Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

PANAYİA BELGRADU KİLİSESİ

Fatih Ilçesi'nde, Belgradkapı'da, Hacı Ham-za Mektebi Sokağı üzerindedir. Kilisenin ortasında bulunduğu yüksek duvarlarla çevrili avlunun güneyinde, kilise ile aynı adı taşıyan ayazma yer alır.

Belgrad'ın Osmanlı topraklarına katılmasından sonra, 1521'de bölgeden getirilen Hıristiyanların yerleştirildiği ve bu nedenle günümüzde de "Belgradkapı" olarak anılan semtte bulunan kilise, 1523'te inşa edilmiştir. Hıristiyan göçmenlerin Belg-rad'dan gelirken beraberlerinde getirdikleri Azize Paraskevi'nin rölikleri ve ikonasının burada saklanması nedeniyle kilise, inşa edildiği yıllarda Ayia Paraskevi'ye ithaf olunmuştur. Röliklerin, 1539'da Patrik I. Yeremios tarafından satın alınarak, o dönemde patrikhane olarak kullanılan Pam-makaristos Manastırı'na taşınmasının ardından, kilise Meryem'in doğumuna ithaf edilmiştir.

Kilise, 1583'te Tryphon, l604'te Pate-rakis ve 1669'da Thomas Smith listelerinde yer almış, 17. yy'ın ikinci yarısında Du Cange tarafından hazırlanan listede "The-otokos Coubule" adıyla belirtilmiştir. 18. yy'ın sonunda S. Hovannesyan tarafından "Belgrad Mahallesi" denilen yerde "Aya Panaia" olarak tanımlanan kilisenin kitabesi 1837 tarihlidir.

Mimari: Kilise doğu-batı doğrultusunda, dikdörtgen planlıdır. Doğuda eksende yarım yuvarlak apsis dışa çıkıntı yapar. İki yüzlü kırma çatı ile örtülü yapıda apsisin örtüsü yarım konik çatıdır. Yapı zeminden itibaren kaba yönü taş, üstte ve köşelerde düzgün kesme taş ile inşa edilmiştir. Cephelerde yer yer devşirme malzeme görülür. Yapıyı, saçak altında bir sıra içbükey silme ile zemin hizasında taştan bir düz silme dolanır.

Bazilikal plan tipindeki kilisenin naosu üç neflidir. Naos, doğusunda orta nef hizasında derin ve yarım yuvarlak apsis, batısında kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı narteks ile sınırlanır. Naosta nef . ayrımı dörder sütunlu sıralar ile sağlanmıştır. Doğuda ilk sütunlar hizasında belirlenen bema, yan neflerden bir, orta neften iki basamak yüksektir. Batıda narteks üzerinde yer alan galeri, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Galeriye