GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE EVLİYA ÇELEBİ SEYAHATNAMESİ:
Viyana, Eflak-Boğdan, Bükreş, Ukrayna, Kırım, Bahçesaray, Çerkezistan, Dağıstan, Kalmukistan, Saray, Moskova
7. Kitap 2. Cilt
Evliya Çelebi'nin YKY'deki Kitapları:
Çeviri yazı:
Evliya Çelebi Seyahatnamesi: (1. Kitnp), haz.: R. Dankoff - S. A. Kahraman - Y. Dağlı (2006)
Evliı/â Çelebi Seyahatnamesi: (2. Kitnp), haz.: Z. Kurşun - S. Â. Kahraman - Y. Dağlı (1999)
Evliya Çelebi Seyahatnamesi: (3. Kitnp), haz.: S. A. Kahraman - Y. Dağlı (1999)
Evliya Çelebi Seyahatnamesi: (4. Kitnp), haz.:'Y. Dağlı - S. A. Kahraman (2001)
Evliya Çelebi Seyahatnamesi: (5. Kitnp), haz.: Y. Dağlı - S. A. kahraman -!. Sezgin (2001)
Evi h/n Celebi Seyahatnamesi: (6. Kitap), haz.: S. A. Kahraman - Y. Dağlı (2002)
Evliya Çelebi Seyahatnamesi: (7. Kitap), haz.: Y. Dağlı - S. A. Kahraman - R. Dankoff (2003)
Evliya Celebi Seyahatnamesi: (8. Kitnp), haz.: S. A. kahraman - Y. Dağlı -R. Dankoff (2003)
Ei'liyâ Çelebi Seyahatnamesi: (9. Kitnp), haz.: Y. Dağlı - S. A. Kahraman - R. Dankoff (2005)
Evliya Çelebi Seyahatnamesi: (W. Kitnp), haz.: S. A. Kahraman - Y. Dağlı - R. Dankoff (2007)
Günümüz Türkçesiyle
Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: İstanbul (1. Kitap: 2 Cilt) liaz.: S. A. Kahraman - Y. Dağlı (2003)
Günümüz Türkçesiyle Evliyn Çelebi Seyahatnamesi;
Bıtrsıı-Bolıı-Trabzon-Ei'zıırnm- Azerbfiycaıı-Kafkffsya-Kırttn-Girit (2. Kitnp: 2 Cilt) haz.: Y. Dağlı - S. A. Kahraman (2005)
Giiııihııüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi:
Konya-Kayseri-Antakya-Şaın-Urfa-Maras-Sivas-Gazze-Sofya-Eıilrne 13. Kitap: 2 Cilt) "haz.: S. A. Kahraman - Y. Dağlı (2006)
Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi:
Bnğdnıl-Basra-Bitlis-Diynrbnkır-Isfnlıan-Mnlatya-Mnrdiıı-Mnsııl-Tcbriz-Van (4. Kitnp: 2 Cilt) haz.: S. A. Kahraman - Y. Dağlı (2010)
Günümüz Tiirkçesiyle Evliya Celebi Seyahatnamesi: Akkirman-Amasya-Belgrad-Gelibohı-
Mnıınstır-Ûzü-Snrnybosıııı-Slovenya-Tokat-Uskiip (5. Kitnp: 2 Cilt) haz.: Seyit Ali Kahraman (2010)
Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Podgoriçe, İştib, Vidin, Peçoy,
Bııdin, Üsliirgon [Estergon], Ciğcrdelen, Macaristan, Öziçe, Tnslıcn, Dobra-Venedik,
Mastar, Kanije (6. Kitnp: 2 Cilt)
haz.: Seyit Ali Kahraman (2010)
Günümüz Tiirkçesiyle Evliyn Çelebi Seyahatnamesi: Viyana, Eflak-Boğdan, Bükreş, Ukrayna,
Kırım, Bnhçesaray, Çerkezistan, Dağıstan, Kalmukistan, Saray, Moskova (7. Kitap: 2 Cilt)
haz.: Seyit Ali Kahraman (2011)
EVLİYA ÇELEBİ
Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi:
Viyana, Eflak-Boğdan, Bükreş, Ukrayna,
Kırım, Bahçesaray, Çerkezistan, Dağıstan, Kalmukistan, Saray, Moskova
7. Kitap 2. Cilt
Hazırlayan:
Seyit Ali Kahraman
OCJO
Yapı Kredi Yayınları
Yapı Kredi Yayınları - 3250
Edebiyat - 951
Günümüz TÜrkçesiyle Evliya Çelebi Seyahshıâmesi:
Viyamı, Eflak-Boğdan, Bükreş, Ukrayna, Kının, Bahçesaray, Çerkezistnn, Dağıstan, Kalınııkistan, Saray, Moskova
Evliya Çelebi 7. Kitap - 2. Cilt
Hazırlayan: Seyit Ali Kahraman
Dizin: Ruşen Deniz Düzelti: Alev Özgüncr
