanılabilir. Şahit numune için, alınan numune ile aynı nitelikte numune hazırlanarak ilgili kişiye mühürlü olarak teslim edilmesi gereklidir. Tutanağın bu bölümüne örnekleme noktasını temsilen kaç adet numune alındığı ve kaç adetinin şahit numune olarak teslim edildiği yazılmalıdır. Ayrıca süreye bağlı değişebilecek parametreler açısından ne kadar süre içinde analiz edilmesi gerektiği de belirtilmelidir.
Şahit Numune Teslimi: Analiz sonuçlarına yapılabilecek itirazların çözümünde şahit numune kullanılabilir. Şahit numune için, alınan numune ile aynı nitelikte numune hazırlanarak ilgili kişiye mühürlü olarak teslim edilmesi gereklidir. Tutanağın bu bölümüne örnekleme noktasını temsilen kaç adet numune alındığı ve kaç adetinin şahit numune olarak teslim edildiği yazılmalıdır. Ayrıca süreye bağlı değişebilecek parametreler açısından ne kadar süre içinde analiz edilmesi gerektiği de belirtilmelidir.
Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği “Madde 5, g) Şahit numune için, alınan numune ile aynı nitelikte numune hazırlanarak ilgili kişiye mühürlü olarak teslim edilir. Tutanağın bu bölümüne örnekleme noktasını temsilen kaç adet numune alındığı ve kaç adedinin şahit numune olarak teslim edildiği yazılır. Ayrıca süreye bağlı değişebilecek parametreler açısından ne kadar süre içinde analiz edilmesi gerektiği de belirtilir.” açıklaması bulunmaktadır.
Arazi Parametreleri: Numuneye ait bir takım fiziksel ve kimyasal parametrelerin zamanla veya ortam sıcaklığına bağlı olarak değişim göstermesi nedeniyle yerinde ölçülerek tutanağa işlenmesi gerekir.
Arazi Parametreleri: Numuneye ait bir takım fiziksel ve kimyasal parametrelerin zamanla veya ortam sıcaklığına bağlı olarak değişim göstermesi nedeniyle yerinde ölçülerek tutanağa işlenmesi gerekir.
Hava Durumu: Numunenin alındığı andaki hava şartları bu bölümde tanımlanır (güneşli, bulutlu, rüzgarlı, yağışlı, kar yağışlı vb.).
Hava Sıcaklığı: Numunenin alındığı andaki hava sıcaklık değeri °C olarak bu bölümde verilir.
Koordinatlar: Numune alınan noktanın koordinatları bu bölümde verilir. Özellikle göl ve denizden alınan numuneler için önemlidir.
Su Numunesi: Alınan numune su numunesi ise su numunesinin türü (göl, deniz, yeraltı suyu, atık su, içme suyu) belirtilerek ve yapılan arazi ölçümleri aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
Su Numunesi: Alınan numune su numunesi ise su numunesinin türü (göl, deniz, yeraltı suyu, atık su, içme suyu) belirtilerek ve yapılan arazi ölçümleri aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
SKKY Sektör Tablo No: Analizi istenen parametreler Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde geçen kriterlere yönelik ise Yönetmelikte ilgili tablo numarası belirtilir.
Numunenin Alınış Şekli: Su analizleri için numunenin alınış şekli Çevre Mevzuatı açısından sonuçların değerlendirilmesinde önemlidir. Bu nedenle bu bölüme numunenin alınış şekli (anlık, kompozit iki saatlik veya 24 kompozit saatlik) için uygun olan kutucuk işaretlenir.
Numune Sıcaklığı: Su numunesinin alındığı andaki numune sıcaklığı bu bölümde verilir.
Numune Sıcaklığı: Su numunesinin alındığı andaki numune sıcaklığı bu bölümde verilir.
pH: Su numunesinin alındığı andaki pH değeri bu bölümde verilir.
Elektriksel İletkenlik: Su numunesinin alındığı andaki Elektriksel İletkenlik değeri µs/cm, mS/cm yada mmho/cm olarak bu bölümde verilir.
