Hatay sosyo-ekonomik rapor 2014
Yüklə 1,77 Mb.
|
İhracat ve İthalat Değerine Göre İl Sıralamaları (2014)
İhracatçı ve İthalatçı Firma Sayısına Göre İl Sıralaması (2013-2014)
Yıllara Göre Hatay’daki İhracatçı ve İthalatçı Firma Sayıları (2002-2014) Kaynak: DTM 3.4 İmalat Sanayi Hatay’ın sanayisi, 1975’li yıllara kadar tarım ve tarıma dayalı sanayi dallarında bir gelişim göstermiştir. Özellikle Amik Ovası’nın en önemli tarımsal ürünü olan pamuğu işlemek üzere birçok çırçır ve prese fabrikası kurulmuştur. İskenderun Demir Çelik fabrikasının 1975 yılından itibaren kademeli olarak üretime geçmesinden sonra, yörede demir-çelik sanayi önem kazanmaya başlamış ve bu ürünün değerlendirilmesine yönelik orta ve küçük çaplı sanayi kuruluşları İskenderun ve Payas civarlarında kurulmaya başlamıştır. Antakya bölgesi, Kırıkhan ve Reyhanlı ilçeleri ile birlikte Amik Ovası’nda pamuk ve buğday, Antakya ve Altınözü’nde zeytinyağı, Samandağ’ında yaş sebze meyve ve seracılık gelişmiştir. İlin dış ticarete açık bir il olması ticaret ve bilhassa nakliyeciliğin gelişmesine yol açmıştır. Geleneksel küçük sanayi olarak ayakkabıcılık ve mobilyacılık önemli bir potansiyele sahiptir. Ayrıca ağırlıklı sanayiler orman ürünleri, dokuma giyim, deri sanayi ve metal işleri, makine teçhizat, ulaşım araçları, ilmi ve mesleki ölçüm araçları aletleri sanayileridir. Türkiye’nin ilk filtre fabrikası 1966 yılında İskenderun’da kurulmuştur. Fil Filtre Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne ait fabrika ile başlayan üretim; motorlu araçlarının hava, yağ, yakıt filtre üretimi ile genişleyerek gelişmiş, İskenderun’u günümüz Türkiye’sinin otomobil filtre üretim merkezi yapmıştır. Şu anda; filtre üretiminde yaklaşık 2.000’e yakın insan çalışmakta, otomotiv yan sanayi olarak adlandıracağımız her türlü filtre üretim tesislerinde ülkemizin filtre üretiminin %63’ü karşılanmaktadır. Üretilen filtrenin yarısından fazlası ihraç edilerek, yılda 20 milyon dolar gelir elde edilmektedir. İskenderun bölgesi, İskenderun Demir Çelik Fabrikası’na paralel bir gelişme göstermiştir. İskenderun Demir Çelik Fabrikası, gerek istihdam hacmi, gerekse yarattığı katma değer açısından yılda yaklaşık 2.2 milyon tonluk ham çelik üretim kapasitesiyle, Hatay imalat sanayisi içinde önemli bir paya sahiptir. Şu anda Avrupa’nın en büyük 10 çelik üreticisinden biri, ülkemizin de üretim ve kapasite olarak ikinci en büyük tesisi konumundadır. Yassı çelik üretimi bakımından Hatay, Türkiye’de üretilen yassı çeliğin %56’sını üretmektedir. Bu değerin %46’sını İSDEMİR üretmektedir. Ayrıca değişik ebatlara sahip levha şeklindeki yassı çelik üretiminde de yaklaşık 7,5 milyon tonluk üretim kapasitesine ulaşılmıştır. İSDEMİR’ de yassı çelik mamül üretimine başlanmış olması, hem ülkemizin yassı çelik talebini karşılayacak, hem de ilin metal sanayi alanında yapılan yatırımlarının dokusunu değiştirecektir. Başta; beyaz eşya ve elektronik eşya imalatı ile otomobil yapım sanayisi ile oto yan sanayinin ilimizde gelişmesi beklenmektedir. Hatay’da 5 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Bunlardan Antakya, İskenderun ve Payas Organize Sanayi Bölgeleri faaliyete geçmiştir. Hatay’da kurulan en eski Organize Sanayi Bölgesi 1984 de kurulan İskenderun Organize Sanayi Bölgesidir. Hatay’da aktif olarak faaliyet gösteren OSB lerde 132 firma üretim yapmaktadır. Bu firmalarda toplam 8801 kişi çalışmaktadır. Faaliyette bulunan OSB lerin kapladığı alan ise yaklaşık 411 hektardır. Organize Sanayi Bölgeleri Yapımı Devam Eden Organize Sanayi Bölgeleri 1-İSKENDERUN 2.