Kapaktaki "Viyana" gravürünün kaynağı: L. O. Burnacini, Opera on SheCortina, 1665-1666
Kapak tasarımı: Nahide Dikel Ofset hazırlık: Arzu Yaraş
Baskı: Promat Basım Yayım San. ve Tic. A.Ş. Sanayi Mahallesi, 1673 Sokak, No: 34 Esenyurt / İstanbul
1. baskı: İstanbul, Ocak 2011
ISBN 97S-975-08-1925-4 Takım ISBN 978-975-08-1923-0
© Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. 2010
Sertifika No: 12334 Bütün yayın hakları saklıdır.
Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz.
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş.
Yapı Kredi Kültür Merkezi
İstiklal Caddesi No. 161 Beyoğlu 34433 İstanbul
Telefon: (O 212) 252 47 00 (pbx) Faks: (O 212} 293 07 23
http://wmv.ykykultur.cuEft.ti
e-posta: ykykultuJ@ykykultur.coın.tr
internet satış adresi: http:/ /alisveris.yapikredi.com.tr
İçindekiler
Selâm yurdu şehri, yani sağlam Feth-i İslâm Kalesi'nin
özellikleri........................... 391
Eflâk-ı Âk Vilâyeti'nin özellikleri............... 392
Bu taraflarda görmediğimiz köy ve kasabaları bildirir . . . 392
Eski Siverin Kalesi'nin özellikleri............... 392
Vidin Kalesi'nin özellikleri................... 394
Rahova Kalesi'nin özellikleri.................. 395
Çul Kalesi'nin özellikleri.................... 396
Niğbolu Kalesi'nin özellikleri.................. 397
Eflâk tahtı olan Bükreş şehrine gittiğimiz konaklan bildirir 397
Mamur Orsan Varoşu menzili................. 397
Deliorman Kasabası menzili.................. 398
Eflâk taht merkezi, büyük Bükreş şehrinin özellikleri . . . 398
Bükreş şehrinin anlatılması.................. 399
Bu Kureyş şehri, yani Bükreş'in şekli............. 407
Bey Sarayı'mn özelliği...................... 407
Makam ve mertebe sahiplerinin isim ve sıfatları....... 410
Eflâk-ı Âk kavminin dilini bildirir............... 411
Eflâk Vilâyeti'nde Bükreş şehrinden Kırım Vilâyeti'ne
gittiğimiz menzilleri bildirir................ 414
ikinci taht merkezi Tirkoviş şehrinin özellikleri....... 414
Boğdan Vilâyeti üzerinden Kırım Vilâyeti'ne gittiğimiz
konaklan bildirir....................... 415
Gergiçse kasabasının özellikleri................ 416
Buzav Kasabası......................... 416
Güzel Rimlik şehrinin özellikleri............... 417
Güherçile madeni menzili................... 417
Büyük Fohşan şehrinin özellikleri............... 417
Fohşan şehri panayırının anlatılması............. 419
Boğdan Vilâyeti sınırı...................... 419
Vasiluy Kasabası......................... 420
Iskıntı Kasabası......................... 420
Kalleş Boğdan keferesi taht merkezi, yani eski mamur belde,
Yaş şehri............................ 420
Boğdan diyarından Kırım Vilâyeti'ne gittiğimiz menzilleri
bildirir............................. 421
Harap Cuçora şehri menzili.................. 421
Süleyman Han yapısı kale, yani sığınak yeri Bender-âbâd
Hisarı menzili......................... 423
(---) tarihinde Akkirman yakınında Mehmed Giray Han'ın
Âdil Nogay ve Bucak Tatarıyla cenk ettiği
vuruşu bildirir....................... 424
İki tarafın savaşmasının sebebi................. 425
Akkirman altından Kırım Vilâyeti'ne gittiğimiz konakları
