Hava araci onaylayici personel yönetmeliĞİ (shy-66)Yönetmelik no

Seviye

A B1 B2
8.1 Atmosfer fiziği 1 2 2

Enternasyonal Standart Atmosfer (ISA), aerodinamiğe uygulanması

8.2 Aerodinamik 1 2 2

• Bir cisim etrafındaki hava akışı;

• Sınır tabakası, laminer ve türbülan akışlar, serbest akış hüzmesi, bağıl hava akışı, upwash ve downwash, vortisler, akış durması;

• Terimler: kamburluk, veter, ortalama aerodinamik veter, profil ‘drag’, ‘induced drag’, basınç merkezi, hücüm açısı, wash in ve wash out, pürüzsüzlük oranı, kanat şekli ve aspect oranı;çekiş (thrust), Ağırlık, Aerodinamik Bileşke; kaldırma (lift) ve Sürüklenme (drag) ın oluşması;Hücum Açısı, kaldırma(lift) Katsayısı, Sürüklenme Katsayısı, Kutupsal eğim, perdövites(Stall);

• Airfoil katılımları, buz, kar, don dahil.
8.3 Uçuş Teorisi 1 2 2

• Kaldırma, ağırlık, çekiş ve sürüklenme arasındaki ilişkiler;

• Süzülme oranı;

• Düzgün hal (steady state) uçuşları, performans

• Dönüş teorisi;

• Yük faktörünün etkileri: ‘stall’, uçuş zarfı ve yapısal sınırlamalar;

• Kaldırmanın arttırmaları.
8.4 Uçuş Stabilitesi ve Dinamiği 1 2 2

• Uzunlamasına, yatay ve doğrusal stabilite (aktif ve pasif).

MODÜL 9. İNSAN FAKTÖRLERİ

Seviye

A B1 B2
9.1 Genel 1 2 2

• İnsan faktörünü göz önüne alma gereği; insan faktörüne bağlantılı olaylar / insan hatası;

• ‘Mörfi’ kanunu.
9.2 İnsan Performansı ve Tahditler 1 2 2

• Görme;

• İşitme;

• Bilgi işleme;

• Dikkat ve algılama;

• Hafıza;

• Kapalı yer fobisi ve fiziksel erişim.
9.3 Sosyal Psikoloji 1 1 1

• Sorumluluk: bireysel ve grup;

• Motivasyon ve motivasyonsuzluk;

• Yoğun baskı;

• Kültür sorunları;

• Ekip çalışması;

• İdare, yöneticilik ve liderlik.
9.4 Performansı Etkileyen Hususlar 2 2 2

• Sağlıklılık-canlılık / sıhhat;

• Stres: şahsi ve işle ilgili;

• Zamana bağlı baskı ve son bitirme zamanları;

• İş yükü: aşırı iş ve az iş yüklenmeleri;

• Uyku ve yorgunluk, vardiyalı çalışma;

• Alkol, ilaç, uyuşturucu kullanma.
9.5 Fiziksel Çevre 1 1 1

• Gürültü ve duman;

• Aydınlatma;

• İklim ve hararet;

• Hareket ve sarsıntı;

• İş çevresi.

9.6 Görevler 1 1 1

• Fiziksel iş;

• Tekrarlanan görevler;

• Göz kontrolleri;

• Karmaşık sistemler.
9.7 İletişim 2 2 2

• Dahili ve çalışma grupları (timler) arası;

• İşlem yazma ve kayıt tutma;

• Güncellik, süreklilik;

• Bilgileri dışarı yayma.
9.8 İnsan Hatası 1 2 2

• Hata modelleri ve yöntemleri;

• Bakım işlemlerindeki hata tipleri;

• Hatalara bulaşma (örneğin: kazalar)

• Hatalardan sakınma ve yönetme.
9.9 İşyerindeki Tehlikeler 1 2 2

• Tehlikelerin tanınması ve önlenmesi;

• Acil durumların yönetimi.

MODÜL 10. HAVACILIK KANUNLARI

Seviye

A B1 B2
10.1 Yönetmeliklerin Çerçevesi 1 1 1

• Enternasyonal Sivil Havacılık Kuruluşunun etkileri (rolü);

• Joint Aviation Authorities (JAA)’in rolü;

• JAA ye tam üye otoritelerin rolü;

• JAA’ye aday üye otoritelerin rolü;

• ‘Joint Airworthiness’ Gereksinimleri: JAR–OPS, JAR–145, JAR–66, JAR–147 ve JAR-Maintenance aralarındaki ilişkiler.

