Betonarme, yapı malzemesi olarak insanlığın hizmetine girmeden önce, yapılar beton, kargir ve çelik malzemeler kullanılarak yapılıyordu.
Betonarme, yapı malzemesi olarak insanlığın hizmetine girmeden önce, yapılar beton, kargir ve çelik malzemeler kullanılarak yapılıyordu.
Çelik, yapı malzemesi olarak çok pahalı olduğundan kullanım sahası oldukça dardı ve genel olarak yapılar kargir ve betondan inşa ediliyordu.
Yapı malzemesi olarak kargir ve betonun bilinen en belirgin özelliği basınç mukavemetlerinin yüksek olmasına karşılık çekme mukavemetlerinin çok düşük olduğudur.
Tarif ve Tanımlar:
Tarif ve Tanımlar:
Betonarme; Beton ve çelikten meydana gelen bir yapı malzemesidir. Fransızca bir kelime olup Türkçe karşılığı "donatılı beton" demektir.
Betonarmeyi meydana getiren iki esas eleman olan
Beton ve Çelik, birbirinden sıyrılıp ayrılmayacak şekilde birleştirilerek dış kuvvetlerin tesirini karşılar.
Yapı malzemesi olarak betonun en belirgin özelliği basınç mukavemetinin yüksek, çekme mukavemetinin ise düşük oluşudur.
Yapı malzemesi olarak betonun en belirgin özelliği basınç mukavemetinin yüksek, çekme mukavemetinin ise düşük oluşudur.
Yapı malzemesi olarak sadece beton kullanılan yapılara "Beton Yapılar" denir.
Bu yapılar sadece basınç gerilmeleri meydana getiren normal kuvvet tesirlerini karşılayabilirler.
Yapılara sadece normal kuvvet tesirleri oluşacak şekilde form vermek, yapımcıları kısıtlayan bir husustur. Bu, ancak kemer şeklindeki yapılarda mümkün olmaktadır.
Kagir Köprü eksen eğrisi:
Kagir Köprü eksen eğrisi:
Kâgir Köprü eksen eğrisi:
Kâgir Köprü eksen eğrisi:
Şekil 1.2 de görüldüğü gibi kâgir kirişte meydana gelen
Şekil 1.2 de görüldüğü gibi kâgir kirişte meydana gelen
sadece basınç gerilmeleri çıkacak şekilde form vermek de
kesit boyutlarını çok büyülteceğinden uygun değildir.
Bununla beraber esas taşıyıcı olarak basınç ve çekme gerilmelerini taşıyan çelik profillerin yangın ve pas gibi tesirlerden korunması için betonla örtülmesi halinde, anılan yapı yine Kompozit ( karma) yapılar grubuna girer. Çünkü buradaki betonun vazifesi gerilme karşılamak değil, yangın ve pas gibi yan tesirleri karşılamaktır. (Şekil 1.4)
Bununla beraber esas taşıyıcı olarak basınç ve çekme gerilmelerini taşıyan çelik profillerin yangın ve pas gibi tesirlerden korunması için betonla örtülmesi halinde, anılan yapı yine Kompozit ( karma) yapılar grubuna girer. Çünkü buradaki betonun vazifesi gerilme karşılamak değil, yangın ve pas gibi yan tesirleri karşılamaktır. (Şekil 1.4)
Mukavemet özellikleri birbirinden oldukça farklı olan beton ve çelik gibi iki farklı yapı malzemesinin, Yapı elemanında meydana gelebilecek olan basınç ve çekme gerilmelerini ortak karşılayabilmesi ve bu arada birbirinden kayıp ayrılmayacak şekilde birleştirilmesiyle elde edilen yapı malzemesine " BETONARME " diyoruz.
Mukavemet özellikleri birbirinden oldukça farklı olan beton ve çelik gibi iki farklı yapı malzemesinin, Yapı elemanında meydana gelebilecek olan basınç ve çekme gerilmelerini ortak karşılayabilmesi ve bu arada birbirinden kayıp ayrılmayacak şekilde birleştirilmesiyle elde edilen yapı malzemesine " BETONARME " diyoruz.