bildirir............................. 427
Mayak Geçidi menzili...................... 427
Mayak Baba Sultan ziyareti................... 428
Büke Bulağı menzili....................... 429
Cankirman Kalesi, yani güvenli yer Özücan Hisarı menzili 429
Kuburun Kalesi menzili..................... 429
Kopkuyu Vadisi menzili.................... 430
Sarıkamış menzili........................ 430
Çorga menzili.......................... 430
Bahşeli menzili.......................... 430
Baydipi menzili.......................... 430
KayğaçGölü........................... 430
Sol'ât Vilâyeti sınırı, Cengizliler taht merkezi,
yani sağlam hisar Ör, yani Ferahkirman'ın özellikleri. . 431
Ör, yani Ferahkirman Kalesi'nin tarzı, şekli ve
zeminini bildirir....................... 437
Ör Taşra Varoşu......................... 438
Kazak-ı Ak Vilâyeti'ne sefere gittiğimiz konakları bildirir . 442
Cerikli Adası'nin fethini bildirir . . 443
Küçük Şahinkirman Kalesi'nin anlatılması..........444
Güvenli hisar Gazikirman, yani Doğan Kalesi'nin
özellikleri...........................445
Durujunka Kazak Vilâyeti...................449
Sirge Kazak Vilâyeti.......................449
Kardaş Kazak memleketi....................450
Gürlev Kalesi menzili......................450
Kazak-ı Ak, Berabaş-ı Yunak Vilâyeti'ni bildirir.......450
Kirmançık Kalesi'nin özellikleri................451
Çarkazı Kalesi'nin özellikleri..................451
Nijen Kalesi'nin anlatılması...................451
Kaniv Kalesi...........................451
Potkalı Vilâyeti'ni bildirir....................451
Eski Praziçse Kalesi.......................452
(—) tarihinde Mehmed Giray Han hazretleri Moskov memleketine gazaya gidip (—) adlı yerde 300 bin kâfir askeri taburuna rast gelip Şeremet Ban Vezir'i yendiğimizi
bildirir.............................452
Cengizoğullarının kanunlarını bildirir............453
Şeremet Ban Taburu savaşının sonucu............459
Eski Praslov Kalesi'nin özellikleri...............469
İhmilniç Vilâyeti.........................469
Küyür Kalesi'nin özellikleri..................469
Praslov Kalesi..........................471
Özü Kalesi feryat mektubunu bildirir.............472
Aksu kenarından Andirya Kazağı Adası'na çapula gittiğimiz
gazayı bildirir.........................473
Aman yurdu kale, yani Doğan Hisarı menzili........474
Şahinkirman Kalesi menzili..................474
Kaglıçak [Kağnıcak] menzili..................474
Kaglıçak [Kağnıcak] taburu çengini bildirir.........474
Sağlam Ferahkirman Hisarı, Ör Kalesi Vilâyeti.......476
Ör Kalesi'ııden Kırım Vilâyeti'nde gezip dolaştığımız kale ve
şehirleri bildirir........................477
Gözlü Ev şehri, yani şirin Gözlev'iıı özellikleri.......478
Balıklava'ya gittiğimiz bildirir.................485
Elmalı Köyü...........................485
VII
Kaçı Köyü............................485
Güvenlik yurdu, yani İnkirman Kalesi'nin özellikleri . . . 486
İnkirman Kalesi'nin taşra varoşu...............488
Aşağı varoşun özellikleri....................489
İnkirman büyük limanının anlatılması............490
Eski Sarkirman Kalesi'nin özellikleri.............491
