Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi
Yüklə 8,43 Mb.
|
| NİKOLAOS (AYİOS) KİLİSESİ
Fatih llçesi'nde, Topkapı'da; doğuda ve kuzeyde Kaynata Sokağı, batıda Posta Sokağı, güneyde Karatay Sokağı ile çevrilidir. Kilisenin bulunduğu yüksek duvarlı avlunun batısında, baldaken tipi çan kulesi vardır. Kilise, 1583 tarihli Tryphon listesinde "Ayios Yeoryios" adıyla yer almıştır. 17. yy'ın başında yandıktan sonra yeniden inşa edilen kilise, Ayios Nikolaos'a ithaf edilmiş ve 1604 tarihli Paterakis listesinde bu adla belirtilmiştir. 18. yy'ın sonunda Balat-lı S. Hovannesyan, Topkapı suru karşısında konumlandırdığı kiliseyi "Ay1 Nikola" olarak adlandırmıştır. Kilise, kitabelerine göre Patrik Konstantios döneminde, 17 Kasım 1831'de yemden inşa edilmiştir. Yapının mimarı, Kayserili Konstantinos Yola-sığmazis'tir.
Yeoryios Ayazması bulunan narteksin örtüsü, dışta tek yüzlü çatı, içte düz tavandır. Dışta sıvasız olan yapı, kaba yönü taş ve tuğla ile inşa edilmiş, köşelerde düzgün kesme taş kullanılmıştır. Cephelerde yer yer devşirme malzeme görülür. Kuzey ve güney cephelerinde düzenli tuğla sıraları vardır. Yapıyı saçak altında taştan bir içbükey silme dolanır. Bazilikal plan tipindeki kilisenin na-osu üç neflidir. Naos, doğusunda orta nef hizasında içte yarım yuvarlak ve derin apsis ile sınırlanır. Nef ayrımı altışar ahşap taşıyıcının bulunduğu sıralar ile sağlanmıştır. Yan nefler orta neften bir basamak yüksektir. Doğuda ilk taşıyıcılar hizasında belirlenen bema, yan netlerden bir, orta neften iki basamak yüksektir. Naosun batısındaki son taşıyıcılara oturan galeri, nefler üzerinde kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Galeri, yan nefler üzerinde, batıdan ikinci taşıyıcılar hizasına kadar yarım daire biçiminde çıkıntı yapar. Galeriye çıkış, naosun kuzeybatısındaki ahşap merdiven ile sağlanmıştır. Nefleri sınırlayan ahşap taşıyıcılar ar-şitravla bağlanır. Mermer altlıklar ve kare kesitli ahşap postamentler üzerindeki taşıyıcıların kare kesitli gövdeleri köşelerinde boyuna dışbükey silmelidir. Ahşap taşıyıcılar İyon tipi başlıklıdır. Kilisede ahşap olan örtü sistemi, orta nefte tekne tonoz, yan netlerde düz tavandır. Apsisin örtüsü içte yarım kubbedir. Yapının naosa açılan üç girişinden biri batıda eksende, ikisi kuzey ve güneyde eksenden batıya yakındır. Kuzey ve güneyde yer alan karşılıklı dört pencere, aynı hizada, eş aralıklı, eş boyutlu ve yuvarlak kemerlidir. Doğu ve batıda orta nef hizasında, üstte karşılıklı üç pencere basık kemerlidir. Doğuda apsiste eksende bir kare pencere, batıda eksendeki girişe simetrik iki dikdörtgen pencere vardır. Apsiste bulunan iki nişten biri eksende, diğeri onun kuzeyindedir. Yan neflerin doğusunda birer büyük boyutlu niş ve bemanın kuzeyinde iki, güneyinde bir niş yer alır. Nişler yarım yuvarlaktır. Kilisenin naosunda, doğuda üç nefi kapsayan ahşap ikonostasis, kuzeydeki sıranın doğudan ikinci taşıyıcısına oturan Topkapı'daki Ayios Nikolaos Kilisesi'nin içinden bir görünüm. Zafer Karaca ahşap ambon ve karşısında yer alan ahşap despot koltuğu, oyma, kabartma ve aplikasyon tekniğinde, bitkisel ve geometrik motiflerle bezenmiştir. Yapının zemininde, eski tarihli ve bazıları bezemeli mermer mezar taşları görülür. Bibi. İnciciyan, İstanbul; R. Janin, "Leş Eglises Byzantines Saint-Nicolas â Constantinople", Ecbos d'Orient, XXXI (1932), s. 403-418; Z. Karaca, İstanbul'da Osmanlı Dönemi Rum Kiliseleri, İst., 1994; P. Kerameus, "Naoi tes Kons-tantinoupoleos kata to 1583 kai 1604", Ho en Konstantinoupolei Hellenikos Philologikos Syllogos, XXVIII (1904), s. 118-145; Schneider, ByZanZ' ZAFER KARACA Yüklə 8,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|