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Sanayi Bakanlığı Yer Seçim Komisyonu Tarafından 01.09.2005 tarihinde yer seçimi yapılmıştır. İskenderun 2. Organize Sanayi Bölgesinin yeri İsdemir ile İskenderun 1.Organize Sanayi Bölgesi arasında kalan Azganlık Belediyesi sınırları içerisinde 786.109,79 m2 büyüklükte Mülkiyetin büyük kısmı Hazine adına kayıtlı olan arazi iken, İskenderun 2.organize sanayi Bölgesi Müteşebbis Teşekkülü tarafından Hazine arazileri Hazineden bedeli mukabili satın alınmıştır. Bölge Müteşebbis Teşekkülü Hatay İl Özel İdaresinin %70, Azganlık Belediyesinin %30 katılımı ile oluşmuştur. Bölgenin, imar planı yapım ihalesi yapılmış olup, yüklenici firma yapım çalışmalarını sürdürmektedir. İmar planı çalışmaları bitirildikten sonra, bölgenin imar uygulama işlemleri yaptırılacaktır. Bölgenin yer seçiminin iptali hususunda Mahkemeye dava açılmış olup, mahkemece işlemlerin durdurulması cihetine gidilmiştir. Mahkeme süreci devam etmektedir. İskenderun II. OSB yönetiminden toplam 94 adet katılımcı yer talebinde bulunmuş olup, talep edilen arsa miktarı ise 4.500.000 m2.’dır. (Kaynak: T.C. Hatay Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü) 2-HATAY ERZİN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Bölge müteşebbis teşekkülü; Hatay İl Özel İdaresinin %40, Erzin Belediyesinin %30, Erzin Ticaret ve Sanayi Odasının %30 katılımı ile oluşturulmuştur. İlimiz Erzin sınırları içerisinde bulunan 175 hektar büyüklüğündeki OSB yer seçim çalışmalarının sonuçlandığı 18.09.2008 tarih ve 9739 sayılı Bakanlığımız yazısı ile bildirilmiştir. OSB yönetimi tarafından Bakanlığımız direktifleri doğrultusunda hâlihazır harita gözlemsel jeolojik etüt tapusuz arazilerin hazine adına tescili ve kamulaştırma haritası ihale edilmiş olup çalışmaları devam etmektedir. Hatay Erzin OSB karma OSB olup, toplam 22 adet katılımcı yer talebinde bulunmuştur. Talep edilen arsa miktarı ise 1.180.000 (118 Hektar) m2.’dır. (Kaynak: T.C. Hatay Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü) Yapımı Bitip Faaliyete Giren Organize Sanayi Bölgeleri 3-ANTAKYA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Antakya Organize Sanayi Bölgesi, 1995 yılında Belen İlçesi, Şenbük, Bakras ve Çakallı köyleri sınırlarında 150 hektar alanda İl Özel İdaresinin ve Antakya Ticaret ve Sanayi Odasının %50 ortak katılımı ile kurulmuştur. Organize Sanayi Bölgesinin 94,8 hektar olup , 66 parsele ayrılmıştır. Halen Antakya Organize Sanayi Bölgesinde 53 tanesi faal,7 tanesi inşa halinde,6 tanesi proje aşamasındadır. Gıda Sanayi, Demir ve Çelik Sanayi, Orman Sanayi, Kimya Sanayi, Kağıt Sanayi ve Dokuma Giyim Sanayi ağırlıklı sektörleri bulunan, Antakya Organize Sanayi Bölgesinde 2000 işçi istihdam edilmektedir. (Kaynak: Antakya Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü) 4-İSKENDERUN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İskenderun Organize Sanayi Bölgesi, İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası ile İskenderun Sanayiciler Derneği tarafından ve Bakanlar Kurulu’nun 08.04.1980 gün ve 8/650 sayılı kararına İstinaden Müteşebbis Teşekkül Başkanlığı oluşturularak 1980 tarihinde faaliyete başlamıştır. Bölge altyapısının bitmesine müteakip bina, sosyal ve idari tesisler ile çevre düzenlemeleriyle birlikte 