Salonya Kalesi büyük şehri...................491
Can kurtaran liman, yani sığınak yeri Balıklava Kalesi'nin
özellikleri...........................492
Balıklağa Kalesi varoşunun şekli................494
Kırım Vilâyeti Kahkahası Menkub Kalesi'nin anlatılması . 495
Gevherkirman Kalesi'nin özellikleri..............499
Ceııâb-ı Bârî'nin sanatını bildirir................501
Eski şehir Eski Salâcık Kalesi'nin özellikleri.........502
Rıdvan cenneti bahçesi Aşlama Bağı'nın anlatılması .... 504 Hepsinden sanatlı zikrolunacak köşklerin tarihlerini
bildirir.............................506
Büyük şehir, eski taht merkezi seçkin Kırım şehri, yani
gaziler ocağı, Giray yurdu İremezât benzeri Bahçesaray'm
özellikleri [124b].......................507
Hanlar hanının sarayının özellikleri.............508
Han'ın Körüııüş Sarayı.....................508
Cengizoğulları beylerinin divan kanunu ve kaidesini
bildirir.............................509
Kırım kanununun tamamlanması...............510
Güzel ahlâk sahibi Mehmed Giray Han Gazi'nin vasıfları
Allah selâmet versin.....................514
Bahçesaray şehrinde yaptığı eserlerini ve diğer eserlerini
bildirir.............................515
Tat Eli Nahiyesi'nin özellikleri.................525
Bahadır Giray Han oğlu Şehzade Selim Giray Sultan'ın güzel
ahlâkı.............................527
Sefer yoldaşımız Mehmed Giray Han oğlu Ahmed Giray Sultan
530 Bahçesaray dışında yatmakta olan eski padişahlar, şeyhler,
kadı, büyük velilerin "Rabbine dön" (Kur'ân, Fecr 28)
emrine razı olan padişahların geçici dünyaya veda edip
VIII
ebedi âleme gidenleri, sahâbe-i kiramın,
müctehid imamların ve mücahit gazilerin nur dolu
kabirlerini bildirir...................... 531
Kalgay sultan taht merkezi, yani güzel yapılı Akmescid
şehrinin özellikleri...................... 542
Düşman avlayan, saba gidişli Tatar dilini bildirir...... 545
Büyük şehir, gönül alıcı mamur belde, yani büyük iskele
Karasu'nun özellikleri.................... 548
Kefe Eyaleti'ni bildirir...................... 553
Zevkler bağı, yani sağlam Sudak Kalesi'nin özellikleri . . . 553
Aşağı hisarı bildirir....................... 555
Murtat Tat kavminin özel lehçeleri.............. 558
Eski taht merkezi, yani Eski Kırım Kalesi'nin özellikleri . . 559
Eski Kırım Kalesi'nin şeklini bildirir............. 560
Eski Kırım şehrinin harap olmasının sebebini bildirir . . . 561
Eski Kırım'ın imaretlerini bildirir............... 562
Bu şehrin yapılarının tarihlerini bildirir........... 563
Eski Kırım ziyaret yerlerini bildirir.............. 566
Eski taht merkezi, sağlam set, büyük kale, yani Kırım pak
toprağı Kefe Hisarı'nin özellikleri............. 567
Kefe Eyaleti'nde olan sancakları bildirir........... 569
Çerkez Vilâyeti beyleri kanun üzere Kefe'ye tabilerdir, onları
bildirir............................. 569
Kefe Eyaleti'nde olan kazaları bildirir............. 570
Viran Kilisecik Kalesi...................... 586
Abrat Kulesi'niıı özelliği..................... 587
Cengizoğulları taht merkezi, han oğlu hanlar yeri
Bahçesaray'ın anlatılması.................. 589