Betonarmeden bahsedebilmek için bu iki farklı malzemenin birliktelik oluşturması zorunludur. Bu birlikteliğin tam sağlanabilmesi için de beton ve donatının kendinden beklenen davranışı davranışı sergilemesi, diğer bir deyişle her bir malzemenin kendi üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerekmektedir. Bunun için beton ve donatının istenen özelliklere sahip olması ve aralarındaki kenetlenmenin (aderansın) tam olması gerekmektedir.
Betonarmeden bahsedebilmek için bu iki farklı malzemenin birliktelik oluşturması zorunludur. Bu birlikteliğin tam sağlanabilmesi için de beton ve donatının kendinden beklenen davranışı davranışı sergilemesi, diğer bir deyişle her bir malzemenin kendi üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerekmektedir. Bunun için beton ve donatının istenen özelliklere sahip olması ve aralarındaki kenetlenmenin (aderansın) tam olması gerekmektedir.
Dolayısıyla, içine donatı yerleştirilmiş her beton, mutlaka betonarme özelliği gösterecek diye bir kural yoktur.
Betonarmenin Temel Kuralı:
Betonarmenin Temel Kuralı:
Yapı elemanı olarak, betonarme yapılarda çok sık rastlanan bir basit kirişi ele alalım (Şekil 1.5). Böyle bir kirişte üniform yayılı dış yükler altında meydana gelen basınç ve çekme gerilmeleri planda ve kesitte şematik olarak verilmiştir.
Betonun karşılayamadığı çekme gerilmelerini, çekme mukavemeti yüksek olan çelik çubuklar yardımıyla karşılanması fikri, kompozit bir malzeme olan BETONARME yapı malzemesini ortaya çıkarmıştır.
Betonun karşılayamadığı çekme gerilmelerini, çekme mukavemeti yüksek olan çelik çubuklar yardımıyla karşılanması fikri, kompozit bir malzeme olan BETONARME yapı malzemesini ortaya çıkarmıştır.
Bir yapı elemanında meydana gelen basınç gerilmelerinin beton, çekme gerilmelerinin ise çelik tarafından karşılanmasıBetonarmenin temel kuralıdır.
Aynı kuralı şu şekilde de söylemek mümkündür: Betonarme yapıda çelik (donatı), öncelikle çekme gerilmelerinin meydana geldiği kesitlere konulmalıdır.
Ayrıca kesitte, basınç gerilmelerinin meydana geldiği kesitlerdeki gerilmeler, betonun güvenlikle karşılayabileceği basınç gerilmelerinden fazla olabilir.
Ayrıca kesitte, basınç gerilmelerinin meydana geldiği kesitlerdeki gerilmeler, betonun güvenlikle karşılayabileceği basınç gerilmelerinden fazla olabilir.
Bu durumda betonun taşıyamadığı gerilmeleri de donatıya taşıtmak mümkündür.
Bu arada şu soru akla gelebilir:
Bu arada şu soru akla gelebilir:
Nasıl oluyor da fizik ve mukavemet özellikleri bakımından birbirlerinden tamamen farklı olan beton ve çelik gibi iki ayrı yapı malzemesiyle teşkil edilen betonarme yapı elemanı, dış kuvvetlerin tesirini karşılarken tek bir yapı malzemesi gibi davranabiliyor?
Bu sorunun cevabını aşağıdaki maddelerde özetleyebiliriz:
Bu sorunun cevabını aşağıdaki maddelerde özetleyebiliriz:
Bu sorunun cevabını aşağıdaki maddelerde özetleyebiliriz:
a) Beton ile çelik arasında istenmeyen hiçbir kimyasal reaksiyon yoktur.
b) Betonun çeliğe yapışma özelliği (Aderans) vardır. Bu özellik sayesinde aynı kesitteki beton ve çelik, dış kuvvetlerin tesirine tek bir yapı malzemesi gibi cevap vermektedir. Beton ve çelik arasında "Aderans" gibi bir özellik olmasaydı bugün betonarmeden bahsetmek mümkün olmayacaktır.
c) Beton ile çeliğin ısı genleşme katsayıları birbirine çok yakındır. Hesaplarda eşit alınabilir. Bu özellik sayesinde farklı sıcaklıklar altında betonarmede istenmeyen iç gerilmeler meydana gelmez.
