Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

MÜNİFFEHİM

bak. ÖZARMAN, MÜNİF FEHÎM

MÜNİRE VE CEMİLE SULTAN SARAYLARI

bak. ÇİFTE SARAYLAR

MÜŞTAKZADE TEKKESİ

bak. ALTUNCUZADE TEKKESİ

MÜTAREKE DÖNEMİNDE / İSTANBUL

Mütareke terimiyle adlandırılan 1918-1922 dönemi, Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet Türkiye'sine geçiş evresidir. Siyasal olduğu kadar toplumsal dönüşümlerin de izlendiği bu dönem İstanbul için ayrı bir önem taşır. Beşeri dokunun yamsıra değerler de büyük bir dönüşüme uğrar. Payitaht giderek siyasal etkinliğini yitirir; siyasal anlamda iki karşıt görüşü, devleti Sevres Antlaşması hükümleri doğrultusunda Batı boyunduruğuna sokmayı tek çözüm olarak gören İstanbul Hükümeti ile Ankara'da Müdafaa-i Hukuk adıyla tanınan hareketin İstanbul uzantısını barındırır. I. Dünya Savaşı son bulmuştur. Sevres Osmanlı'yı parçalamıştır. Ancak, Ankara'da odaklasan Müdafaa-i Hukuk direnmekten yanadır. İstanbul, işgal kuvvetleri, saray ve Ankara' daki kuva-yı milliyeciler arasındaki girift ilişkilere sahne olur.

İstanbul'un işgali 13 Kasım 1918'de İtilaf devletlerinin 55 parça gemiden oluşan donanmasının Haydarpaşa önlerinde de-mirlemesiyle başladı ve 5 yıla yakın bir süre devam etti. 1919'da İtilaf devletleri temsilcileri giderek kente hâkim olmaya başladılar. Azınlıkların saldırganlıkları artıyor, iktidarla birlikte ülkeyi de terk eden İttihad ve Terakki liderlerinin yakınları ve.çalışma arkadaşları aleyhine başlatılan yıldırma kampanyası kente dehşet salıyordu.

Mütareke İstanbul'unun siyasal hayatta hâkim en güçlü unsuru işgal kuvvetleriydi. Saray ve Ayan Meclisi, I. Dünya Sa-vaşı'ndan galip çıkan ve İstanbul'u işgal eden devletlerin Osmanlı Devleti'ne Sevres Antlaşması'yla verdikleri cezaları kabullenmekten başka çözüm bulamamıştı. Ancak, kısa sürede İstanbul İtilafçı-İttihat-çı çekişmesine sahne oldu. Saray büyük ölçüde gücünü yitirdi. Maddi gücünü Anza-vur birliklerinde, manevi gücünü şeyhülislam fetvalarında aradı. Ankara'yı karşısına aldı.

Mütareke yıllarında İstanbul'daki siyasal gelişmeler İttihad ve Terakki'nin kendini feshetmesiyle başladı. Mondros Mütare-kesi'nin imzalanışından sonra VI. Mehmed (Vahideddin), İttihatçıların çoğunlukta olduğu Mebusan Meclisi'ni feshetti (4 Kasım 1918). Hürriyet ve İtilaf, tekrar siyaset sahnesinde yerini aldı. Başta Ziya Gökalp ol-