• Diğer Havacılık Otoriteleri ile ilişkiler.
10.2 JAR–66 – Certifying Staff – Maintenance 2 2 2

• SHY-66 (JAR–66) nın detaylı olarak anlaşılması.

10.3 JAR–145 Onaylı Bakım Kuruluşları 2 2 2

• JAR-145 in detaylı olarak anlaşılması.

10.4 JAR–OPS Ticari Hava Taşımacılığı :

a) Genel 1 1 1

• Havayolu İşletme Sertifikaları;

• İşleticinin Sorumlulukları;

• Taşınması gereken evraklar;

• Hava aracı plakardı (işareti);

b) Altbölüm (subpart) M 2 2 2

• Bakım Sorumluluğu;

• Bakım İdaresi;

• Hava aracı Bakım Programı;

• Hava aracı Teknik ‘Log’ (kayıtları);

• Bakım Kayıtları ve ‘Log Book’ lar;

• Kaza/Olay Raporlamaları.
10.5 Hava aracı Sertifikasyonu

a) Genel – 1 1

• Sertifikasyon kuralları: JAR-23/25/27/29 gibi;

• Tip sertifikasonu;

• İlave Tip sertifikasyonu;

• JAR-21 tasarım/imalat kuruluş onayları.

b) Dokümanlar – 2 2

• Uçabilirlik (airworthiness) sertifikası;

• Kayıt (registration) sertifikası;

• Gürültü sertifikası;

• Ağırlık tablosu;

• Radyo istasyon lisansı ve onayı.

10.6 ‘JAR–Maintenance’ 2 2 2

(Uygulamaya girdikten sonra)

10.7 Ulusal ve Enternasyonal Gereksinimler

a) 1 2 2

• Bakım Programları, Bakım usulleri ve kontrolları;

• ‘Master Minimum Equipment List’,’Minimum Equipment List’, ‘Dispatch Deviation List’;

• ‘Airworthiness Directive’ ler;

• ‘Servis Bulletin’ ler, imalatçıların servis bilgileri;

• Modifikasyonlar ve tamiratlar;

• Bakım dokümanları: ‘maintenance manual’, ‘structural repair manual’,‘illustrated parts catalogue’, v.s.
b) – 1 1

• Uçabilirlilik (airworthiness) in sürekliliği;

• Test uçuşları;

• ETOPS, bakım ve dispaç (yer işletme) gereksinimleri;

• Bütün Hava koşullarında İşletme, Kategori 2/3 operasyonları ve asgari ekipman gereksinimleri.

MODÜL 11. UÇAK AERODİNAMİĞİ

GÖVDE(YAPI) VE SİSTEMLER

Seviye

A B1 B2

11.1Uçuş Teorisi

11.1.1 Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kumandaları 1 2 –

• Aşağıda belirtilenlerin Çalışma ve Etkileri: dönme (roll) kumanda: eleron ve spoylerler; yunuslama-aşağı/yukarı (pitch) kumanda: elevatör, stabilatör, değişken oranlı stabilizeler ve kanardlar; sapma-sağ/sol (yaw) kumanda: dümen (rudder) sınırlayıcılar (limiter);

• ‘Elevon’ lar, ‘ruddervator’ lar kulanımı ile kumanda;

• Yüksek kaldırma düzenleri, ‘slot’, ‘slat’, ‘flap’, ‘flaperon’ lar;

• Sürükleme sağlıyan düzenler, ‘spoiler’ler, kaldırma damperleri, hız kesiciler;

• Kanat ‘fence’ nin etkileri; testere dişli hücum kenarları (leading edge);

• Vortex jeneratörleri, ‘stall’ aksamı (wedge) veya ‘leading edge’ düzenleri ile sınır tabakaları (boundary layer) kumandaları;

• ‘Trim tab’lerin, denge ve anti-denge (leading) ‘tab’ ler, servo ‘tab’ ler, yaylı ‘tab’ ler, kütlesel balans, kumanda yüzey ‘bias’ı, aerodinamik balans panelleri.

11.1.2 Yüksek hız uçuşları 1 2 –

• Ses hızı, ses-altı (subsonic) uçuş, ‘transonic’ uçuş,‘supersonic’ uçuş, Mach sayısı, kritik Mach sayısı, sıkıştırılabilme, şok dalga, aerodinamik ısınma, yüzey kuralı;

• Yüksek süratli hava araçlarında motor girişindeki hava akışını etkileyen unsurlar;

• Kritik Mach sayısında geri-süpürme (sweepback) nin etkileri.

