Hatay sosyo-ekonomik rapor 2015

Ticaret, ülke ekonomilerinin hacmini belirleyen önemli etkenlerden bir tanesidir. Bu kapsamda, dış ticaret hacmini artırırken, dış ticaret açığını azaltmak ve hedeflenen büyüme rakamlarına ulaşmak, bütün ülke ekonomilerinin öncelikli hedefidir. Ticaret bu nedenle kalkınma planlarında yer alan başlıklardan birisini oluşturmaktadır.

Türkiye ve Hatay İhracat Rakamları ($)

Yıl	Hatay İhracat	Değişim Oranı	Türkiye İhracat	Değişim Oranı	Türkiye İçindeki Payı
2010	1.698.405.186	-	113.883.219.184	-	1,5%
2011	2.050.554.653	20,7%	134.906.868.830	18,5%	1,5%
2012	2.039.566.494	-0,5%	152.461.736.556	13,0%	1,3%
2013	2.097.845.509	2,9%	151.802.637.087	-0,4%	1,4%
2014	2.115.434.421	0,8%	157.610.157.690	3,8%	1,3%
2015	1.827.172.200	-13,6%	143.934.971.928	-8,7%	1,3%

Kaynak: TÜİK, 2016
2015 yılında Türkiye ihracatı bir önceki yıla göre % 8,7 oranında azalırken, 2010 yılına göre ise % 26 oranında bir artış meydana gelmiştir. Hatay ilinde ise 2015 yılı ihracatı bir önceki yıla göre % 13,6 azalarak Türkiye ortalamasına oranla daha fazla bir düşüş gerçekleşmiştir. 2010 yılına göre ise Hatay ili ihracatında % 8’lik bir artış meydana gelmiştir.

Türkiye ve Hatay İthalat Rakamları ($)

Yıl	Hatay İthalat	Değişim Oranı	Türkiye İthalat	Değişim Oranı	Türkiye İçindeki Payı
2010	3.131.655.292	-	162.041.115.027	-	1,7%
2011	4.594.570.191	46,7%	206.449.384.237	27,4%	2,1%
2012	4.420.191.947	-3,8%	197.074.597.746	-4,5%	2,0%
2013	3.904.332.130	-11,7%	215.981.624.485	9,6%	1,6%
2014	3.357.784.199	-14,0%	207.411.548.506	-4,0%	1,5%
2015	3.232.405.451	-3,7%	183.778.668.809	-11,4%	1,8%

Kaynak: TÜİK, 2016

2015 yılında Türkiye ithalatı bir önceki yıla göre % 11,4 oranında azalırken, Hatay ili ithalatı % 3,7 oranında azalmıştır. Bununla birlikte 2010-2015 yıllarını değerlendirdiğimizde 2015 yılı Türkiye ithalatı 2010 yılına göre % 13 oranında artarken, Hatay ili ithalatı ise % 3,2’lik artış meydana gelmiştir.

Hatay ili 2010 yılında Türkiye ihracat rakamlarına göre en çok ihracat gerçekleştirilen 9. (1,7 milyar ABD Doları) il iken 2015 yılında 10. sıraya gerilemiştir. İthalat rakamları incelendiğinde ise 2010 yılında Hatay ili, toplam 3,1 milyar ABD Doları ithalat gerçekleştirerek Türkiye’de 7. sırada yer alırken, 2015 yılında 8. sıraya gerilemiştir.

Ülkelere Göre Dış Ticaret Rakamları

Hatay İlinin En Çok İhracat Yaptığı İlk 10 Ülke ($)

Sıra	Ülke	2010 İhracat	2015 İhracat	2010 Yılına Göre Değişim Oranı	2015 Payı
1	Suriye	117.981.440	232.397.579	97,0%	12,9%
2	Suudi Arabistan	176.864.272	189.582.124	7,2%	10,5%
3	Irak	130.786.531	189.349.427	44,8%	10,5%
4	Mısır	149.578.410	160.585.869	7,4%	8,9%
5	Rusya Federasyonu	128.402.821	131.953.447	2,8%	7,3%
6	Romanya	118.153.141	77.407.178	-34,5%	4,3%
7	Lübnan	55.367.110	61.067.158	10,3%	3,4%
8	ABD	29.983.537	57.732.061	92,5%	3,2%
9	İtalya	109.101.936	48.717.645	-55,3%	2,7%
10	Fas	13.101.974	47.067.165	259,2%	2,6%
	Genel Toplam	1.698.405.186	1.827.172.200	7,6%	100,0%

