H. Fırat (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

SDP’nin 1. Büyük Kongresi’nin bu temel kongre şiarı, SDP payına, başka hiç bir tartışma ve kanıt gerektirmeyen özlü bir kimlik beyanı ve belgesidir işin aslında. Hiçbir şey bu birkaç kelimeden daha dolaysız ve tam olarak bir partinin ideolojik-politik kimliğini tanımlayıp ortaya koyamaz. Bu kimliğin anlamı, reformizmin ve parlamentoculuğun çok iyi bilinen o dipsiz kuyusundan başka bir şey değildir.

Tepeden tırnağa parlamenter bir dil ve düşünüş

EMEP’e dönelim. Seçim dönemi açıklamalarında ve propagandalarında parlamentarizme karşı tek kelime söylemeyenler,(127)tersinden, yerel seçimler yoluyla “yerel iktidar” ve genel seçimler yoluyla da “genelde iktidar” söylemleriyle, burjuva parlamenter hayallerin aktif ve militan savunuculuğunu yapıyorlar. Bir seçim döneminde ve seçim başarılarıyla ilişki içinde “iktidar”dan sözedebilmek, burjuva liberal söylemin en kaba olduğu kadar en bayağı da bir biçimidir. Zira bu, seçimleri iktidar oluşumu ve değişiminin temel mekanizması olarak sunan gerici burjuva propagandasının aldatıcı içeriğini olduğu gibi paylaşmak ve kitleleri sersemletici doğrultuda yinelemektir.

Bir kez daha parti başkanıyla yapılan ve EMEP’in yerel seçim politikasını ortaya koyan röportaja bakalım. Yerel seçim başarısının yerel iktidarlaşma anlamına geleceğini söyleyen EMEP başkanı, bir sonraki soruyu yanıtlarken aynı yaklaşımı sürdürerek şunları söylüyor:

“Yıllardır sermaye iktidarlarından bunalmış, saldırılar altında ezilmiş halk yığınlarının temel ihtiyaçlarını karşılayacak koşullara kavuşması, kaynakların denetimini ve yönetimini almaları, çürüyen bir sistem karşısında yeni bir toplum tasarımını da güçlendirecek, bu yolda moral verecektir. Bu yüzden demokratik, halkın egemen olduğu bir ülke için, demokratik, halkçı bir yerel yönetim deneyimi büyük önem taşıyor. Bütün gerici, anti-demokratik yasalara rağmen yapılabilecek şeyler vardır.”

Baştan sona parlamenter mantığa oturan bir başka yanıt örneği ile yüzyüzeyiz. “Yıllardır sermaye iktidarlarından...” ifadesiyle, birbirini izleyen ve kitlelerde hep de hayal kırıklığı yaratmış bulunan sermaye hükümetleri kastediliyor. Bu “iktidarlar” seçimle geliyor ve seçimle gidiyor, fakat halkın sorunlarını çözmüyor, tam tersine... Oysa, diyor liberal başkan, yığınların bizim yerel iktidarımız altında “temel ihtiyaçlarını karşılayacak koşullara kavuşması, kaynakların denetimini ve yönetimini almaları”, onlarda genelde de “iktidar” olabilecekleri umudunu güçlendirecektir ve böylece, kuşkusuz aynı yığınların oy desteği ile kurulacak olan “demokratik ve halkçı bir iktidar”ın da önü açılacaktır. Burada yerele ilişkin olarak söylenenlerin(128)ne kadarlık bir değeri varsa, genele ilişkin olarak söylenenlerin de ancak o kadar bir değeri var.

Fakat biz burada liberal hayallerden çok, söyleme egemen parlamenter düşünüşle ilgiliyiz. “Bütün gerici, anti-demokratik yasalara rağmen yapılabilecek şeyler vardır” düşüncesi de bu kapsamdadır. Engel, burjuvazinin siyasal egemenlik aygıtı ile iktisadi gücü değil, fakat yalnızca “gerici, anti-demokratik yasalar”dır. Bu durumda ise hem onlara rağmen “yapılabilecek şeyler” vardır (“halk yığınlarının temel ihtiyaçlarını karşılayacak koşullara kavuşması, kaynakların denetimini ve yönetimini almaları” vb.), hem de bir genel seçim başarısı durumunda yasaları değiştirme, böylece “engelleri” tümden temizleme olanağı.

Yanıtta geçen “çürüyen bir sistem karşısında yeni bir toplum tasarımı” türünden sözler yanıltıcı olmamalıdır. Sonuçta elbette “sosyalist” reformizmin de kendine göre bir “sosyalist” projesi, yani “yeni bir toplum tasarımı” vardır. Tıpkı geçmişin Avrupa sosyal-demokrasisi gibi, tıpkı ‘70’li yılların euro-komünizmi gibi. Ama bunu yerelde başarmak nasıl ki yerel seçim başarısıyla olanaklı olabiliyorsa, onu genelleştirmek de aynı şekilde genel bir seçim başarısı ile olanaklı olacaktır. Tıpkı geçmişte Avrupalı sosyal-demokratların ve ‘70’li yıllarda revizyonist euro-komünistlerin düşündüğü gibi

Yanıtın devamından okuyoruz: “(Yerel) Seçimlerde olumlu bir sonuç alınırsa, emekçiler için oy verme, siyaset yapma, haklarına kavuşma bir anlam ifade edecek, somutlanacaktır.” Burada daha da açık bir parlamenter düşünüşle yüzyüzyeyiz: “emekçiler için oy verme, siyaset yapma, haklarına kavuşma...” Bunlar yeni dönem liberallerinin yığınların siyaset yapmasına ve hak mücadelesine bakışını da ele veriyor. Onlar politik yaşamlarında artık seçimleri ve parlamentarizmi esas almakla kalmıyorlar, daha bir de yığınları bu mekanizmalara daha etkin bir biçimde katma misyonuna da soyunuyorlar. Seçimle gelen ve seçimle giden “iktidarlar” yığınların sorunlarını çözmek yerine daha da ağırlaştırdıkları için, hali hazırda emekçilerin parlamenter mekanizmalara ve kurumlara güveni za(129)yıflamış durumda; oysa bizim yerel seçim başarımız ve bunun başarılı uygulamaları, emekçilerde oy verme ve burjuva siyasal yaşama katılma isteğini canlandıracak, onun temel mekanizmalarına güveni onaracak ve pekiştirecektir. Elbette oportünizm bu denli açık bir dil kullanmıyor, fakat söylenenlerin nesnel ve mantıksal olarak bundan başka da bir anlamı yoktur.

“Güçbirliği”nin dinamikleri ve SHP’nin “kutsal üçleme”si

Bütün bu yerel ve genel başarı hayallerinin parti olarak EMEP değil, fakat onun da içinde yer aldığı “Güçbirliği” üzerinden kurulduğunu ayrıca hatırlatmaya gerek yok herhalde. (O “2 milyonluk DEHAP oyu” olmazsa bütün bu liberal gevezeliklerin zaten bir anlamı olmaz, somut bir dayanağı kalmazdı). “Ülkenin demokratikleşmesi ve halkçı bir iktidarın kurulması” Karayalçınlar’la birlikte başarılacaktır! “Demokratik, halkın egemen olduğu bir ülke” Karayalçınlar’la birlikte kurulacaktır! Bu iddiaların bu şekliyle anılması bile abesliğini göstermek için yeterlidir.