Tuzluluk: Su numunesinin alındığı andaki Tuzluluk değeri %o (binde) olarak bu bölümde verilir.
Oksijen Doygunluğu: Su numunesinin alındığı andaki Oksijen Doygunluğu değeri mg/L veya % olarak bu bölümde verilir.
Debi: Su numunesinin alındığı noktada su akışı olması durumunda debi ölçülerek L/sn, m3/sn vb. olarak bu bölümde belirtilir.
Derinlik: Göl, deniz, yer altı suyu, toprak vb. bir kütle söz konusu olduğunda numunenin alındığı derinlik cm, m, vb. olarak bu bölümde verilir.
Toprak Numunesi: Alınan numune toprak numunesi ise yapılan arazi tetkikleri aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
Toprak Numunesi: Alınan numune toprak numunesi ise yapılan arazi tetkikleri aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
Toprak kirliliğine sebep olan madde veya tesis vb. varlığı: Toprak numunesinin alındığı bölgede toprak kirliliği oluşturabilecek madde veya tesis vb.’nin varlığı arazi gözlem ve bilgilerine dayanılarak belirtilir.
Ziraat Durumu: Toprak numunesinin alındığı bölge ziraat amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı evet yada hayır olarak ilgili kutucuğun işaretlenmesi şeklinde belirtilir. Eğer bölgede ziraat yapılıyor ise sulu yada kuru tarım olarak hangisinin yapıldığı ilgili kutucuğun işaretlenmesi ile belirtilir.
Numunenin temsil ettiği tarla veya arazi büyüklüğü: Alınan toprak numunesinin temsil ettiği tarla veya arazi büyüklüğü alan olarak bu bölüme yazılır.
Katı Atık Numunesi: Alınan numune katı atık numunesi ise yapılan arazi tetkikleri aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
Katı Atık Numunesi: Alınan numune katı atık numunesi ise yapılan arazi tetkikleri aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
Atık Türü: Alınan katı atık numunesinin türü için evsel nitelikli, endüstriyel nitelikli yada her iki türün karışımı niteliğindeki durumu için uygun olan kutucuk işaretlenir.
Yakıt Numunesi: Alınan numune yakıt numunesi ise numune ile ilgili bilgiler aşağıdaki açıklamalar ışığında bu bölüme işlenir.
Cinsi: Alınan yakıt numunesinin cinsi (yerli, ithal, linyit, taşkömürü, antrasit, briket kömürü, sıvı yakıt vb.) belirtilir.
Numuneler: Bu bölümde esas olarak numunede yapılması talep edilen parametreler belirtilmelidir. Alınan numunede, analiz edilecek parametrelere bağlı olarak farklı yöntemler ve farklı koruma önlemleri nedeniyle birden fazla numune kabı kullanılabilir. Bu durumda örnekleme aşamasında kullanılan her bir numune kabı ile ilgili bilgiler aşağıdaki açıklamalar ışığında örnekleme tutanağına işlenir.
Numuneler: Bu bölümde esas olarak numunede yapılması talep edilen parametreler belirtilmelidir. Alınan numunede, analiz edilecek parametrelere bağlı olarak farklı yöntemler ve farklı koruma önlemleri nedeniyle birden fazla numune kabı kullanılabilir. Bu durumda örnekleme aşamasında kullanılan her bir numune kabı ile ilgili bilgiler aşağıdaki açıklamalar ışığında örnekleme tutanağına işlenir.
Numune Kabı No: Çevre Referans Laboratuvarında kodlama sistemi ile analiz yapılmaktadır, akredite olan laboratuvarlarda da bu sistemin uygulanması tavsiye edilmektedir. Analizi yapan personel numunenin menşei ile ilgili açıklamaları bilmeden analiz yapmaktadır. Bu nedenle numune kapları üzerine numunenin ait olduğu firma yada şahıs ismi belirtilmemeli, numara verilerek açıklayıcı bilgiler tutanağa yazılmalıdır. Örnekleme aşamasında her bir numune kabı 1,2,3,.. şeklinde numaralandırılabilir. Her bir numune kabı için aşağıda verilen açıklamalar Numune Kabı numarasına karşılık gelecek şekilde aynı satıra işlenir.
