Hareket bozukluklari tani ve tedavi rehberi Türk Nöroloji Derneği Hareket Bozuklukları

Çok olası PHB: Aşağıdaki kategorilere ayrılır:

1. 
   Hareket bozukluğu sebat etmez veya klasik hareket bozukluklarına benzemez. Ancak psikojen olduğunu düşündürecek diğer özellikler yoktur.
   
2. 
   Hareket bozukluğu sabittir ve organik hastalığa benzer, fakat eşlik eden yalancı güçsüzlük
   

veya duysal bulgular gibi nörolojik bulgular kesinlikle psikojen kökenlidir.

3. 
   Hareket bozukluğu klasik bir tabloyla uyumludur, ancak çok sayıda somatizasyonlar
   

bulunur.

4. 
   Olası PHB: Belirgin emosyonel bir bozukluk vardır, ancak bilinen organik bir hastalıkla da uyumludur.
   

Schrag ve Lang (28) tarafından kriterlerin revizyonu önerilmiş ve çok olası PHB kategorisinde yer alan hastaların olası PHB kategorisine alınmalarının daha doğru olacağı, olası PHB kategorisinde yer alan hastaların ise zaten PHB dışı tutulmaları gerektiği vurgulanmıştır. Aynı yazarlar üçüncü bir kategori olarak laboratuar destekli kesin PHB tanısını da gündeme getirmişlerdir. Bu son kategori özellikle psikojen tremor ve miyokloni vakalarında tanmm elektrofizyolojik kanıtlara dayalı olarak konması durumunda geçerlidir.

Psikiyatrik Tanımlamalar

PHB, DSM-IV kriterlerine göre, sistemik bir hastalığı düşündüren, ancak bilinen bir hastalığa uymayan hastalıklar somatoform bozukluklar başlığı altında yer alır. Psikojen kökenli olan bu hastalık grubunda somatizasyon ve konversiyon bozukluklarından oluşan somatoform bozukluklar, yapay (“factitious”) bozukluk ve hastalık rolü yapma (“malingering”) bozukluğu bulunur. Eski yıllarda histeri adı verilen somatizasyon bozukluklarında, hastalarda bilinçsiz bir şekilde yıllarca sürebilen yaygın ağrılar, gastrointestinal yakınmalar, cinsel sorunlar veya yalancı nörolojik bulgular bulunur. Konversiyon bozukluklarında yine bilinç altı olarak, bir stres sonrası oluşmuş yalancı nörolojik bulgular, aşırı emosyonel durum, histriyonik kişilik bozuklukları söz konusudur ve hastanın sosyal ve meslek yaşamı olumsuz etkilenir. Yapay bozuklukta, hasta durumun bilincindedir ve tıbbi tetkik, tedavi elde etmeyi amaçlamıştır. Münchausen sendromunun da yer aldığı bu gruptaki hastalar aşırı derecede bağımlı, mazoşistik veya antisosyal kişilik sergilerler. Hastalık rolü yapmada, hasta bilinçli olarak maddi kazanç elde edeceği bir davanın çözülmesini veya okuldan, mesleğinden, sorumluluktan kaçmayı hedeflemiş olup, çoğunda antisosyal kişilik söz konusudur.

PHB hastalarının büyük bir bölümünde belirgin sekonder kazanç vardır. Başta depresyon olmak üzere anksiyete, kompülsiyon, bipolar bozukluk, şizoafektif bozukluk veya alkol / sedatif bağımlılığı altta yatan sık rastlanan psikiyatrik tablolardır. Bununla birlikte bir çok hastada altta yatan psikopatoloji belirgin olmayabilir. Kişisel veya ailesel stres faktörleri, cinsel veya emosyonel taciz anamnezi konversiyon hastalarında sıktır. Öte yandan, özellikle çocuk ve genç hastalar benzer hareket bozukluğu olan bir bireyi model olarak alabilirler.

Tanı ve Ayıncı Tanı

PHB tanısının deneyimli bir nörolog, tercihen bir hareket bozukluğu uzmanı tarafından konulması uygundur, çünkü organik hareket bozukluklarına aşinadırlar. Böylece PHB hastalarına gereksiz tetkik ve tedavilerin uygulanması sınırlanmış olur. Öncelikle bilinen bir nörolojik hastalığı dışlamak, daha sonra altta yatan psikiyatrik bir hastalığın varlığını belirlemek gerekir. PHB şüphesi uyandıran hastalarda farklı zamanlarda yapılacak muayenelerin yanı sıra, hareketlerin video ile kayıtlanması ve gerektiğinde izlenmesi tanı için önemlidir. Tanıya ulaşmada distraktif manevraların kullanılması genellikle yardımcı olmakla birlikte, PHB’da nadiren distraksiyon yanıtı olmayabilir. Tablo l’de yer alan özelliklerin bir çoğunun aynı hastada bulunması PHB tanısında yardımcı olur. Böylece kendine özgü tanı kriterleriyle PHB tanısı bir “dışlama” tanısı olmayıp “pozitif’ bir tanı olarak kabul edilir.

Psikiyatrik konsültasyon tanının desteklenmesi için gerekebilir. Öte yandan psikoterapiye pozitif yanıt almması da PHB tanısını destekler.

Ayırıcı tanıda yardımcı tetkik yöntemleri

Elektromiyografi (EMG) :