Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

Panayia Elpida Kilisesi, Kumkapı

Zafer Karaca

larla, kollar arasındaki köşe mekânları ise pandantiflerle geçilen küçük kubbelerle örtülüdür. Apsislerin örtüsü yarım kubbe, bema ve batıdaki üç mekânın örtüsü haç tonoz, narteksin örtüsü düz tavandır.

Naosa açılan girişlerin üçü batıda nar-tekste, ikisi kuzey ve güneyde karşılıklıdır. Girişler dikdörtgen açıklıklardır. Nartekse üç yönde eksende açılan girişler yuvarlak kemerlidir. Kuzey ve güneyde, üstte ortada üçlü kemer açıklığı ve alınlığında bir yuvarlak pencere ile bunun doğu yanında bir, batı yanında iki eş boyutlu ve ikili pencere karşılıklıdır. Batıda; üstte eksende ikili pencere, yanlarda birer pencere ile altlı üstlü pencereler bulunur. Doğuda orta apsiste simetrik üç pencere, yan apsislerde eksende birer pencere vardır. Cephelerde rozet pencereler, kubbe kasnağında on iki küçük pencere görülür. Yapının pencereleri yuvarlak kemerlidir.

Naosun doğusunda, orta ve kuzey apsiste üçer niş, güney apsiste iki niş ve be-manm kuzeyinde iki küçük niş bulunur. Nişler aynı hizada ve yarım yuvarlaktır.

Naosun doğusunda kare sütunlar hizasındaki mermer ikonostasis; üçlü açıklıklar, yuvarlak kemerli ve dörtgen çerçeveler, rozetler ile düzenlenmiş, aralarda yeşil, pembe ve beyaz sütunçeler kullanılmıştır. Bitkisel motifler ve figürlerin uygulandığı bezemede yer yer yüksek kabartmaya yönelin-miştir.

Naosun kuzeyinde, kubbeyi taşıyan ikinci sütuna oturan mermer ambon ve karşısındaki sütun önünde yer alan despot koltuğu, oyma ve kabartma tekniğinde bitkisel motiflerle bezelidir.

Bibi. S. Gerlach, Stephan Gerlahs dess Aelte-ren Tage-Buch, Frankfurt, 1674; Janin, Egli-ses et monasteres, 173; 2. Karaca, istanbul'da Osmanlı Dönemi Rum Kiliseleri, ist., 1994; P. Kerameus, "Naoi tes Konstantinoupoleos kata to 1583 kai 1604", Ho en Konstantinoupolei Hellenikos Philologikos Syllogos, XXVIII (1904), s. 118-145; Kömürciyan, istanbul Tarihi, (1988), 223; S. Petrides, "Eglises Grecques de Constantinople en 1652", Echos d'Orient, IV (1901), s. 42-40; Schneider, Byzanz.

ZAFER KARACA