11.2 Gövde yapıları - Genel Hususlar

a) 2 2 –

• Yapısal güçlülük (strength) için uçabilirlilik (airworthiness) gereksinimleri;

• Yapısal sınıfalandırmalar, birincil, ikincil ve üçüncül ;

• Hataya karşılık emniyetli (fail safe), emniyetli ömür, hasar toleransı hususları;

• Bölge ve istasyon tanımlama sistemleri;

• ‘Stress’, dayanma, eğilme, kompresyon, kesilme, burulma, çekme, çevresel stres, yorulma;

• Boşaltma ve havalandırma imkanları;

• Sistem montaj gerekleri;

• Yıldırımdan koruma imkanları;

b) 1 2 –

• Aşağıdakilerin yapısal yöntemleri: stres görmüş yüzeyli gövde, ‘former’ ler, ‘stringer’ ler, ‘longeron’lar, ‘bulkhead’ler, ‘frame’ ler, ‘doubler’ ler, döşeme yapıları, kuvvetlendiriciler, yüzey işleme yöntemleri, korozyona karşı koruma, kanat, ‘empennage’ ve motor bağlantıları;

• Yapı bağlantı teknikleri: perçinleme, vidalama, yapıştırma (bonding);

• Yüzey koruma yöntemleri, krom kaplama, anotlama, boyama gibi;

• Yüzey temizliği;

• Gövde simetrisi: ayar metodları ve simetri kontrolleri.

11.3 Gövde yapıları – Uçaklar
11.3.1 ‘Fuselage’ (ATA 52 / 53 / 56) 1 2 –

• Yapı ve tazyikli bostikleme (sealing);

• Kanat, stabilize, ‘pylon’ ve ‘undercarriage’ bağlantıları;

• Koltuk yerleşimleri ve kargo yükleme sistemi;

• Kapılar: yapısı, mekanizmaları, çalışma ve emniyet tertipleri;

• Pencere ve rüzgar-koruma yapıları ve mekanizmaları.

11.3.2 Kanatlar (ATA 57) 1 2 –

• Yapıları;

• Yakıt depolama;

• İniş takımları, ‘pylon’, kumanda yüzeyleri ve yüksek kaldırma/sürüklenme bağlantıları.

11.3.3 Stabilizeler (ATA 55) 1 2 –

• Yapıları;

• Kumanda yüzey bağlantıları.
11.3.4 Uçuş Kumanda Yüzeyleri (ATA 55/57) 1 2 –

• Yapı ve bağlantılar;

• Dengeleme – kütle ve aerodinamik.
11.3.5 ‘Nacelles/Pylons’ (ATA 54) 1 2 –

• Yapı;

• Yangın duvarları;

• Motor bağlantıları.

11.4 Air Conditioning ve Kabin Basınçlandırma (ATA 21)
11.4.1 Hava girişi 1 2 –

• Hava giriş kaynakları, motordan hava temini, APU ve yer (ikmal) arabası;

11.4.2 Air Conditioning 1 3 –

• Air Conditioning sistemleri;

• Hava çevirimi ve buhar çevirimi makinaları;

• Dağıtım sistemleri;

• Akış, hararet ve nem ayar sistemleri.
11.4.3 Basınçlandırma 1 3 –

• Basınçlandırma sistemleri;

• Kumanda (control) ve göstergeler, kumanda ve emniyet valfleri dahil;

• Kabin basınç ayar kumandaları.

11.4.4 Emniyet ve ikaz düzenleri 1 3 –

• Koruma ve ikaz düzenleri.

11.5 Aletler/Aviyonik Sistemleri
11.5.1 Aletli Sistemler (ATA 31) 1 2 –

• ‘Pitot static’: altimetre, sürat saati, dikey sürat saati;

• Jiroskopik: suni ufuk, durum (attitude) direktörü, yön indikatörü, ufki durum indikatörü (HSI), dönüş yatış müşiri, dönüş koordinatörü.

• Pusulalar: doğrudan okumalı,uzaktan okumalı

• Hücum açısı göstergesi, ‘stall’ ikaz sistemleri;

• Diğer uçak sistem göstergeleri.

11.5.2 Aviyonik Sistemler 1 1 –

• Aşağıda belirtilenlerin, sistem donanım ve çalışma temel bilgileri:

Otomatik uçuş (ATA 22), İletişim (ATA 23), Navigasyon Sistemleri (ATA 34).
11.6 Elektrik Gücü (ATA 24) 1 3 –

• Bataryalar, montajı ve çalışmaları;

• DC güç üretimi;

• AC güç üretimi;

• ‘Emergency’ –acil- güç üretimi;

• Voltaj regülasyonu;

• Güç dağıtımı;

• Inverter’ler, transformatörler, doğrultucular;

• Devre korunması;

• Harici/Yer güç.

