HARCIRAH KANUNU (1)
Kanun Numarası : 6245
Kabul Tarihi : 10/2/1954
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 18/2/1954 Sayı : 8637
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 35 Sayfa : 321
*
* *
Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız
"Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı",
Cilt: 1 Sayfa:415
Bu Kanun ile ilgili tüzükler için, "Tüzükler Külliyatı"nın kanunlara
göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
*
* *
KISIM I
Umumi Hükümler
Kanunun şümulü:
Madde 1 – a) Umumi Muvazeneye dahil dairelerle mülhak ve hususi bütçeli idareler (Köy bütçeleri hariç) ve bunlara
bağlı sabit ve mütedavil sermayeli müesseseler;
b) (Değişik: 25/6/1958 - 7145/1 md.) Hususi kununlarla kurulmuş banka ve teşekküller; (Denizcilik Bankası Türk
Anonim Ortaklığı, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Türk Havayolları Anonim Ortaklığı hariç);
c) Yukarıdaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından
fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler;
Tarafından ödenecek harcırah bu kanun hükümlerine tabidir.
Reisicumhurun seyahat masrafları:
Madde 2 – Reisicumhurun memleket iç ve dışındaki seyahatleri dolayısiyle vakı bilcümle masrafları bu kanun
hükümlerine tabi tutulmaksızın ödenir.
Tarifler:
Madde 3 – (Değişik: 11/12/1981 - 2562/1 md.)
Bu Kanunda geçen;
a. Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından
birini, birkaçını veya tamamını;
——————————
(1) Bu Kanunda ve bu Kanunu değiştiren, 11/12/1981 tarihli ve 2562 sayılı Kanunun 29. maddesiyle eklenen Ek 1 inci
maddede geçen belirli memuriyet ünvanları, 16/6/1983 tarih ve 2851 sayılı Kanunun 9. maddesiyle tekrar
değiştirilmiştir.
2576
b. Kurum: 1 nci maddede sayılan daire, idare, banka, teşekkül ve müesseseleri;
c. Memur: Personel kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri (Yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel
hariç);
d. Hizmetli: Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personeli, kurumlarda yalnız ödenek
mukabili çalışanlarla kurumlarda çalıştırılan tarım ve orman işçilerini ve iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri;
e. Aile fertleri: Memur ve hizmetlinin, harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi
ile bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ve erkek ve kız kardeşlerini;
f. Bagaj: Memur ve hizmetlinin mensup olduğu kuruma veya şahsına ait olup, resmi vazife için kullanılabilecek eşya
ile yolcunun bu seyahati için ihtiyacı bulunan şahsi eşyasından mutat surette taşınması mümkün olanları;
g. Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların
belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir
ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü veya kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile
gidilip gelinebilen yerleri;
h. Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri;
İfade eder.
Harcırah verilecek kimseler:
Madde 4 –(Değişik: 11/12/1981 - 2562/2 md.)
Bu Kanunda belirtilen hallerde:
1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri
olarak çalışanlara;
2. Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile görevlendirilenlere;
3. Kadrosuzluk dolayısıyla açıkta kalan memurlara ve bunların aile fertlerine;
4. Hizmetlilerden cezaen olmamak üzere vazifelerine son verilenlere ve bunların aile fertlerine;
5. Memur veya hizmetlinin vefatında aile fertlerine, çocuklara refakat ettirilecek memur ve hizmetlilere;
6. Hükümlü, tutuklu veya gözetim altında bulundurulanların sevkinde ya da refakatle görevlendirilen erbaş ve erlere;
7. (Mülga: 31/7/2003-4969/1 md.)
8. Milli ve resmi spor temasları dolayısıyla seyahat edecek sporcu ve idarecilere;
9. Birlik halinde yabancı memleketlere gönderilecek Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına ve bunların Türkiye'de
bırakacakları aile fertlerine;
10. Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerdeki askeri şahısların aile fertlerine;
11. Bu Kanunda belirtilen özel hallerde askeri öğrenciler ile erbaş ve erlere;
Harcırah verilir.