Selâmet Giray Han oğlu Mehmed Giray Han'ın azledilmesini
bildirir............................. 590
1077 [1666] tarihi başında Bahçesaray'dan Dağıstan padişahı
vilâyetine gittiğimiz konakları bildirir.......... 593
Güvenlik yurdu, yani eski Taman Kalesi'nin özellikleri . . 594
Taman Kalesi'nin şekli..................... 595
Sığınak yeri, Berber ülkesi, Termik Kalesi'nin özellikleri . . 598
Harap Berber-zemin kalesi, Salsal-ı Sol'ât taht merkezi . . . 600
Adahun Kalesi menzili . . 600
IX
Savaş yurdu, yani küçük Kızıltaş Kalesi'nin özellikleri. . . 601 Büyük Mamaluka Vilâyeti, yani Çerkezistan ülkesinde
Bozoduk kavmine Mehmed Giray Han ile ve Canbe Giray
Sultan ile Çerkezistan ve Dağıstan vilâyetlerine
gittiğimizi bildirir......................603
Çobaneli Nogayı ülkesi.....................603
Çerkezistan sınırı başlangıcı, Şağake kavmi kabakı (köyü). 604
Çoban Kalesi'nin şekli......................604
Buğur devenin yaratılış sebebini bildirir...........605
Nogay kavminin görünüşleri ve giyecekleri.........605
Nogay kadınlarının giysileri..................606
Nogay kavminin dilini bildirir.................606
Şağake Çerkezi Pişkövü'nün özelliği.............608
Mamaluk kavmi, yani Bozoduk Şağake Çerkezi kavminin
asılları ve ortaya çıkışlarını bildirir............609
Kureyş Arabı'ndan Arnavut, Lazka, Mikral, Abaza ve Çerkez
kavimleri Rum'a gelip nasıl dinden döndüklerini bildirir 612
Çerkez kavminin giyimlerini bildirir.............617
Yüksek Anapa Kalesi'nin şeklini bildirir...........620
Jana Çerkezi Vilâyeti, yani Jana kavmi beyinin tahtı .... 621
Küçük Jana Vilâyeti.......................622
Büyük Hatukay Vilâyeti.....................622
Nevruzkirman Kalesi......................622
Obur büyücülerinin acayip ve garip ibretlik kavgalarını
bildirir.............................624
Ademî kavminin isimlenme sebebi ve kâhinlerinin tılsımlarını
bildirir.............................632
Kureyş Urbanı Serakesyi oğlu Takaku vilâyeninin anlatılması
634 Kureyş Urbanı Serakesyi oğlu Bolatkay aşireti büyük
vilâyetinin övülmesi.....................635
Deveyeli Nogayı kabilesi....................637
Serâkeys Mamaluka amcasının oğlu Bozoduka Vilâyeti'ni
bildirir.............................638
Başımdan geçen acayip gülünç hikâye............638
Serâkeys-i Kureyşî oğlu Mamşuh Vilâyeti'ni bildirir .... 640 Penç Hasan ziyareti büyük kalabalığının özelliği......643
X
Arslan Bey Kalesi'nin özellikleri................ 645
Sadkirman Kalesi'nin özellikleri................ 645
Kabartay Pişkövü'nün anlatılması............... 647
Kabartay Çerkezi'nin cesareti, asaleti ve yiğitliğini bildirir. 648
Sadkirman Kalesi'nin kurtulması............... 649
Mamaluka Çerkezi dilini bildirir............... 649
Çerakeys oğlu Bebirdikaç kavmi vilâyeti........... 650
Borgosan Kalesi'nin özellikleri................. 651
Beş Tav, yani Beş Dağ menzili................. 652
Dağlar babası ibretlik Elburz Dağı'mn özellikleri...... 654
Âb-ı zülâl lezzeti ve şeklini bildirir.............. 658
Tavustan Pişkövü'nü bildirir.................. 660
Eski belde, büyük Dağıstan şehri yani Dadyan Irak'ı