11.7 Ekipmanlar ve Döşemeler (ATA 25) 2 2 –

a)

• ‘Emergency’ ekipman gereksinimleri;

• Koltuklar, kemerler ve kayışlar.

b) 1 1 –

• Kabin içi yerleşim;

• Ekipman yerleşimi;

• Kabin mefruşat yerleşimi;

• Kabin eğlendirme ekipmanı;

• Mutfak (galley) yerleşimi;

• Kargo taşıma ve kaldırma ekipmanı;

• Hava merdivenleri
11.8 Yangın Koruma (ATA 26) 1 3 –

• Yangın ve duman yakalama ve ikaz sistemleri;

• Yangın söndürme sistemleri;

• Sistem testleri.

11.9 Uçuş Kumandaları (ATA 27) 1 3 –

• Ana kumandalar: ‘aileron’,‘elevator’, ‘rudder’, ‘spoiler’;

• Trim kumandası;

• Aktif yük kumandası

• Yüksek kaldırma düzenleri;

• Lift dump, hız frenleri.

• Çalışma sistemleri: manuel, hidrolik, pnömatik, elektrik, joy-stik;

• Suni hissetme, ‘yaw damper’, ‘mach trim’, dümen limiter’i, fırtına kilitlemesi;

• Dengeleme ve ‘rigging’;

• ‘Stall’ koruma sistemleri,

11.10 Yakıt Sistemleri (ATA 28) 1 3 –

• Sistem donanımı;

• Yakıt tankları;

• Besleme sistemleri;

• Boşaltma, havalandırma ve tahliye etme;

• Çapraz besleme ve aktarma (transfer);

• Göstergeler ve ikazlar;

• Yakıt alma ve yakıt boşaltma;

• Yakıt sistemlerinin uzunlamasına dengelenmesi
11.11 Hidrolik Güç (ATA 29) 1 3 –

• Sistem donanımı;

• Hidrolik sıvılar;

• Hidrolik rezarvuar’lar ve akümülatörler;

• Basınçlı oluşum: elektrik, mekanik ve pnömatik;

• Acil işlem basınç oluşumu;

• Basınç kumandası;

• Güç dağıtımı;

• Gösterge ve ikaz sistemleri;

• Diğer sistemlerle ilişkiler.

11.12 Buz ve Yağıştan Korunma (ATA 30) 1 3 –

• Buz oluşumu, sınıfları ve belirlenmeleri;

• Buzlanmayı önleyen sistemler: elektrik, sıcak hava ve kimyasal;

• Buz çözücü sistemler: elektrik, pnömatik ve kimyasal;

• Yağmur silecek ve temizleme;

• ‘Probe’ların ve ‘drain’ yerlerinin ısıtılması.

11.13 İniş Takımları (ATA 32) 2 3 –

• Yapıları, şok emme (shock absorbing);

• Açılma ve toplanma sistemleri: normal ve acil durumlar;

• Endikasyon ve ikaz;

• Tekerlekler, frenler, ‘antiskid’ ve oto-frenleme

• Lastikler;

• Yer direksiyon (steering).
11.14 Işıklar (ATA 33) 2 3 –

• Harici: navigasyon, iniş, taxi, buz;

• Dahili: kabin, kokpit, kargo;

• Acil durum.

11.15 Oksijen (ATA 35) 1 3 –

• Sistem düzeni: kokpit, kabin;

• Kaynaklar, depolama, yükleme ve dağıtım;

• İkmal ayar;

• Endikasyonlar ve ikazlar.
11.16 Pnömatik/Vakum (ATA 36) 1 3 –

• Sistem düzeni;

• Kaynaklar: motor/APU, kompresörler, rezervuarlar, yer ikmal;

• Basınç kontrol;

• Dağıtım;

• Endikasyonlar ve ikazlar;

• Diğer sistemlerle bağlantılar.
11.17 Su/Atık (ATA 38) 2 3 –

• Su sistem düzeni, besleme, dağıtım, ikmal ve boşaltma;

• Tuvalet sistem düzeni,yıkama/boşaltma, ikmal

• Korozyonla ilgili hususlar.

11.18 Kabin Bakım Sistemleri (ATA 45) 1 2 –

• Merkez bakım kompüterleri;

• Data yükleme sistemi;

• Elektronik kütüphane sistemi;

• Baskı işlemi;

• Yapının gözlenmesi (hasar toleransı gözlenmesi)

MODÜL 12. HELİKOPTER AERODİNAMİĞİ, GÖVDE(YAPI) VE SİSTEMLER