HəZİNİ “HƏDİSİ-ƏRBƏİN” TƏRCÜMƏSİ

"Üləş­dir­mək" - pay­la­maq, bö­lüş­dür­mək:

Al­dı Sa­bit çün üləş­dir­di anı,

Oğ­la­nın xey­ri­nə, ey ca­nım ca­nı.
"Ülüş" is­min­dən dü­zəl­miş bu fel qə­dim türk mətn­lə­rin­də, o sı­ra­dan "Ku­tad­qu bi­liq"də "ülə­mək", "Di­va­ni-lü­ğət it-türk"də "üləş­mək", "Mü­qəd­di­mə­tül-adab"da "ülüş­mək" və "ülüş­tür­mək", Qüt­bün "Xos­rov və Şi­rin" tər­cü­mə­sin­də "ülüş­dür­mək", "Ət-töh­fə"də isə "ülüş­tir­mək" və "ülü­lə­mək" şək­lin­də iş­lən­miş­dir (71,399;75,353-354). Bu felə "ülüş­mək" şək­lin­də "Ki­ta­bi-Də­də Qor­qud"da, Su­li Fə­qi­hin "Yu­sif və Zü­ley­xa" məs­nə­vi­sin­də və "İx­ti­ya­rat"da da rast gə­li­rik (29,29;108,VI,4062;116,61b). XIV-XVI əsr­lə­rə aid türk­dil­li ya­zı­lı abi­də­lər­də "üləş­mək" və "ülüş­tür­mək" fellə­ri ge­niş ya­yıl­mış­dır (108, VI, 4062-4065). Hə­zi­ni tər­cü­mə­sin­də bu fellə ey­ni kök­dən olan "ulaş­dır­maq" (ye­tir­mək, çat­dır­maq, bir­ləş­dir­mək) da iş­lən­miş­dir:
Ay­da­lar kim ol gü­ru­hi siz rə­van,

Da­mu­ya ulaş­dı­rın uş­bu za­man.

"Ulaş­dır­maq" lek­se­mi də or­ta əsr­lər ya­zı­lı abi­də­lə­rin­də ge­niş ya­yıl­mış­dır (39,106;75,353-354;108,VI, 3944).