Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

PERA PALAS

240

241

PERİDE CELÂL

Pera Palas'taki kubbeli orta salonun açılış yıllarındaki görünümü. Ç. Gülersoy, Tepebaşı, Bir Meydan Savaşı, ist., 1993

: Para Palaoe Hotel.

Yüzyıl başından bir kartpostalda Pera Palas. Erkin Emiroğlu fotoğraf arşivi

ile kaçması, yeni bir dönemi bütün ciddiyeti ile başlatır. Çünkü işgalcilerle çok sıkı ilişki içinde olan Bodossaki de, ansızın firar eder. Fakat kendisinin maliyeye külliyetli borcu kaldığından, mülkiyet, 485.000 lira bedelle, 16 Nisan 1923'te, hazine adına tescil edilir.

Bu tarihlerde Mustafa Kemal Paşa'nın Suriye'de savaş sırasında tanıdığı eşraftan bir kişi, Misbah Muhayyeş, otelin "işletmesine" talip olur ve otel kendisine verilir. 3 yıl sonra hazinenin mülkiyeti, özel bir kanun (22 Mayıs 1926) gereği, Emlak ve Eytam Bankası'na devredilmiştir. Ondan l yıl sonra, Misbah Muhayyeş (7/8 hisse) ve Fe-rid Kemal beyler, (1/8 pay), oteli bankadan satın alırlar ve tesis 1954'teki vefatına kadar, Misbah Bey'in mülkiyetine geçmiş olur.

ilk Cumhuriyet yılları, müşteri trafiğinde belirgin bir sönükleşme demektir. Eski dönemlerin zenginleri ve Frenkleri, sahneden çekilmişlerdir. Fakat tam istiklalini elde etmiş ve temiz bir toplumla beraber onurlu bir yönetim de kurmuş olan yeni devletin bütün karakterleri ve istanbul'a egemen olan yeni atmosfer, Pera Pa-las'a da yansır: Düzgün bir işletme, dengeli eğlenceler, sessiz bir şehir ve temiz bir çevre bu dönemde otelin belirgin özellik-lerindendir. Çocuğu bulunmayan Misbah Bey, mal varlığını, 1949'da kurduğu vakfına bağlar.

Otelin tapusunun vakıf adına çıkarılması, 1985'i bulur. Kendisinin vefatından sonra otel 1974'e kadar 20 yıl, vakıf tarafından doğrudan doğruya mütevelli sıfatı ile yeğeni Ferit Muhayyeş eliyle işletilmiş, sonra kiraya verilmek istenince talipli çıkmamış, yeğenler Cemil ve Ferit Muhayyeş, bir şirket kurmuşlar ve 1978'de şirketin önce yüzde 60 hissesini, 1982'de de tamamını, Hasan Süzer'e satmışlardır. 1994 başına kadar otel, vakıf gelirlerinin bırakılmış olduğu Darüşşafaka, Darülaceze ve Verem Sa-

Pbotogr; Sgimh & Jo

vaş Derneği'nin denetim ve işbirliği altında, bu kiracı işletmeci elinde bulunmuştur. 1980 darbesi döneminde Turizm ve Kültür Bakanlığı'nın başlattığı, oteli kamulaştırma işlemi, 1983 iktidarı sırasında turizm bakanınca durdurulmuş, 1992 koalisyonunda aynı partiye düşen iki bakanlığın anlaşması sonucunda, kamulaştırma davasına tek başına devam eden Kültür Bakanlığı davayı kazandığında, Şubat 1994'te mülkiyet, sembolik bir bedelle, bu bakanlık adına tapuya tescil edilmiştir. Bu olayla, ünlü otel, tarihinde, yeni bir döneme adım atmış bulunmaktadır. Basındaki haberlere göre, bakanlığın işletmeyi "uluslararası firmalara" ihale etmesi halinde, bu işlem, otelin Wagons & Lits temeline dönüşü anlamına gelir.