1992 yılında tamamlanarak hizmete girmiştir. Bölgenin toplam alanı 208 hektar olup, net parsel alanı 107 hektardır. Geri kalan kısımları yol, park ve sosyal tesislerdir. Bölgede 48 adet sanayi parseli olup, 48 adet parselde firma faaliyet gösterilmektedir. Bölgedeki firmalarda 4878 işçi istihdam edilmektedir. İskenderun Organize Sanayi Bölgesi genelinde 23 Firma Demir ve Çelik üretimi yapmakta olup, bunun dışında 1 Gübre tesis, 1 adet Plastik Sanayi, 7 adet madeni eşya sanayi,4 adet karayolu taşıtları imalat sanayi ve diğer sektörlerde firmalara ait sanayi tesis bulunmaktadır. (Kaynak: İskenderun Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü) 5-PAYAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 53 hektar üzerine kurulmuş olup, bunun 41 hektarı sanayi parseli olarak planlanmıştır. Payas Organize Sanayi Bölgesi, aslında kendiliğinden gelişen sanayi yapılarının sonradan Organize Sanayi Bölgesine dönüştürülmesinden ibarettir. Bölge Müteşebbis Teşekkülü, Hatay İl Özel İdaresinin %40, Payas Belediye Başkanlığının %30, Payas Sanayiciler Derneğinin %30 katılımı ile kurulmuştur. İmar planı onaylanmış ve imar uygulama işlemi bitirilmiştir. Altyapı işleri tamamlanmıştır. 42 adet sanayi parseli mevcut olup, halen 31 adet tesis faaliyet göstermektedir. Geriye kalan parseller küçük ve mülkiyet sorunları nedeniyle 34,7 hektar üzerinde tesis bulunmamaktadır. Sanayi kuruluşlarının %98 oranında ağırlıklı imalat sektör guruplarından Demir ve Demir mamullerinin üretimi yapılmakta olup bunun dışında 1 adet oksijen ile 2 adet kömür presleme ,1 adet torna, 1 adet çivi tel tesisi bulunmaktadır. Faal olan işyerlerinde 1923 kişi çalışmaktadır Bölgeye doğalgaz alt yapısı döşenmiş olup, doğalgaz kullanıma sunulmuştur. (Kaynak: Payas Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü) Tablo 3.5.3: Hatay Faaliyete Giren Organize Sanayi Bölgeleri
(Kaynak: Antakya, İskenderun ve Payas Organize Sanayi Müdürlüğü) 3.4 Turizm Turizm özellikle bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması için oldukça önemli fırsatlar sunan bir sektördür. Bilindiği gibi ülkemizin neredeyse tamamında turizm fırsatı yaratabilecek doğal, kültürel, tarihi, dini değerler mevcuttur. Bu değerlerin sağlıklı bir turizm stratejisi planıyla ortaya çıkarılması ve halkın her kesimi için bir ekonomik faaliyet alanı haline getirilmesi, bölgesel turizmin ülkemiz ekonomisinin sürdürülebilir kalkınma hedefinin lokomotif kuvveti olmasını sağlayacaktır. Yaklaşık olarak 2300 yıllık bir geçmişi olan Hatay, yaşamı kolaylaştıran iklim koşulları ve verimli topraklarının yanı sıra Anadolu'yu Çukurova yoluyla Suriye ve Arap Yarımadası’na bağlayan yolların kavşak noktasında bulunması nedeniyle çekiciliğini tarih boyunca korumuştur. İlimiz, Avrupa’yı Ortadoğu’ya bağlayan E-91 Karayolu üzerinde olup, çok sayıda yabancının giriş-çıkış yaptığı önemli bir sınır kapısı durumundadır. Sınır kapılarından giriş yapan yabancıların büyük bir kısmı Antakya’da konaklamaktadır. Kültür ve turizm açısından yapılan hamleci faaliyetler ve 2007 yılında, Havaalanının da devreye girmesiyle Hatay’a gelen ziyaretçi sayısında, son yıllarda oldukça fazla bir artış meydana gelmiştir. Ayrıca Mezopotamya'dan Akdeniz'e çıkmak için kullanılabilecek en uygun limanlar yine bu bölgede yer almıştır. Hatay, inanç turizmi merkezleri, antik kentleri ve yaylalarıyla turizm potansiyeline sahip bir ildir. Avrupa ve diğer ülkelerden