«inkişaf silsiləsi» (proqressiya) adlanır. Inkişaf silsiləsi dedikdə, şişin bəd
xassəlilik dərəcəsi və geriyə dönməyən keyfiyyət dəyişiklikləri nəzərdə tutulur. Beləliklə, bu anlayış şişin inkişafmı yox, onu norrnaİ toxuma-lardan fərqləndirən yeni xassələri ifadə edir. Buraya şişin inkişaf sürə-ti və xoşxassəli şişin bədxassəliyə çevrilməsi (maliqnizasiya), metastaz vermək qabiliyyəti, orqanizmin funksiyalarmdan asılı olmadan böyü-mək xassəsi (anatomik-fizioloji muxtariyyət) və s. aiddir.
Şişin funksional xassələri. Şişin inkişaf etdiyi toxuma və orqan üçün spesifik olan funksiyaları nə dərəcədə yerinə yetirə bilmə-si morfoloji və biokimyəvi kataplaziya (atipizm) dərəcəsindən asılıdır. Yüksək diferensiasiyah şiş hüceyrəsi inkişaf etdiyi toxumanm funk-siyasını yerinə yetirə bilir. Məsələn, Langerhans adacıqlarmdan inki-şaf edən bəzi şişlərdə insulin sintez edüir; böyrəküstü vəzinin və hipo-fızin bəzi şişləri də hormon hasil edir. Bu, həmin şişlərin səciyyəvi əla-mətlərinin yaranmasma səbəb olur və xəstəlikiərin diaqnostikasma yardım göstərir; qaraciyər hüceyrələrindən inkişaf edən şiş bilirubin ifraz edir və çox vaxt yaşıl rəngə boyanır; mədə çıxacağmda olan xər-çəng hüceyrəİəri selik ifraz edir. Diferensiasiya etməmiş şişlər yaran-dıqları toxumalara məxsus olan funksiyaları tamamüə itirə bilər.
Dostları ilə paylaş: |