(Mülga fıkra: 31/7/2003-4669/1 md.)
2577
Harcırahın unsurları:
Madde 5 – Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun
hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir.
Harcırah hesabında esas tutulacak yol:
Madde 6 – (Değişik: /11/12/1981 - 2562/3 md.)
Harcırah, bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan yol ve taşıt
araçları üzerinden verilir.
Gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan bu yolda hem muayyen, hem gayrimuayyen tarifeli taşıt
işletilmekte ise harcırah hesabında muayyen tarifeli taşıt esas alınır.
Bu yol ve taşıt, yolculukta geçen süreye göre memur veya hizmetli ile ailesi için ödenmesi gereken gündelik ve taşıt
ücretleri toplamı dikkate alınarak memur veya hizmetlinin mensup bulunduğu dairece tespit olunur.
Birinci fıkraya göre takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka
bir araçla yolculuk yapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması halinde,bu yol ve taşıt aracına ilişkin masrafların kabulü
merkezde ita amiri veya bu durumda olan amirlerin, taşrada memur veya hizmetlinin mensup olduğu kurumun ita amiri
durumunda olan kimsenin veya mahallin en büyük askeri ve mülki amirinin önceden verilmiş yazılı bir emri bulunmasına
bağlıdır.
(Ek: 14/1/1988 - KHK-311/12. md.) Ancak, işin veya hizmetin gerekli kıldığı durumlarda uçak kiralamak suretiyle
seyahat edilebilmesi, seyahatin yurtiçinde olması ve bu seyahatle ilgili Bakanın veya misafiri yabancı Bakanın bizzat
katılması hallerinde mümkündür.
Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklar:
Madde 7 – (Değişik: 11/12/1981 - 2562/4 md.)
Harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakta olduğu aylık (Kurumların 1 - 4 ncü derecelerdeki kadrolarında
bulunanlardan kazanılmış hak aylık dereceleri daha düşük olanların işgal etmekte oldukları kadro) derecesi esas alınır.
Hizmetlilerin harcırahı, aldıkları aylık ücret veya ödeneklerine; gündelik ile çalışanların harcırahı da gündeliklerinin
30 katına en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanır. Şu kadar ki (Ödenek mukabili çalışanlar hariç) bunların
harcırahları hiçbir suretle 4 üncü derecedeki memurlara verilen miktarı geçemez.
Terfi suretiyle atananların harcırahı, terfi ettikleri aylık derecesi üzerinden ödenir.
Memur veya hizmetli olmayanların harcırahı:
Madde 8 – (Değişik: 11/12/1981 - 2562/5 md.)
Memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek
yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar
olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur.
Ancak, ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığının olumlu görüşü üzerine, bu gibi kimselerden icabedenlere 4
ncü dereceden daha yüksek memurlara ödenebilecek yol masrafı ve gündelik verilebilir.
2578
Sözleşmeli olarak çalıştırılıp da sözleşmelerinde verilecek harcırah belirtilmiş olan kimseler hakkında bu madde
hükmü uygulanmaz.
Henüz rütbe almamış askeri öğrencilerin öğrenim, resmi davet ve mübadele nedeniyle yurtdışında bulundukları
sürece kendilerine teğmen rütbesindeki subayın yurtdışı gündeliği bu Kanunun yurtdışı gündeliklerine ilişkin hükümleri
gözönünde bulundurulmak suretiyle ödenir.
Daimi vazife harcırahının mebdei:
Madde 9 – Daimi vazife harcırahı:
a) (Mülga: 31/7/2003-4969/1 md.)
b) Naklen veya tahvilen başka bir mahalle gönderilenlere, bu tayinleri sırasında mezunen başka bir mahalde
bulunsalar dahi, eski memuriyetleri mahallinden;
c) Muvakkat vazife ile veya vekaleten bir yerde bulundukları esnada asli vazife mahalli değişenlere eski
memuriyetleri mahallinden;
İtibaren verilir.