gelen yabancılar tarihi ve kültürel değerler yönünden yoğun bir ilgi göstermekte, tarihi ve ören yerlerini gezmektedirler. Hatay Arkeoloji Müzesi ve St. Pierre Kilisesi yabancıların en çok ilgi gösterdikleri yerdir. Bunun dışında Çevlik’teki Titus Tüneli ve Beşik Mağara, Antakya Kalesi, Aççana en çok ziyaret edilen yerledir. TUİK 2014 verilerine göre Hatay iline giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı 523.643’tür. 2014 yılında Hatay’da Müze ve Ören yerlerini ziyaret eden yerli ve yabancı toplam ziyaretçi sayısı 72.111 kişidir. (2012 yılında yeni yapılan Antakya Arkeoloji Müzesi’nin inşaatı ve tekrar açılması sürecinde % 72’lik bir ziyaretçi kaybı yaşanmıştır) İlimiz yaylalar bakımından da zengin bir ildir. Samandağ’da Teknepınar (Batıayaz) Yaylası, Belen’de Güzelyayla, Nergislik ve Atık Yaylası, Kırıkhan’da Alan Yaylası meşhurdur. Sağlık turizmi bakımından Erzin içme ve kaplıcaları yerli ve yabancı turist çekmektedir. İlimiz Akdeniz kıyısında 186 km. uzunluğunda bir sahil bandı bulunmaktadır. Bu sahil boyunca türlü dolum-başaltım akaryakıt tesislerinin bulunduğu iskelelerle, ulaşım amaçlı limanlar mevcuttur. En önemli nakliye ve yolcu gemisi limanı İskenderun limanıdır. Harbiye, Arsuz, Yenişehir Gölü ilimizin turist çeken merkezlerden doğal olanlarıdır. 2014 yılı sonu itibariyle, Hatay’da toplam;
Bu konaklama tesislerinde; 243’ü süit, 30 engelli olmak üzere toplam 3.895 oda, 8.278 adet yatak, 4.625 kişilik de lokanta bulunmaktadır. İl genelinde bulunan turizm işletme ve yatırım belgeli konaklama tesislerinin sınıflarına bakıldığında; 9 adet özel tesis, 4 adet butik otel, 6 adet 5 yıldızlı otel, 12 adet 4 yıldızlı, 20 adet 3 yıldızlı, 8 adet 2 yıldızlı, 1 adet 1 yıldızlı otel ve 1 adet yayla evi bulunduğu görülmektedir. 2014 yılı itibariyle Hatay’da toplam 55 tane seyahat acentesi bulunmaktadır. Seyahat acentelerinin yoğunlukta olduğu ilçeler Antakya(27 acente) ve İskenderun(18 acente)’dur. Bunları Biliyor musunuz?
Hatay İl Turizm Stratejisi Eylem Planı 2011 yılında hazırlanan plan ile sektörün 2023 tarihine kadar hedefleri belirlenmiştir. Hatay İl Turizm Stratejisi Eylem Planı’nda 2023 Hatay Turizm Hedefleri:
4.MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
2014 Yılı
Mevduat ve Kredi bilgileri Bir TL cinsindendir. 5. YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Yeni Teşvik Sistemi 15.06.2012 tarihinde yürürlüğe giren 3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve bu Karar’ın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları açıklayan 2012/1 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile uygulanmaya başlamıştır. Yeni Teşvik Sistemi, ülkemizin 2023 yılı hedeflerine ulaşmasını sağlamak (dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmak, 500 milyar dolar ihracat, 25.000 dolar kişi başına gelir), imalatın ithalat bağımlılığını azaltmak ve özel sektör kuruluşları ile yatırımcılardan gelen değişiklik taleplerini karşılamak amacıyla eski teşvik sistemin geliştirilmesi ve revize edilmesiyle oluşturulmuştur. Bunun yanı sıra 2009 yılında kullanılan 4 kademeli bölgesel haritadan vazgeçilerek İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Çalışmasına (2011) dayanan ve illerin gelişmişlik düzeylerine göre 6 kademeli yeni bölgesel harita hazırlanmıştır. TR63 Bölgesi illerinden Hatay bu haritada 4. Bölgede yer almaktadır. Yüklə 1,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||