beldesinin özellikleri..................... 661
Sam, Neriman, Zâl ve Köstehem mezarları ......... 663
Hülâgu Han oğlu Abakay Han mezarını bildirir...... 664
Dağıstan sultanı hükmü sınırı ve Kumukistan Vilâyeti'ni bildirir............................. 665
Dağıstan Vilâyeti'nde kâh doğuya ve kâh batıya gittiğimiz kale
ve şehirleri bildirir...................... 666
Çârbağ şehri........................... 666
Büyük Tarhu şehrinin özellikleri............... 666
Tarhu şehrini bildirir...................... 666
Dağıstan çevresinde olan vilâyetleri bildirir......... 668
Tarhu şehrinin imaretlerini bildirir.............. 670
Külliyatı övgüsünün tamamlanması............. 671
Yeni taht merkezi, eski belde, büyük Enderey şehrinin
özellikleri........................... 674
Enderey şehri imaretleri ve zeminin şeklini bildirir..... 676
Enderey şehrinden Karabudak ülkesine gittiğimizi bildirir 677
Eski şehir, büyük ülke, Haydak yurdunun özellikleri.... 679
Mamur, bakımlı, yeşillik belde Tâbeseran şehrinin özellikleri...................... 679
Mamur Kübeçili şehri, yani Zırhçılar Kalesi'nin özellikleri. 679
Mamur Karabudak Han şehrinin özellikleri......... 680
Dağıstan'dan Horasan, Belh u Buhara, İran ve Turan'a gittiğimizi bildirir...................... 682
XI
1076 Zilkadesinde [Mayıs 1666] Dağıstan Padişahı Şamhal Şah'tan izin alıp Acem vilâyetine, oradan Moskov ülkesinde Heyhat Sahrası, Ejderhan, Baku Han ve Kalmık şahına,
oradan Azak'a gittiğimizi bildirir............. 682
Bu Demirkapı yakınında olan kale ve şehirleri bildirir . . . 683
İran zemini, yani büyük Gîlân şehrinin özellikleri..... 684
Terk-i iman hisarı yani amansız Terek Kalesi'nin özellikleri 686
Uğursuz Rus sakalibe, Moskov keferesi Kazak-ı Ak
Vilayeti'ni bildirir...................... 686
Terek Kalesi taşra varoşunun anlatılması........... 688
Şamran Vilâyeti, yani eski Ejderhan Kalesi'nin özellikleri . 690
Ejderhan şehri imaretlerini bildirir.............. 691
Aşağı Kirmen varoşu...................... 691
Büyük Edil Nehri'nin kaynağını bildirir........... 692
Cengiz Han Bay taht merkezi, yani büyük Saray şehrinin
özellikleri........................... 693
Saray şehri külliyatı övgüsünün tamamlanması....... 695
Müneccimlere göre Cengiz Han Sarayı şehrinin imareti talii696
Eski Saray şehrinin ziyaret yerlerini bildirir......... 698
Tatar hanların ataları ziyaretini bildirir............ 701
Saray şehrinin harap olmasının sebebini bildirir...... 701
Sünni Heşdek kavminin şenlikli vilâyetinin özellikleri. . . 703
Gaziler yurdu Kazan Vilâyeti'nin imaretlerini bildirir . . . 703
Cengiz Han batır vilâyeti, yani sahib-kıran şehri Alatır . . 705
Feridun Han taht merkezi, yani Balu Han Kalesi'nin
özellikleri........................... 706
Kâfiristan vilâyeti, Mujik şehri kavminin özellikleri .... 709
Heşdek kavminin Mujik kavmi ve Moskov kâfiri ile büyük
savaşının hikâyesi...................... 711
Eski kale ve büyük şehir (—) in özellikleri.......... 714
Sorotakirmen menzili...................... 715
Moskov Vilâyeti'nde Sorotakirmen'den Azak Kalesi'ne