Kaynak: TÜİK, 2016

2015 yılı Hatay ili ihracatı büyük ölçüde Ortadoğu ülkelerinde yoğunlaşmıştır. Suriye, 2015 yılında 2010 yılına göre % 97’lik artış ve 232 milyon ABD Doları ile Hatay ilinin en fazla ihracat yaptığı ülke olurken; Suriye’nin yanı sıra ilk 10 ülke arasında Suudi Arabistan, Irak, Mısır, Lübnan gibi yakın çevre ülkeleri yer almıştır.

Hatay İlinin En Çok İthalat Yaptığı İlk 10 Ülke ($)

Sıra	Ülke	2010 İthalat	2015 İthalat	2010 Yılına Göre Değişim Oranı	2015 Payı
1	Rusya Federasyonu	345.986.450	876.983.928	153,5%	27,2%
2	Çin	85.314.435	338.265.041	296,5%	10,5%
3	ABD	733.317.557	298.596.238	-59,3%	9,2%
4	Brezilya	231.728.937	198.581.794	-14,3%	6,2%
5	İngiltere	177.462.024	187.368.750	5,6%	5,8%
6	Avustralya	112.175.325	173.855.613	55,0%	5,4%
7	Ukrayna	184.002.460	130.722.772	-29,0%	4,0%
8	Kanada	168.127.686	11.0942.919	-34,0%	3,4%
9	Güney Afrika Cumhuriyeti	90.937.472	99.826.051	9,8%	3,1%
10	Almanya	131.078.515	97.740.860	-25,4%	3,0%
	Genel Toplam	3.131.655.292	3.232.405.451	3,2%	100,0%

Kaynak: TÜİK, 2016

2015 yılında Hatay ili ihracatı Ortadoğu’ya yoğunlaşırken, ithalatın gerçekleştirildiği ülkelerin coğrafyası çeşitlilik göstermiştir. 2015 yılında gerçekleştirilen 3,2 milyar ABD Dolarlık ithalatın % 27’si (877 milyon ABD Doları) Rusya’dan, % 10’u (338 milyon ABD Doları) ise Çin’den gerçekleştirilmiştir. 2015 yılında 2010 yılına göre Hatay ilinin toplam ithalatında % 3,3’lük bir azalma meydana gelmiştir.

Sektörlere Göre Dış Ticaret Rakamları

Hatay İlinin 2015 Yılında En Çok İhracatını Gerçekleştirdiği İlk 10 Ürün ($)

Ürün	2010	2015	2010 Yılına Göre Değişim Oranı	2015 Payı
Demir-çelik ana sanayi	714.009.208	735.909.674	3,1%	40,2%
Meyveler, sert kabuklular, içecek ve baharat bitkileri	440.882.633	349.689.810	-20,7%	19,1%
Sebze, bahçe ve kültür bitkileri ürünleri	96.628.485	79.587.422	-17,6%	4,3%
Motorlu kara taşıtları ve motorları	11.213.867	57.826.726	415,7%	3,2%
Diğer genel amaçlı makineler	44.317.705	54.875.908	23,8%	3,0%
Mobilya	22.843.332	46.951.400	105,5%	2,6%
İşlenmiş sebze ve meyveler	35.452.461	40.778.964	15,0%	2,2%
Giyim eşyası dışındaki hazır tekstil ürünleri	22.995.865	31.249.935	35,9%	1,7%
Motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları	17.383.967	23.960.282	37,8%	1,3%
Demir dışı metal cevherleri	11.568.584	22.719.920	96,4%	1,2%
Genel Toplam	1.698.405.186	1.827.172.200	7,6%	100,0%

Kaynak: TÜİK, 2016
2015 yılı TÜİK rakamlarına göre Hatay ilinden gerçekleştirilen yaklaşık 1,8 milyar ABD Dolarlık ihracatın % 50’ye yakın bölümünü demir-çelik ana sanayi sağlamaktadır. Demir-çelik sektörünün ardından ise en fazla ihracat sebze-meyve ürünlerinde gerçekleştirilmiştir. Ancak 2010 yılına göre sebze-meyve ihracatının değişim oranı, son yıllarda ihracatın düştüğünü göstermektedir.