KISIM II
Seyahat ve Vazifenin Mahiyetine Göre Verilecek Harcırah
Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren haller:
Madde 10 – Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer dağiştirme masrafı aşağıdaki hallerde verilir:
1. (Değişik: 1/7/2006-5538/2 md.) Yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki
sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev
yerlerine kadar;
2. (Mülga: 31/7/2003-4969/1 md.)
3. (Mülga: 31/7/2003-4969/1 md.)
4. (Mülga: 31/7/2003-4969/1 md.)
5. Kadro dolayısiyle açıkta kalan veya vekalet emrine alınan memurlara açık aylıklarını Türkiye dahilinde tesviye
ettirecekleri yere kadar;
6. Asilin vüruduna kadar muvakkaten gönderilmiş olmayıp da vekalet namı altında asaleten gönderilen ve vekalet
müddeti belli olmıyan kumandan ve memurlara vazife mahallerine kadar.
Yol masrafı, yevmiye ve yer değiştirme masrafı verilmesini icabettiren haller:
Madde 11 – (Mülga: 31/7/2003-4969/1 md.)
2579
Daimi veya muvakkat vazife halinde yolda veya vazifeye başlamadan vefat edenlerin harcırahı:
Madde 12 – Daimi veya muvakkat bir vazife ile bir tarafa gönderilenler yolda veya yeni vazife mahallinde işe
başlamadan vefat eyledikleri takdirde ölüm mahalline kadar olan harcırahları hesap ve buna peşinen ödenmiş ve istirdadı
kısmen veya tamamen imkansız bulunmuş olan nakil vasıtaları bilet ücretleri ilave olunur. Bu suretle tahakkuk edecek
istihkak, verilmiş olan avanstan ziyade ise fazlası tasviye olunur, noksan ise farkı geri alınmaz. Ancak muvakkat vazife ile
yabancı memleketlere gönderilenlerden vefat edenlerin bu suretle uhdelerinde bırakılacak fark, bunların bu kanuna göre
müstahak bulundukları dış yevmiyelerin on günlüğüne tekabül eden miktarından fazla olamaz.
Yeni memuriyet mahallinde işe başlamadan veya yolda vefat halinde veyahut göreve başladıktan sonra vefat halinde aile
harcırahı: (1)
Madde 13 – (Değişik: 7/7/2010-6004/25 md.)
Yurtiçinde daimi memuriyetle bir mahale tayin olunup da yolda veya yeni memuriyet mahallinde işe başlamadan
evvel vefat eden memur veya hizmetli, ailesini birlikte götürmüş bulunuyor ise harcıraha müstehak aile efradına ölümün
vukubulduğu mahalden itibaren ve ailesini birlikte götürmemiş ise bunlara vefat tarihinde bulundukları mahalden itibaren, 45
inci madde esaslarına göre harcırah verilir.
Yabancı bir memlekete daimi vazife ile tayin olunup da yolda veya yeni memuriyet mahallinde işe başlamadan evvel
veyahut vazifesine başladıktan sonra vefat eden memur veya hizmetli, ailesini beraberinde götürmüş bulunuyor ise harcıraha
müstahak aile efradına ölümün vukubulduğu mahalden itibaren ödenecek harcırah 46 ncı madde esaslarına göre belirlenir.
Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye):
Madde 14 – Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye
verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon,
iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:
1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir
yere gönderilenlere;
2. Yeni ve eski memuriyetlerine mütaallik bir meseleden dolayı bu kanuna tabi kurumlarca açılan bir dava sebebiyle
sanık veya davalı olarak (İşten el çektirilmiş olsun veya olmasın) başka bir yere gönderilenlerden lehinde netice hasıl
olanlara;
3. Memuriyet merkezlerinin bulunduğu mahal dışındaki bir vazifeye vekaleten gönderilenlere;
4. Fiilen oturduğu mahalden gayrı bir yere açıktan vekaleten gönderilenlere (yalnız gidiş ve dönüşleri için);
5. (Değişik: 12/1/1959 - 7187/1 md.) Muvakkat kaza salahiyeti ile gönderilenlere.