Betonarmenin Üstünlükleri Ve Mahsurları:
Betonarmenin Üstünlükleri Ve Mahsurları:
Betonarme yapıların diğer yapılara göre üstünlüklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
a) Monolitik bir yapıya sahiptirler. Yekpare inşaat sistemine imkân verirler. Kolon ve kirişlerin birleştiği düğüm noktalarının teşkili, çelik yapılara göre daha kolaydır.
b) Uygulama sahası çok geniştir. Ahşap kalıplar sayesinde istenilen formun verilebilmesi, estetik açıdan bir avantajdır.
c) Yangına karşı dayanıklıdır. Çelik ve ahşap yapılar ateşe dayanamadıkları halde, betonarme yapıdaki donatı beton örtü tabakası ile gereği şekilde kapatılmış ise normal yangınlara dayanabilir. Yangından sonra tekrar kullanılabilir.
c) Yangına karşı dayanıklıdır. Çelik ve ahşap yapılar ateşe dayanamadıkları halde, betonarme yapıdaki donatı beton örtü tabakası ile gereği şekilde kapatılmış ise normal yangınlara dayanabilir. Yangından sonra tekrar kullanılabilir.
d) Ömürleri uzundur. Ahşap ve çelik yapılarda olduğu gibi devamlı bakım ve tamir gerektirmez. Zamanla mukavemetleri artar.
e) Malzemesi ve işçisi kolay temin edilebilir. Genelde kum, çakıl ve su inşaat bölgesinde mevcut ise, sadece demir ve çimento için nakliye söz konusu olur. Çelik yapılar ise tecrübeli eleman gerektirir. Betonarme yapılar diğer yapılara nazaran genelde daha ekonomiktir.
e) Malzemesi ve işçisi kolay temin edilebilir. Genelde kum, çakıl ve su inşaat bölgesinde mevcut ise, sadece demir ve çimento için nakliye söz konusu olur. Çelik yapılar ise tecrübeli eleman gerektirir. Betonarme yapılar diğer yapılara nazaran genelde daha ekonomiktir.
f) Bünyelerinde zararlı hayvanlar ve böcekler barındırmadığı için sağlık açısından uygundur.
Betonarme yapıların diğer yapılara göre mahzurlarıise;
Betonarme yapıların diğer yapılara göre mahzurlarıise;
a) Yıkımı zordur.
Çelik ve ahşap yapılar yıkıldıktan sonra yapı elemanlarının büyük bir kısmı tekrar kullanılabildiği halde, betonarmede bu mümkün değildir.
Yıkıntı malzemesindeki beton, kırılıp ayrıştırıldıktan sonra moloz olarak dolguda kullanılabilir. İnşaatlarda tekrar agrega olarak kullanmak uygun değildir.
Donatının ise betondan çıkarılıp temizlenmesi, düzeltilmesi, donatının üzerine yapışan beton tabakasının kaldırılması gerekir. Bu şekilde donatıyı tekrar kullanmak, yeni çelik kullanmaktan ucuz değildir.
b) Kalıp ve kalıp işçiliği gerektirir.
b) Kalıp ve kalıp işçiliği gerektirir.
Ahşabın gün geçtikçe diğer malzemelere göre daha da kıymetlenmesi, betonarmenin maliyetine olumsuz etki etmektedir.
c) Takviyesi ve tadilatı zordur.
