HD NBİYEV
ŞRABIN KİMYASI
DYrslik
AzYrbaycan Respublikası TYhsil Nazirliyi tYrYfindYn _______ tarixli ____ saylı Ymri ilY dYrc olunması çn qrif verilmişdir.
BAKI 摘LM”–2010
Elmi redaktor: AzYrbaycan Elmi-TYdqiqat ワzm錮lk vY ŞYrabçılıq İnstitutunun direktoru:
texnika elmlYri namizYdi T.M.PYnahov
RYy verYnlYr:
Bakı DlYt Universitetinin prorektoru,
biologiya elmlYri doktoru, professor M.Ş.Babayev
AzYrbaycan DlYt Aqrar Universitetinin dekanı,
texnika elmlYri doktoru, professor H.K.FYtYliyev
hYd li oğlu NYbiyev. ŞYrabın kimyası. DYrslik, Bakı 摘lm 2010-470 sYh.
DYrslikdY 轍ida mYhsullarının mhYndisliyiistiqamYti zrY “ŞYrabın texnologiyasıixtisasından yksYk ixtisaslı kadrların hazırlanmasında “ŞYrabın kimyasıfYnninin rolu qeyd olunmuşdur. Kitabda zmn vY şYrabın tYrkibini tYşkil edYn maddYlYr haqqında hYrtYrYfli mYlumat verilmişdir. ŞYrab istehsalı zamanı baş verYn qıcqırma prosesini vY digYr texnoloji proseslYrin dzgn tYnzimlYnmYsinin mahiyyYti açıqlanmışdır. Ayrı-ayrı şYrabların istehsal texnologiyasının kimyYvi Ysasları da kitabda şYrh edilmişdir. Oxuculara tYqdim olunan bu dYrslik qida mYhsullarının mhYndisliyi istiqamYti zrY ali mYktYb proqramına uyğun olaraq tYrtib olunmuşdur. Bu kitabdan mvafiq ali mYktYblYrin bakalavr vY magistr tYlYbYlYri, hYm輅nin aspirantları, elmi iş輅lYri, şYrab istehsalı ilY mYşğul olan şirkYtlYrin, müYssisYlYrin ixtisasçıları vY digYr oxucu ktlYsinin dY istifadY etmYsi tsiyY olunur.
ゥ 摘lmnYşriyyatı, 2010
ヨN SヨZ
Hal-hazırda Respublikamızın aqrar sahYsi olan zm錮lk vY şYrabçılıq nn yeni inkişaf mYrhYlYsindYdir. ヨlkYmizin ayrı-ayrı bgYlYrindY zmlk sahYlYri genişlYndirilir, şYrab istehsalının 軻şidi isY artırılır.
ワzm錮lyn vY şYrabçılığın inkişafı çn kYmiz Ylverişli torpaq-iqlim şYraitinY malikdir. Ona gY dY AzYrbaycanda yksYk keyfiyyYtli, dnya sYviyyYsindY standartlara cavab verY bilYcYk mxtYlif n şYrablar istehsal etmYk mmkndr. Bu sahYnin inkişafı nYinki yeni iş yerlYrinin yaradılmasına, hYm dY iqtisadiyyatımızın daha da mkYmlYnmYsinY kYklik gtYrir. Bu mYqsYdlY istehsal olunan şYrablar rYqabYtY davamlı olmaqla yanaşı, hYm dY bazar iqtisadiyyatının tYlYblYrinY cavab vermYlidir. Bu baxımdan kYmizin şYrab zavodlarında masir tYlYblYrY cavab verY bilYcYk şYrabların istehsalına xsusi olaraq fikir verilir. KeyfiyyYtli qida mYhsulları, o cmlYdYn mxtYlif cr şYrablar istehsal etmYk çn yksYk sYviyyYdY nYzYri vY praktik biliyY malik olmaq lazımdır.
Kitabda yksYk keyfiyyYtli şYrablar istehsal etmYk çn “ŞYrabın kimyasıelminin rolu qeyd olunmuşdur. Kitabın giriş hissYsindY şYrabın kimyası elmi barYdY mYlumat verilmiş vY bu sahYdY 軋lışan alimlYrin elmi-tYdqiqat işlYrindYn qısa sitatlar gYtirilmişdir. İstehsal olunan şYrabların elmi Ysaslarını dYrk etmYdYn yksYk keyfiyyYtli şYrab mYhsulları hazırlamağın mmkn olmadığı barYdY kitabda hYrtYrYfli mYlumat verilmişdir. DYrslik ç hissYdYn, o cmlYdYn 18 fYsildYn ibarYtdir.
Kitabın birinci hissYsindY zmn vY şYrabın tYrkibini tYşkil edYn komponentlYr barYdY geniş hYrtYrYfli mYlumatlar qeyd edilmişdir. Bu hissYdY zmn vY şYrabın tYrkibini tYşkil edYn karbohidratlar, zvi turşular, azotlu vY fenol maddYlYr, fermentlYr, vitaminlYr, spirtlYr, aldehidlYr, ketonlar, alkoloidlYr, terpenli birlYşmYlYr, qlikozidlYr, sadY vY mrYkkYb efirlYr, yağlar, mineral maddYlYr vY qeyrilYri barYdY hYrtYrYfli mYlumat verilmişdir.
İkinci hissYdY şYrabın hazırlanmasında baş verY bilYcYk fiziki-kimyYvi vY biokimyYvi proseslYr şYrh olunmuşdur. Bu hissYdY şYrabın YmYlY gYlmYsinin, fomalaşmasının, yetişmYsinin, knYlmYsinin vY puolmasının kimyYvi Ysasları qeyd olunmuşdur. Bundan başqa şYrab istehsalında qıcqırma prosesinin mahiyyYti, bu zaman YmYlY gYlYn ikinci dYrYcYli mYhsulların nYzYri Ysasları kitabda Yksini tapmışdır. Qıcqırma prosesinin dzgn aparılmasının şYrabın keyfiyyYtinY vY onun ekstraktiv maddYlYrlY zYngin olmasına tYsiri dY verilmişdir. Bu hissYdY zm şirYsinin vY şYrabda oksidlYşdirici-bYrpaedici proseslYrin fermentativ vY qeyri-fermentativ yolla baş vermYsi vY digYr mYsYlYlYr hYrtYrYfli Ysaslandırılmışdır.
Kitabın xsusi hissYsindY mxtYlif n şYrabların (sfrY, tnd, desert vY s.) istehsal texnologiyasının kimyYvi Ysasları şYrh edilmişdir. Bu hissYdY istehsal olunan ayrı-ayrı şYrabların ünYmYxsus rYnginin, dadının, Ytrinin YmYlY gYlmYsindY zvi vY qeyri-zvi maddYlYrin rolu, onların biosintezi barYdY mYlumatlar verilmişdir.
Kitabda hYr bir fYsilY aid ayrıca test sualları vY onların cavabları da gtYrilmişdir. Bundan başqa dYrslikdY şYrti ixtisarlar vY predmet gtYricilYri dY nYzYrdY tutulmuşdur.
DYrsliyin tYrtibatında mYnY texniki cYhYtdYn hYrtYrYfli kömYklik gtYrmiş hmYdova MYtanYt İsrail qızına dYrin minnYtdarlığımı bildirirYm.
Bu kitab ssz ki, nsansız deyildir. Bu nsanları vY bYzi 軋tışmamazlıqların gYlYcYkdY aradan qaldırılmasında mYnY kYklik gtYrYn hYr bir oxucuya YvvYlcYdYn tYşYkkürümbildirirYm.
Dostları ilə paylaş: |