Haqqin iZİ İLƏ

Şiəliyə yönəlmənin daxili maneələri

Bəzən insan bu və ya digər məzhəbin haqq olduğunu bilir, lakin daxili maneələr ona bu məzhəbi qəbul etməyə imkan vermir. Şiəliyin qəbul edilməsində də belədir. Bir çox əhli-sünnə mənsubları tədqiqat zamanı şiəliyin haqq olduğunu anlayır və Əhli-beytə (ə) tapınmalı olduqlarını bilirlər. Lakin daxili maneələr yeni məzhəbi qəbul etmələrinə yol vermir. Aşağıda belə maneələrdən bir neçəsini diqqətinizə çatdırırıq:

1. 
   Kortəbii təqlid;
   

Bir çox insanlar sələflərindən onlara irs qalmış fikirlərə, yanlış olsa belə, qarşı çıxmaqdan qorxurlar. Bu, məzhəb seçimi zamanı kortəbii təqlid tələsinə düşməyin nəticəsidir. Çünki etiqadda təqlid etmək insanı sələflərinin əqidəsini müqəddəsləşdirməyə vadar edir. Nəticədə isə insanı daxili maneələrlə üzləşdirir. Lakin həqiqət, axtarışda olan insanlara bu bağları qırıb atmaqda, onlara miras qalan fikirləri incələməkdə güc verir. İnsan bilməlidir ki, sələfləri, ata-babaları yanlış yolda olmuşlarsa, onun da bu yolu davam etdirməsinə lüzum yoxdur. Bizim vəzifəmiz, hətta sələflərmizin irsi fikirləri ilə üst-üstə düşməsə belə, haqqın ardınca getməkdir. Quran əcdadlarını kortəbii təqlid edənləri məzəmmət edr.

Sudanlı Seyid Əhməd Mötəsim yazır: “Keçmiş alimlərə müqəddəs gözü ilə baxmaq insanı onların fikirlərinə mütləq şəkildə tabe olmağa sövq edir. Bu təslimçilik haqq yoldan yayınmağın başlıca amillərindəndir. Allah onların ağıllarını bizə dəlil olaraq göstərməmişdir. Buna görə də bizim onlara hörmətimiz onların fikirlərini incələməyimizə mane olmamalıdır. Əks təqdirdə bu Quran ayəsi bizə də aid olacaqdır:

“Onlar deyəcəklər: “Ey Rəbbimiz! Biz ağalarımıza, böyüklərimizə itaət etdik, onlarsa bizi haqq yoldan azdırdılar” (“Əhzab” 67).

Yasin Məyuf Bədrani bu haqda yazır: “İslam etiqadi məsələlərdə təqlidi, təslimçiliyi kifayət hesab etmir. Əksinə hər bir fərd öz əqidəsinin doğru olduğunu müstəqil şəkildə, hissiyata qapılmadan araşdırmalıdır”.¹

Şiəliyi qəbul etmiş Tariq Zeyn əl-Abidin bu haqda yazır: “Axirətdə aqibəti acınacaqlı olan insanlar - qəlbləri irsi etiqadlarla dolu olanlardır. Onlar bu etiqadlarının doğru olduğunu güman edirlər”.²

2.