Bazı durumlarda imkânsızdır. Bu yüzden proje safhasında, yapının kullanılabileceği gelişmeleri doğru olarak dikkate almak gerekmektedir.
d) Büyük açıklıklarda kendi ağırlığı önemli problem olmaktadır. Bu yüzden bazı büyük elemanların yapımında, öngerilmeli beton kirişler, kompozit kirişler ve çelik kirişlerin kullanılması yoluna gidilmektedir.
Gümüşova-Gerede Otoyol - Bolu tüneli inşaatı,
Viyadük 1: 2,3km.
En büyük açıklık 39m.
7 adet Öngerilmeli betonarme kiriş kullanıldı.
Kirişler trapez kesit h=125cm
.
Gümüşova-Gerede Otoyol - Bolu tüneli inşaatı,
Viyadük 2: 3,5km.
En büyük açıklık 79m
2 adet Çelik kiriş kullanıldı.
10m anolar halinde 3.8m yükseklikte I profil
2 parça halinde getirildi burada monte edildi.
Aderansın Tanımı ve Çeşitleri
Aderansın Tanımı ve Çeşitleri
Donatının kenetlenmesi ve düzenlenmesi
Donatının eklenmesi
Özel deprem etriyeleri ve çirozlar
Betonarmenin Özgül ağırlığı, Ateşe dayanıklılığı,
Donatı miktarı, ısı değişimi tesiri, Rötre tesiri.
Aderans:
Aderans:
Sertleşmiş beton kütle içerisinde bir kısmı bırakılan çelik çubuk çekildiği zaman, beton kütle bu çubuğu tutacak ve çubuğun hemen çıkmasına mani olacaktır. Kumun içerisine gömülü olarak bırakılan çelik çubukta veya beton kütle içerisinde bırakılan bakır çubukta aynı olay meydana gelmez. İşte çelik çubuğun kendi doğrultusunda çekildiğinde beton içerisinden çıkmasını engelleyen kuvvetlere bağ kuvvetleri veya aderans denir.
Çelik çubuğun beton içerisinden sıyrılıp çıkmasını engelleyen aderansın meydana gelmesini sağlayan
üç ana faktör vardır:
Aderans
Aderans
1-) Fiziksel Aderans
2-) Kimyasal Aderans
3-) Mekanik Aderans
1) Kimyasal Aderans: Beton ile çeliğin moleküler olarak yapışmasıdır. Moleküler veya kapiler bağ kuvveti de denilir. Diğerlerine oranla en küçük değere sahiptir.
1) Kimyasal Aderans: Beton ile çeliğin moleküler olarak yapışmasıdır. Moleküler veya kapiler bağ kuvveti de denilir. Diğerlerine oranla en küçük değere sahiptir.
Hesaplarda ihmal edilmesini savunanlar dahi vardır.
2) Fiziksel Aderans: Çelik çubuğun imal edilmesi esnasında yüzeyinde az miktarda pürüzler kalacaktır. Beton kütle içerisindeki çelik çubuk çekildiğinde bu pürüzlerin betona tutunmasıyla meydana gelen bir aderanstır.
Donatının paslanmasıyla bu aderansın artacağı söylenebilir. Ancak pasın artmasıyla donatının kabuk bağlaması halinde aderansın ortadan kalkacağını söylemek mümkündür.
Herhangi bir şekilde beton içerisindeki donatının oynaması, hareket etmesi halinde aderanstan bahsetmek mümkün değildir.