gittiğimiz konaklan bildirir................. 717
İslâm Türk Or'u taburu menzili................ 717
Heyhat Sahrası, Kalmık kavmi meskeninin özellikleri . . . 719
Taysı Şah giysilerinin şekli ve Moyinçak Şah törenini bildirir." . 721
XII
Kalmık kadınlarının giysileri................. 722
Kalmık kavminin görünüşü.................. 724
Kalmıkların garip işlerini seyir................ 725
Eski kâhinlerinin acayip ve garip tılsımları ve Kalmık
kavminin kâbesi ziyaret yerlerini bildirir......... 727
Onların anlattıklarına göre bilâ-teşbîh Kalmık kavminin
kâbelerinin şeklini bildirir................. 729
Kalmık ve Nogay kavmi nakillerindeki acayip ve
garip hikmet......................... 731
Diğer büyük gariplik...................... 731
Kalınlıkların garip hikayesi.................. 733
Kılmah kavmi kâbelerinin şeklinine ait cevabı bildirir . . . 734
Kılmak [Kalmık] kavminin kaç çeşit olduğunu bildirir . . . 736
Harami Kılmak kavminin dillerini bildirir.......... 738
Büyük Ölü Ten kenarı menzili................. 742
Praskirman'ın özellikleri.................... 743
Acayip ve garip ibretlik kızak gemileri seyrini bildirir . . . 744
Büyük Tokaykirmen Kalesi'nin özellikleri.......... 745
Mujikrovkirmen'in özellikleri................. 746
İşcetkirmen'ın şeklini bildirir................. 746
Palu, Hüna ve Çakır adlı eğitimli köpeklerimle hakirin
başından geçen olayları bildirir............... 746
Eğitimli köpeklerimin hakikatinin ispatı........... 748
Büyük Japohakirmen'ın özelliği................ 750
Husrev-i şirin mersiyesi..................... 752
Moskov-ı Kazak taht merkezi, yani serhad sonu Azak Kalesi'nin
özellikleri........................... 754
Kazak fetihleri ve Azak Kalesi zeminin şeklini bildirir. . . 757
Azak Kalesi Orta Hisarı'nın şekli............... 760
Yeni Karatayak Varoşu'nun şeklini bildirir.......... 761
İslâm Kalesi'nin özellikleri................... 767
Sultaniye Kulesi'nin özellikleri................. 769
(—) tarihinde Azak Kalesi'nden kalkıp Heyhat Sahrası içinde
Kırım Vilâyeti'ne, oradan Âsitâne-i Saadet'e gittiğimiz
konakları bildirir . . 771
XIII
Selâm yurdu şehri, yani sağlam Feth-i İslâm Kalesi'nin özelliklen
(—) tarihinde Fatih Sultan Mehmed Han beylerinden Gazi ve Veli Balı Bey yapısıdır. (—) Eyaleti'nde Vidin Sancağı toprağında 150 akçe şerif kaza ve nahiyesi 170 adet köydür. Sipah kethüdayeri, yeniçeri serdarı, dizdarı, 300 adet kale neferleri, muhtesibi, bâcdarı, balık emini ve haraç emini vardır.
Kalesi, Tuna Nehri kenarında bir bayır üzerinde dörtgen şekilli 12 adet tahta örtülü uzun, kârgir yapı sağlam kulelerdir. Kale, iki kat duvarlı, hendekli ve kıbleye bakar bir demir kapılıdır. Kapı üzerinde kule içinde tuğla minareli Süleyman Han Camii, içinde dizdar evi vardır. Çepçevre 1.100 adım bir şeddadi taş yapı sağlam bir kaleciktir. Tuna kenarında olan bölme hisardaki evler haraptır, içlerinde bir kimse olmaz. Tuna Nehri tarafı üç kat kale duvarıdır, ama orada benzersiz toplar vardır, cebehane ve silâhları mükemmeldir. Kale kapısı önünde bir namazgah meydanı ve cenaze musallası taşı vardır.
Dostları ilə paylaş: |