Askeri birliklerde harekatta harcırah:
Madde 15 – (Değişik: 13/7/2013-6496/39 md.) Kıta halinde ve bir kumanda altında hareket eden askerî birliklere
mensup subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler ile sivil memur ve hizmetlilere yolda geçen
süreler için yol masrafı ve yevmiye verilmez. Ancak intikal ettikleri yerde yeme ve konaklama ihtiyaçları karşılanmayanlara
ilk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 1/2 oranında gündelik, yeme ve konaklama ihtiyaçlarından herhangi birisi
karşılanmayanlara ise ilk 90 gün 1/2 oranında, takip eden 90 gün için 1/4 oranında gündelik ödenir. 180 günü aşan
görevlendirmeler için gündelik verilmez. Memuriyet mahalli dışında yurt içi limanlarda gemide geçirilen günler için
yukarıdaki hükümlerden yararlanmayanlara sadece 90 gün için 1/4 oranında gündelik ödenir. Bu madde kapsamında gündelik
ödenenlere 33 üncü madde uyarınca ayrıca konaklama gideri ödenmez. Diğer taraftan bu hareket, kıtanın daimi yer
değiştirmesi veya diğer kuruluşa girmesi için olursa bunlara ayrıca aile ve yer değiştirme masrafı verilir.
–––––––––––––
(1) Bu madde başlığı”Yeni memuriyet mahallinde işe başlamadan veya yolda vefat halinde aile harcırahı:” iken 7/7/2010
tarihli ve 6004 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2580
Subay, askeri memur ve astsubaylardan bir kıtayı bir yerden diğer muayyen bir yere götürmeye memur edilip bu
vazifenin hitamında asıl birlikleri mahalline dönenlere yalnız dönüşleri için ve teslim ve tesellüm için birkaç erle başka
mahalle gönderilenlere gidiş, dönüşleri için yol masrafı ve yevmiye verilir.
Celp ve terhis eratını sevke memur edilen subay ve askeri memur ve astsubaylara gidişlerinde yalnız yevmiye ve
dönüşlerinde yol masrafı ve yevmiye verilir.
Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelere geliş ve gidişte aile harcırahı:
Madde 16 – (Değişik: 11/12/1981 - 2562/6 md.)
Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerden çıkarılacak veya bu nevi bir bölgeye atanacak veya naklolunacak
askeri şahısların aile fertleri için 45 nci maddenin son fıkrası hükmü de dikkate alınmak suretiyle;
1. Aile ile birlikte oturulması yasak edilmiş olan bölgelerden çıkarılacak aile fertlerine ikamet edecekleri yere kadar;
2. Aile ile birlikte oturulması yasak edilmiş olan yerden yasak edilmiş olmayan bir yere atananların aile fertleri için,
bunların 1 nci fıkraya göre harcırah verilmiş olan ikamet yerlerinden yeni vazife mahalline kadar;
3. Aile ile birlikte oturulması yasak edilmiş olan bir yerden yine böyle bir yere atananların aile fertleri için, bunların
evvelce oturduğu yerden ikamet edecekleri yeni mahalle kadar;
4. Aile ile birlikte oturulması yasak olmayan bir yerden yasak olan bir yere atananların aile fertleri için, eski vazife
mahallinden ailenin ikamet edeceği yere kadar;
5. Aile ile birlikte oturulması yasak edilen böigelerden çıkarılmış olan aile fertlerinin yasağın kalkması üzerine tekrar
yerlerine dönmeleri halinde, bunlara 1 nci fıkraya göre harcırah verilmiş olan yerden eski yasak yere kadar;
Aile masrafı ile yer değiştirme masrafı verilir.
Birlik halinde yabancı ülkelere gönderilecek Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının harcırahı:
Madde 17 – (Değişik: 11/12/1981 - 2562/7 md.)