3) Mekanik Aderans: Fiziksel aderansı sağlayan çelik üzerindeki pürüzlerin, çeliğin imalatı esnasında, diş şeklinde dairesel veya helezon şeklinde bırakılmasıyla elde edilen çeliklere nervürlü çelikler denilmektedir. Betona gömülen nervürlü çeliklerde, dişler arasındaki beton ile ana kütle beton beraber çalışmaktadır. Çelik çubuğun beton içerisinden çekilmesi durumunda dişler arasındaki beton, ana kütle ile beraber çalıştığından dolayı kilit mekanizması gibi çalışır. Betonun dişlere takılması ile meydana gelen bu bağ kuvvetlerine mekanik aderans denilmektedir ( Şekil 1.8)
3) Mekanik Aderans: Fiziksel aderansı sağlayan çelik üzerindeki pürüzlerin, çeliğin imalatı esnasında, diş şeklinde dairesel veya helezon şeklinde bırakılmasıyla elde edilen çeliklere nervürlü çelikler denilmektedir. Betona gömülen nervürlü çeliklerde, dişler arasındaki beton ile ana kütle beton beraber çalışmaktadır. Çelik çubuğun beton içerisinden çekilmesi durumunda dişler arasındaki beton, ana kütle ile beraber çalıştığından dolayı kilit mekanizması gibi çalışır. Betonun dişlere takılması ile meydana gelen bu bağ kuvvetlerine mekanik aderans denilmektedir ( Şekil 1.8)
Betonarme, Beton ve Çeliğin bir araya getirilmesiyle oluşan yeni bir yapı malzemesidir. Betonarmenin yeni bir yapı malzemesi olarak kabul edilebilmesi için veya Betonarme Yapı elemanının gerektiği gibi davranabilmesi için donatının betona kenetlenmesi zorunludur.
Betonarme, Beton ve Çeliğin bir araya getirilmesiyle oluşan yeni bir yapı malzemesidir. Betonarmenin yeni bir yapı malzemesi olarak kabul edilebilmesi için veya Betonarme Yapı elemanının gerektiği gibi davranabilmesi için donatının betona kenetlenmesi zorunludur.
Yeterli kenetlenme boyu sağlandığında donatı beton kesitin içinden sıyrılıp çıkmadan akma durumuna geçecektir.
Beton içerisinde herhangi bir a-a kesitinde donatının var olması isteniyorsa, bu kesitten sonra donatı en az kenetlenme boyu kadar devam etmelidir. (Şekil.1.9)
Beton içerisinde herhangi bir a-a kesitinde donatının var olması isteniyorsa, bu kesitten sonra donatı en az kenetlenme boyu kadar devam etmelidir. (Şekil.1.9)
TS 500 de kenetlenme boyu, donatının beton içerisindeki konumuna, demirin çapına ve demirin düz veya nervürlü oluşuna, beton ve çeliğin cinsine, donatıya uygulanan kuvvetin durumuna göre farklı olacak şekilde verilmiştir.
Düz Kenetlenme
Düz Kenetlenme
Kanca veya Fiyongla Kenetlenme
Kaynaklı enine çubukla kenetlenme
Mekanik kenetlenme
c) Kaynaklı enine çubukla kenetlenme:
c) Kaynaklı enine çubukla kenetlenme:
Gerekli kenetlenme boyu çubuğa kaynaklanmış enine çubuklarla sağlanabilir. Nokta kaynaklı hasır çeliklerde bu tür kenetlenme yaygın olarak kullanılır.
d) Mekanik kenetlenme: Özel durumlarda kenetlenme, donatı ucuna kaynaklanan veya vidalanan plakalarla da sağlanabilir. Bu gibi durumlarda, öngörülen düzenleme bir laboratuvarda denenmelidir. Mekanik kenetlenme özel manşonlarla da sağlanabilir.
Basınç Donatısının kenetlenmesi:
Basınç Donatısının kenetlenmesi:
Basınç donatısına kanca yapılamaz. Donatı çubuğu bütün yük düzenlemeleri altında basınca çalışıyorsa kenetlenme boyu hesapla bulunan değerin ¾ üne kadar azaltılabilir.
Etriyelerin Kenetlenmesi
Etriyelerin kenetlenmesi kanca, düz bindirme veya
enine çubuk kaynaklanarak sağlanabilir.
Donatının eklenmesi, donatının kenetlenmesi değildir.
Donatının eklenmesi, donatının kenetlenmesi değildir.
Betonarme yapı elemanındaki donatıların boylarının yeterli gelmemesi durumunda donatılar birbirine eklenmelidir. Bu eklemeler projede gösterilen yerde ve biçimde yapılmalıdır.
