Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SCHWEIGGER, SALOMON

480

481

SEBİLLER

(1896-1952)", Zeitschrift derDeutschen Mor-genlândischen Gesellschaft, c. III, yeni dizi XXVIII (1953), s. 1-8; J. Kolhvitz, "Alfons Ma-ria Schneider", Byzantinische Zeitschrift, XLVI (1953), s. 267-269; W. H. Gross, "Verzeichnis der Wissenschaflichen Druckschriften von A. M. Schneider", ae, s. 269-275; S. Eyice, "Prof. Dr. Alfons Maria Schneider (1896-1952)", Belleten, S. 64 (1952), s. 585-598.

SEMAVİ EYİCE

SCHWEIGGER, SALOMON

(1551, Sulz am Neckar /Württemberg - 21 Haziran 1622, Nümberg) Alman din adamı ve gezgin.

1572'de Tübingen'deki dinbilimi yüksekokulunu bitiren Schweigger 1576'da İstanbul'a tayin edilen Alman İmparatorluğu Elçisi Joachim von Zinzendorff'un yanma elçilik papazı olarak katıldı. Elçilik heyeti 10 Kasım 1577'de Viyana'dan yola çıkarak Tuna üzerinden 17 Kasım'da Budapeşte'ye ve 28 Kasım'da da Belgrad'a vardı. Oradan Niş ve Sofya yoluyla l Ocak 1578' de İstanbul'a ulaştı.

İstanbul'da 3 yıldan fazla kalan Schweig-ger, küçük çizimlerle donatılmış gezi kitabında çeşitli bilgiler ve gözlemler aktarır, özellikle kentin evleri hakkında ayrıntılı bilgiler verir. O dönemde Pammakaristos Manastırı'nda (Fethiye Camii) bulunan Rum Patrikhanesi'ni ve Ermeni Patrikhane-si'ni anlatır. İstanbul'un diğer binaları arasında ilgisini çekenler Ayasofya yakınında Arslanhane, bedesten, Eski Saray, Yedi-kule ve Tekfur Sarayı'dır. Galata yakasını da anlatan yazar burada 8 Katolik ve l Ortodoks kilisesi sayar. Galata'nın üst tarafında Fransız ve Venedik elçilerinin sarayları vardır. Kasımpaşa'daki gemi tezgâhlarının ötesinde Batılıların St. Paul adını verdikleri prangalıların hapishanesinden ve Tophane'deki dökümhaneden kısaca söz edilir. Üsküdar için de bazı bilgiler verilir, Harem'deki saraydan ve Atik Valide Camii'nden söz edilir.

3 Mart 1581'de denizyoluyla İstanbul'dan ayrılan Schweigger İskenderiye'ye

Schweigger'in istanbul planı. M. And, 16. yy'da İstanbul, ist., 1993

ve oradan da yine denizyoluyla Yafa'ya gelir ve Kudüs'ü ziyaret eder, oradan kervan yolunu izleyerek Şam'a kadar gider ve Trablus'tan gemiye binerek Venedik yoluyla Ekim 1581'de Almanya'ya döner. Önce Götzingen kentinde bir göreve atanan Schweigger, 1589'da Nürnberg'in Frauen-kirche Kilisesi'ne başpapaz olarak tayin edilir ve ömrünün sonuna kadar bu vazifede kalır. Dönüşünden bir yıl sonra seyahatnamesinin bir özeti Strasbourg'da Latince olarak basılır ve 1586'da yeri belli olmayan ikinci baskısı yapılır. Asıl metin ise Reyssbeschreibung aus Teutschland nach Constantinopel ujerusalem adıyla l608'de Nürnberg'te basılır, aynı kentte 1614,1619, 1638 ve 1664'te yeni basımları yapılır. Ayrıca Reyssbuch dess Heyligen Lands adlı toplu eserin 1609 Frankfurt baskısının II. didinin 1-13. sayfaları arasında da yer alır. Eserin son olarak 1966'da Graz'da tıpkıbasımı yapılmıştır. Bibi. N. Göyünç, "Salomon Schweigger ve Se-

Sebah &

Joaillier'in

objektifinden

19- yy'ın ikinci

yarısında

Eminönü

Meydam'ndan

bir görünüm.

Alman Arkeoloji

Enstitüsü

yahatnamesi", TD, S. 17-18 (1962-1963), s. 119-140; Yerasimos, Voyageurs, 317-318.

STEFANOS YERASİMOS