Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SEBAH VE JOAILLIER

Fotoğraf stüdyosu.

Levanten kökenli olan Pascal Sebah, 1857' de Beyoğlu'nda Postacılar Caddesi'nde el-Şark adında bir stüdyo açtı. Daha sonra Rus Elçiliği'nin (bugünkü Narmanlı Yur-du'nun içindeydi) bitişiğindeki 439 no'lu yere taşınan Sebah burada A. Laroche adlı bir Fransızla ortak olarak çalışmalarını sürdürmeye başladı. Eski stüdyosunu da laboratuvar olarak kullandı.

Sebah 1873'te Viyana'da açılan Osmanlı sergisine gönderilen giysilerin büyük boyuttaki albümünün tüm fotoğraflarını hazırladı. Stüdyosunda çekilen bu fotoğrafların erkek modelleri arasında, dönemin tanınmış isimleri vardı. Kadınlar ise gayrimüslim azınlıktandı.

Pascal Sebah, panoramalar, stereos-cope'lar, manzaralar, Doğu yaşantısından kesitler sunan fotoğraflar çekerek ününü artırmaya devam etti. 1873'ten sonra Mısır'da bir şube açan Pascal Sebah, 1870-1880 arasında Mısır'da çalışan Bechard'la da işbirliği yaptı. Sebah ve Bechard birbirlerine bazı negatiflerini verdiler ve birbirlerinin negatifleri üzerine de kendi imzalarını koydular.

1885'te İstanbul'da çalışan fotoğrafçı Policarpe Joaillier ile ortak olan Pascal Sebah, stüdyosunun adını 1888'de Sebah & Joaillier olarak değiştirdi. Policarpe Joaillier, 1900'lerin başında ortaklıktan ayrılarak Fransa'ya döndü, oğlu Gustave Joaillier, Paris'te fotoğrafçılığa devam etti. Pascal Sebah da 1908'de 70 yaşlarındayken stüdyosunu Agop İskender ve Perpinyani'ye devretti.

Agop İskender ve Perpinyani, Pascal Sebah'ın fotoğraflarına, Abdullah Biraderler' in(-») de fotoğraflarım satın alarak eklediler ve büyük bir arşiv meydana getirdiler. Agop İskender (dostları kendisine Jak da derlerdi) ve ortağı stüdyonun ismini değiş-

PHOTOGRAPHES DE LA COUR ROYALE DE' PRUSSE

439.Grande Rue'de Fer a 4-39.

. ... - EGVPTE .

îbif>Tfaınr>f>T nrfts SKenhfisrıîs

Sebah & Joaillier'in fotoğraf kartlarının

arkası, 1888.

Engin Ozendes koleksiyonu

tirmeden ve hattâ eski stüdyodan kalan kartları kullanarak işi sürdürdüler. Perpinyani, 19l4'te ortaklıktan ayrıldı. 1934'te de baba İskender, stüdyoyu oğlu İskender ve onun yeni ortağı İsmail İnsel'e bıraktı. İstiklal Caddesi'nde no. 289'a taşınan yeni ortaklar, Cumhuriyet dönemindeki yenilenme hareketlerine uyarak, Türkler de stüdyonun adını kolay söyleyip hatırlayabilsinler diye "Sabah" olarak değiştirdiler. 1950'lerde stüdyoyu kapatan ortaklardan İskender Paris'e gitti.

ENGİN OZENDES