Herhangi bir değişiklik yapılacaksa proje mühendisinin onayı alınmalıdır.
Ekler, a) bindirmeli b) manşonlu veya c) kaynaklı yapılabilir.
Bindirme Boyu düzenlenmesi ile ilgili TS 500 şartları :
Bindirme Boyu düzenlenmesi ile ilgili TS 500 şartları :
Bindirme eklerinde bindirme boyunca en az 6Ø8/t sargı donatısı (Etriye) bulundurulmalıdır.
t ≤ h / 4 t ≤ 20 cm olmalıdır.
Bindirme Boyu düzenlenmesi ile ilgili TS 500 şartları :
Bindirme Boyu düzenlenmesi ile ilgili TS 500 şartları :
Birden fazla çubuğa ek yapılması halinde ek yerleri şaşırtılmalıdır.
İki ek merkezi arasındaki mesafe en az 1,5*l0 olmalıdır.
KAYNAKLI VE MANŞONLU EK VE BAĞLANTILAR:
KAYNAKLI VE MANŞONLU EK VE BAĞLANTILAR:
Boyuna donatıların bindirmeli kaynaklı eklerinin sertifikalı kaynakçılar tarafından yapılması zorunludur.
kolon-kiriş birleşim bölgelerinde ve perde uç bölgelerinde özel deprem etriyesi ve özel deprem çirozu kullanılmalıdır.
Özel deprem Etriyesi ve Çirozu ile ilgili koşullar alttaki şekilde verilmiştir.
En çok kullanılan tabii agrega veya Kırmataş ile yapılan betonun yoğunluğu ortalama olarak 2400 kg/m3 olarak ve bu beton kütle içerisinde bulunan donatının ağırlığının da 100 kg/m3 olarak kabul edilmesi halinde, normal betonarme betonunun özgül ağırlığının 2500 kg/m3 olarak alınmasının uygun olacağı ortaya çıkmaktadır.
En çok kullanılan tabii agrega veya Kırmataş ile yapılan betonun yoğunluğu ortalama olarak 2400 kg/m3 olarak ve bu beton kütle içerisinde bulunan donatının ağırlığının da 100 kg/m3 olarak kabul edilmesi halinde, normal betonarme betonunun özgül ağırlığının 2500 kg/m3 olarak alınmasının uygun olacağı ortaya çıkmaktadır.
Büyük sanayi yapılarında, köprülerde, içerisindeki donatı miktarının normalden fazla olması durumunda betonarmenin yoğunluğunun 2600 kg/m3 olarak alınması uygun olacaktır.
Ateşe Dayanıklılık:
Ateşe Dayanıklılık:
Beton, çeliğe nazaran ateşe daha fazla dayanıklıdır. Yüksek sıcaklıkta çeliğin mukavemetini kaybetmesine mani olur. Ancak 550-600C° den sonra betonun bileşimindeki malzemeler çözülür.
Betonun mukavemetini kaybetmesiyle donatı ateşle karşı karşıya kalır, kısa sürede donatının da akmasıyla eleman taşıyıcı özelliğini kaybetmiş olur. Betonarmenin ateşe dayanıklılığı, donatıyı örten beton örtü tabakasının kalınlığı ile ve betonun kalitesi ile doğru orantılıdır.
Betonarme bir yapı elemanında, 3 cm kalınlığındaki beton örtü kalınlığı yaklaşık 2 saatlik, 5 cm kalınlığındaki beton örtü kalınlığı ise yaklaşık 4 saat süreyle donatıyı ateşten koruyabilir.
Betonarme bir yapı elemanında, 3 cm kalınlığındaki beton örtü kalınlığı yaklaşık 2 saatlik, 5 cm kalınlığındaki beton örtü kalınlığı ise yaklaşık 4 saat süreyle donatıyı ateşten koruyabilir.
Bu zaman zarfında gerekli tedbirler alınabilir. Yangın tehlikesi riski fazla olan yapılarda beton örtü kalınlığının artırılması uygun olacaktır.
