Dönemsellik işletmelerin sınırsız kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır.
Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması dönemsellik ilkesinin gereğidir.
Kasa ve banka hesabı yüksek ise işletme fonları işletme dışında kullanılıyor olabilir.
Kasa ve banka hesabı yüksek ise işletme fonları işletme dışında kullanılıyor olabilir.
Bu durum asgari kasa ve banka mevcudu açısından satışlar, borçlar, finansman giderleri ve faiz gelirleri hesabı ile kontrol edilmelidir.
Dövizli kasa ve banka bakiyesi değerlemesi Kambiyo Karları hesabı ile kontrol edilmeli. Bu husus 7 numaralı bilanço dipnotunda belirtilmektedir.
Kasa Sayım Noksanları ve Fazlası (Hırsızlık Olayları). Sayım ve Tesellüm Noksanları/Fazlalıkları Hesabı ile olağan dışı gelir ve kar ile olağan dışı gider ve zarar hesaplarına kaydedilip kaydedilmediği ve noksanlıkların KKEG olarak dikkate alınıp alınmadığı hususu kontrol edilmelidir.
TL cinsi kasa ve banka mevcutları «itibari değeri» (üzerinde yazılı değerleri) ile değerlenir.
Kasada yer alan yabancı para mevcutları ile bankalarda döviz tevdiat hesaplarında bulunan yabancı para mevcutları Maliye Bakanlığı’nın yıl sonunda tebliğ ile ilan ettiği kurlar ile çarpılmak suretiyle değerlenir. (Kasa Efektif Döviz Alış Kuru İle, Diğerleri Döviz Alış Kuru İle.)
Maliye Bakanlığı’nın kur ilan etmediği durumlarda T.C. Merkez Bankası’nca ilan edilen kurlar kullanılacaktır (283 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği)
Geçici vergilendirme dönemlerinde Merkez Bankası kurları kullanılmaktadır.
•Öncelikle sebebi araştırılmalıdır (suistimal, sistemsel hata, vb. bir sebep var mı?),
•Sebep bulunursa gerekli düzeltme kaydı yapılır,
•Sebep tespit edilemezse fark gider veya fazlalık durumunda gelir olarak dikkate alınır.
•Gider tutarı her durumda KKEG.
Tutar yüksek olursa bunun ortaklarla ilişkilendirilmesi (bu yönüyle eleştirilmesi) mümkündür. Transfer Fiyatlandırmasına Dikkat Edilmelidir.
VUK 281’de «vadeli mevduat» hesapları için değerleme gününe kadar oluşan faiz tutarı kapanan dönemin geliridir.
Repo hesapları için de aynı şekilde işlem yapacaklardır. (67 seri no.lu KVK G.T.)
Söz konusu faiz tutarları:
•Brüt olarak dikkate alınırlar. Yani üzerinden hesaplanacak vergi tevkifatı mahsup edilmeden kayda alınırlar.
•1 Seri Nolu KVK Genel Tebliği uyarınca bunlara ilişkin tahakkuk eden gelirler, KV Beyannamesi verilme süresine kadar (hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için 25 Nisan) tevkif yoluyla ödenirse ilgili vergi tutarları mahsup edilebilir.
Alış bedeli ile değerleme (Hisse senetleri, Yatırım fonları, kar zarar ortaklığı belgeleri, gelir ortaklığı senetleri)
Borsa rayici veya dönemsel getiri ile değerleme (Tahviller, devlet tahvili, hazine bonoları, banka bonoları) (Kur farkları dönemsel getiriye dahildir.)
Menkul kıymet satış karı/zararı hesapları/İştirak hissesi kazanç istisnası?
Temettü gelirleri hesabı
Faiz gelirleri hesabı
Gelir tahakkukları hesabı
Menkul kıymet değer düşüklüğü karşılığı KKEG’dir.
Mali borçlar ile finansman giderleri hesapları
Menkul kıymetleri çıkaranlar TF açısından değerlendirilmeli.
Hisse Senetleri:
•Hisse senetleri alış bedeli ile değerlenir. (VUK md.279)
•Hisse senedinin alımı dolayısıyla yapılan giderler alış bedeline dahil değildir.
•Hisse senedi alımı dolayısıyla ödenen faiz ve kur farkları doğrudan gider yazılır.
Yatırım Fonu Katılım Belgeleri:
•Fon portföyünün en az yüzde 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle değerlenir.
•Diğer yatırım fonlarına ait katılma belgeleri ise; varsa borsa rayici, yoksa kıst getiri esası veya ilgili fon yönetimince 31.12.2014 tarihi itibariyle açıklanmış değerleri ile değerlenmesi gerekir.
•Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler, alış bedeli ile değerlenir.
•Devlet tahvili ve hazine bonoları 31.12.2014 tarihi itibariyle mevcut ise borsa rayici ile, mevcut değil ise; menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi (kıst hesaplama) suretiyle hesaplanacaktır.
•TC Merkez Bankası tarafından çıkarılan ve uluslararası dolaşımda bulunan eurobondlar da kıst getiri esasına göre değerlenir.