Bunun için numune etiketi kullanılır.
Numune Kabı Cinsi: Her bir numune kabına karşılık gelen numune kabı cinsi bu bölümde belirtilir.
Numune Kabı Cinsi: Her bir numune kabına karşılık gelen numune kabı cinsi bu bölümde belirtilir.
Numune Miktarı: Her bir numune kabına alınan numune miktarı bu bölüme yazılır.
Bakılacak Parametreler: Her bir numune kabında analizi yapılacak parametreler bu bölümde belirtilir.
Koruma Önlemi: Her bir numune kabı için örnekleme aşamasından laboratuvara ulaştırılmasına kadar uygulanan yada uygulanması gereken koruma önlemleri buraya yazılır.
Özel Notlar: Numunenin alımı sırasında dikkate alınan önemli hususlar var ise bu bölümde belirtilir.
Özel Notlar: Numunenin alımı sırasında dikkate alınan önemli hususlar var ise bu bölümde belirtilir.
Kontroller ve İmza : Kurum tarafından alınan numunelerde, örnekleme ve mühürlenmesinin ardından (mühürleme, numunenin değiştirilme riskini ortadan kaldıracak şekilde yapılması gereklidir) “İş bu tutanak tarafımızca imza altına alınmış olup, yukarıda nitelikleri belirtilen numune tesis sahibi veya vekil gözetiminde yerinde alınmıştır.” hükmüne istinaden Örnekleme Tutanağı (bir kişi tesis sahibini temsil etmek üzere) en az üç kişi tarafından imzalanır. Tutanağa açıklayıcı bilgi olarak ek sayfa eklenmesi durumunda, tutanağın ek sayfası vardır (sayfa sayısı) yada yoktur kutucuklarından ilgili olanın işaretlenmesi şeklinde belirtilir. Kullanılan ek sayfalarda Örnekleme Tutanağı’nda bulunan imzaların olması gerekir.
d) Tebliğin Ek-3’ünde belirtilen numune alma tutanağı numune alınması sırasında doldurulmalı ve imza altına alınmalıdır. Tutanakta numunenin alındığı yer, tarih, saat, alınış şekli, arazide ölçülen parametreler, koordinatlar, hava sıcaklığı ve durumu, alınış amacı, şahit numunenin istenip istenmediği hususlarını içerecek şekilde düzenlenir. Tüm numune alımlarında bu tutanak kullanılır. Tutanaklar, iç izleme yapmak üzere alınan numuneler için numuneyi alan ve tesis yetkilisi olmak üzere en az iki kişi tarafından; İl Çevre ve Orman Müdürlüğü gözetiminde denetim, çevresel izin ve doğrulama analizleri için alınan numunelerde ise tesis yetkilisi veya sorumlusu dahil olmak üzere en az üç kişi tarafından imza altına alınır.
d) Tebliğin Ek-3’ünde belirtilen numune alma tutanağı numune alınması sırasında doldurulmalı ve imza altına alınmalıdır. Tutanakta numunenin alındığı yer, tarih, saat, alınış şekli, arazide ölçülen parametreler, koordinatlar, hava sıcaklığı ve durumu, alınış amacı, şahit numunenin istenip istenmediği hususlarını içerecek şekilde düzenlenir. Tüm numune alımlarında bu tutanak kullanılır. Tutanaklar, iç izleme yapmak üzere alınan numuneler için numuneyi alan ve tesis yetkilisi olmak üzere en az iki kişi tarafından; İl Çevre ve Orman Müdürlüğü gözetiminde denetim, çevresel izin ve doğrulama analizleri için alınan numunelerde ise tesis yetkilisi veya sorumlusu dahil olmak üzere en az üç kişi tarafından imza altına alınır.
