Hazırladı: Vüsalə Bayramlı İxtisas: Sosial iş Qrup: 1505 Fənn: Sosial işin nəzəriyyəsi təcrübəsi
Sosial Exchange nəzəriyyəsinin əsas fərziyyələri
Yüklə 420,19 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnsanlar sərbəst rəqabət sisteminə yönəlmişdirlər.
Sosial Exchange nəzəriyyəsinin əsas fərziyyələriQarşılıqlı əlaqədə olan insanlar rasional olaraq onların mənfəətlərini maksimum dərəcədə artırmaq üçün çalışırlar.İnsanlar arasında ən xoşbəxtlik başqalarından gəlir.İnsanlar mövcud vəziyyətinə nisbətən alternativ, daha sərfəli vəziyyətləri nəzərdən keçirmələrinə imkan verən qarşılıqlı əlaqələrin sosial, iqtisadi və psixoloji aspektləri haqqında məlumat əldə edə bilərlər.İnsanlar sərbəst rəqabət sisteminə yönəlmişdirlər.Mübadilə mədəni normalar çərçivəsində fəaliyyət göstərir.Sosial kredit sosial borc üzərində üstünlük təşkil edir.Bireyin bir hərəkət baxımından daha çox məhrum olması, daha çox insana dəyər verəcəkdir.İnsanlar ağıllıdır və mükafatlandırıcı vəziyyətlərdə rəqabət aparmaq üçün mümkün olan ən yaxşı üsulları hesablayırlar. Eyni cəzanın qarşısını alma vəziyyətləri də doğrudur. Bu nəzəriyyənin insanlara hər zaman rasional qərarlar qəbul etdiyini və bu nəzəri modelin gündəlik həyatımızda və başqaları ilə olan qarşılıqlı əlaqələrimizdə oynadığı emosiya gücünü tutmadığına işarə edən bir çoxları tənqid edir. Bu nəzəriyyə də dünyadakı algıları və təcrübələrimizi şüursuz şəkildə formalaşdıran və başqaları ilə olan qarşılıqlı münasibətimizi formalaşdırmaqda güclü rol oynayan sosial strukturların və qüvvələrin gücünü də azaldır.Nəzərdən keçirilən dövrdə sosioloji biliklərin başqa paradiqmaları da meydana çıxdı: C.Morenonun sosiometriyası, Q.Qarfinkelin etnometodologiyası, E.Giddensin strukturlaşdırma nəzəriyyəsi, texnokratiya anlayışları və s.Nəzərdən keçirilən dövrdə sosioloji biliklərin başqa paradiqmaları da meydana çıxdı: C.Morenonun sosiometriyası, Q.Qarfinkelin etnometodologiyası, E.Giddensin strukturlaşdırma nəzəriyyəsi, texnokratiya anlayışları və s.Peter Blau, şəxsiyyətlərarası mübadiləni sosial münaqişə, interaksionizm və funksionalizm baxımından izah edir. Blau müxtəlif növ sosial təşkilatların yaranması, inkişafı və tənəzzülünün səbəblərini və mexanizmlərini öyrənmişdir. O, kiçik bir qrupda fərdin davranışını və bütövlükdə cəmiyyətin fəaliyyətini nəzərdən keçirdi. Blau üçün mübadilə başqalarından alınan mükafatlardan asılı olan və bu mükafatların gözləntiləri kəsildikdə dayanan hərəkətləri özündə cəmləşdirən xüsusi bir birləşmədir. Mübadilə prinsiplərinə görə, insan hansısa fəaliyyətlə başqasından nə qədər çox fayda gözləyirsə, onun bu fəaliyyəti davam etdirmə ehtimalı da bir o qədər yüksəkdir. Bir şəxs başqa bir şəxslə nə qədər çox mükafat mübadiləsi aparıbsa, sonrakı mübadilə aktlarının baş vermə ehtimalı bir o qədər yüksəkdir. Kompensasiya sosial qarşılıqlı əlaqə üçün tetikleyici mexanizmdir. Mübadilə əlaqələri nə qədər sabit və balanslı olarsa, digər mübadilə əlaqələri də bir o qədər az balanslaşdırılmış və sabit olur. Mübadilə nəzəriyyələri siyasi sosiologiyada siyasi marketinq nəzəriyyələrinin formalaşmasına təkan verdi, burada sosial-siyasi hadisələri izah etmək üçün iqtisadi kateqoriyalardan geniş istifadə olunur.Mənbə
Yüklə 420,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|