Donatı Miktarı :
Donatı Miktarı :
1m3 betonun içindeki demirin hacimce veya ağırlıkça ifadesidir.
Betonarme kesitlerde alan olarak donatı miktarının ne kadar olacağı betonarme hesap sonucunda ortaya çıkar. Ağırlık olarak donatı miktarının hesabında, beton kesit içindeki enine ve boyuna donatıların tamamı hesaba katılmalıdır.
Betonarme yapının önem durumuna, deprem bölgesinde olup olmadığına, kat adedine ve statik sistemine göre bu değer değişebilir.
Betonarmenin özgül ağırlığı konusunda da 1m3 betonun içerisinde ortalama olarak 100 kg donatı olduğu kabulüne göre betonarmenin özgül ağırlığı hesaplanmıştır.
Betonarmenin özgül ağırlığı konusunda da 1m3 betonun içerisinde ortalama olarak 100 kg donatı olduğu kabulüne göre betonarmenin özgül ağırlığı hesaplanmıştır.
Normal betonarme karkas mesken inşaatlarda 1m3 beton için 80–120 kg donatı olduğu kabul edilmiştir.
Bu değer, yapının kullanım maksadına göre veya yapının bulunduğu yerin deprem bölgesinde olup olmadığına göre bir miktar değişeceğini belirtmek gerekir.
Isı Değişimi Tesiri:
Isı Değişimi Tesiri:
Betonun ısı genleşme katsayısı 1*10-5 çeliğin ise
1.2*10-5 dir ve birbirine hayli yakındır.
Betonarmenin ısı genleşme katsayısı ise yaklaşık olarak 1*10-5 olarak kabul edilebilir. Böylelikle ısı değişiminde beton ve çeliğin beraber şekil değiştireceği kabul edilmiştir.
Isı değişimi tesiri önemli bir özelliği olmayan sıradan yapılarda dikkate alınmayabilir.
Ancak ısı değişimi tesirinin dikkate alınması gereken durumlarda, ılıman bölgelerde -15,+15 C° ısı farkı, soğuk bölgelerde ise -25,+25 C° ısı farkına göre hesap yapılmalıdır.
Rötre Tesiri:
Rötre Tesiri:
İlerde de görüleceği gibi rötre; betonun dış yükten bağımsız hacimce küçülmesidir. Bu durumda meydana gelen iç gerilmeler sıradan yapılarda önemli olmayabilir.
Özelliği olan yapılarda ise, rötre tesirinden dolayı meydana gelen kesit tesirleri, ısı değişimi tesirine benzer şekilde hesap edilecektir.
Şartnameler rötreden dolayı yapılacak olan hesabın, -15 C° ısı değişimi için yapılan hesaba eşdeğer olduğunu kabul etmişlerdir.
Bu kısımda betonarme yapı elemanlarından taşıyıcı olanların tanımları yapılacak ve özelliklerinden kısaca bahsedilecektir.
Bu kısımda betonarme yapı elemanlarından taşıyıcı olanların tanımları yapılacak ve özelliklerinden kısaca bahsedilecektir.
Döşemeler :
Döşemeler :
Eğilme tesirindeki yapı elemanlarıdır.
Bir boyutu diğer iki boyutu yanında hayli küçüktür ve küçük boyutu doğrultusunda yük taşır. Yükleri direkt olarak karşılayıp kirişlere naklederler. Statik ve konstrüktif bakımdan çeşitli sınıflamalarına ilerde değinilecektir.
Kirişler :
Kirişler :
Eğilme momenti ve kesme kuvvetine göre hesap edilmeleri gerekir. Bir boyutu diğer iki boyutu yanında hayli büyük olan ve büyük boyutuna dik doğrultuda yük taşıyan elemanlardır.
Genelde döşemelerden gelen yüklerle varsa üzerlerindeki duvar yüklerini taşır ve kolonlara naklederler.
Statik olarak basit kiriş, sürekli kiriş, konsol kiriş gibi sınıflandığı gibi betonarme hesap açısından da