Uluslararası anlaşmalar gereğince askeri birlikler halinde yabancı ülkelere gönderilecek Türk Silahlı Kuvvetleri
Mensuplarına verilecek harcırahın esasları ve miktarı Bakanlar Kurulunca tespit olunur.
Yabancı ülkelere gönderilecek bu birliklere mensup subay, astsubay, sivil memur ve hizmetlilerin bu durumlarının
devamı sırasında harcıraha müstehak aile fertlerini Türkiye sınırları dahilinde ikamet edecekleri bir mahalle kadar
gönderenlere bir defaya mahsus olmak üzere 45 nci madde esasları da uygulanmak suretiyle aile masrafı ile yer değiştirme
masrafı verilir.
(Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/34 md.) Yabancı ülkelere gönderilen
birliklere mensup subay, astsubay, sivil memur ve hizmetlilerin hava değişimi maksadı ile Anavatana gelmelerini icabettiren
hallerde bunlara, ailelerinin bulunduğu veya raporlarında yazılı hastalıklarının icabettirdiği mahallere kadar geliş ve
dönüşleri için bu Kanuna göre yol masrafı ve gündelik verilir. Aynı maksatla Anavatana gelen ve dönen erbaş ve erlere
ödenecek yol masrafları ile gündelikler, Milli Savunma ve Maliye ve Gümrük Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur.
Yukarıdaki fıkra gereğince hastalık icabı başka bir mahalde oturmaları zaruri olan Türk Silahlı Kuvvetleri
mensuplarının bu mahallere kadar gelecek harcıraha müstehak aile fertlerine gidiş ve dönüşleri için yalnız yol masrafı verilir.
2581
(Değişik: 13/7/2013-6496/40 md.) Birinci fıkradaki hâller dışında, uluslararası mahiyetteki tatbikat ve manevralara
katılmak, açık deniz eğitimi veya Türk Silahlı Kuvvetlerinin temsili gibi maksatlarla yabancı ülkelere gönderilecek askerî
birliklerin (Deniz Kuvvetlerine ait gemilerle gidişte, denizde seyir hâlinde bulunulan günler hariç, münhasıran yabancı ülke
limanlarında geçirilen günler için) subay, astsubay, askerî öğrenci, sivil memur, uzman jandarma, uzman erbaş/er, sözleşmeli
erbaş/er ve hizmetlilerin aylık derecelerine (Askerî öğrencilere teğmen rütbesine) göre yurt dışı gündeliği, yukarıda yazılı
hâller ile eğitim veya gemi, uçak, tank ve sair savaş araç ve gereci ve her türlü yedek parça ve ikmal maddesinin teslim ve
tesellümü ve benzeri görevler için yabancı ülkelere birlik veya grup hâlinde veya münferiden gönderilecek erbaş ve erlere de
teğmen yurt dışı gündeliğinin 1/3’ü, yurt dışından gemi tedariki için görevlendirilen erbaş ve erlere gemilerin tesellümünden
itibaren yabancı ülke limanlarında geçirecekleri günler için teğmen yurt dışı gündeliğinin 1/5’i tutarında gündelik ödenir.
Ehliyet tespiti, imtihan ve hava değişimi için başka yere gönderilenler: (1)
Madde 18 – (Değişik: 11/12/1981 - 2562/8 md.)
(Değişik: 17/4/2008-5754/78 md.) Memurlar, yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel ve kurumlarda yalnız
ödenek mukabili çalışanlardan, memuriyet mahalli dışına;
a. Görevlerine ait mesleki ve sıhhi yeterliklerinin tespiti veya kurumlarınca görülecek lüzum üzerine imtihan için
gönderilenlere, gidiş ve dönüşleri için yol masrafı ve gündelik ile bu amaçla gönderildikleri yerde geçen sürenin en çok yedi
günü için gündelik ödenir.
b. Hava değişimi maksadıyla gönderilenlere gidiş ve dönüşleri için yol masrafı ile yalnız yolda geçen süre için
Dostları ilə paylaş: |