Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

NİŞANTAŞI KARAKOLU

90

91

NİZAM-I CEDİD

Nizam-ı Cedid askerlerinin III. Selim'in önünde yaptıkları ilk geçit törenini betimleyen bir resim.

TETTV Arşivi

Sokağı) yakınlarındaki Faik Paşa Konağı sayılmazsa büyük ölçüde apartmanlaş-mıştı. Yalnız buralarda Haralambos Bahçesi gibi kır bahçelerine hattâ küçük bostanlara bile rastlanmaktaydı.

1930'lardan sonraki gelişme bütün istanbul'da olduğu gibi apartmanlaşma yönünde olmuş; Nişantaşı, çevresindeki Taksim, Harbiye, Osmanbey, Şişli gibi semtlerle birlikte İstanbul'un en hızlı apartmanla-şan semtlerinden biri durumuna gelmiştir. Ama bu apartmanlaşma seçkin bir yapılaşma olarak sürmüş, semt özellikle üst ticaret ve sanayi kesiminin tercih ettiği bir yerleşme yeri hüviyetini korumuş, anacad-deler boyunca sıralanan alışveriş mağazaları da bu hüviyeti desteklemiştir. 1970' lerde istiklal Caddesi'nin eski niteliğim yitirmeye başlaması ünlü mağazaları da buraya doğru çekmiştir. Aynı dönemlerde yaşanan önemli ve çarpıcı bir diğer gelişme ise konfeksiyon ve tekstil ticarethaneleri ile imalathanelerinin de semte yerleşmeye başlamasıdır. 1970'lerde başlayan bu gelişme 1980,'lerde de hızlanarak sürmüştür. Semtin seçkinliğini zedeleyen, yer yer konut bölgesi olmaktan çıkaran, gece nüfusunu azaltan bu gelişme, insan dokusunu da etkilemiştir. Taksim-Şişli güzergâ-

hının tek yön olarak Vali Konağı-Rumeli Caddesi üzerinden verilmesi de semtte yoğun bir transit trafiği yaratmış, gürültü ve çevre kirliliğini büyük ölçüde artırmıştır. 1920'lerin konaklar semti Nişantaşı, bütün istanbul gibi büyük bir değişim geçirmiş; yoğun trafikli, canlı, kalabalık ve gerek konut bölgesi olarak gerekse lüks mağazaları, galerileri, zarif vitrinleri ile her şeye rağmen seçkin bir semt olmayı sürdürmüştür.

Bibi. Öz, istanbul Camileri, II; Ç. Gülersoy, Tramvay İstanbul'da, İst., 1989; ay, Beşiktaş'ta Ihlamur Mesiresi ve Tarihi Nişan Taşlan, İst., 1962; (Ergin), Mecelle, I; Y. Öztuna, Devletler ve Hanedanlar, II, Ankara, 1989; Şişli Belediyesi, Şişli Rehberi, İst., 1987; Tarih-i Lutfi, K, XI, XVI; V. S. Arıkan (haz.), ///. Selim'inSırkâtibiAhmed Efendi Tarafından Tutulan Ruzname, Ankara, 1993; Ergin, Rehber; Necib Bey, İstanbul Rehberi (15 pafta), İst., 1334/1918; Mahallât Esâmisi; M. R. Esatlı, "Saray ve Konakların Dili: Yüz Yıllık Nişantaşı", Akşam, 22 Nisan-10 Mayıs 1940 arası 11 yazı; S. M. Alus, "Nişantaşı-Teş-vikiye", Akşam, 25 Kânumevvel 1938; H. Şehsu-varoğlu, "Nişantaşı'ndaki Hariciye Konağı ve Tarihi", Cumhuriyet, 30 Haziran 1953; J. Pervi-titch, Plan cadastral d'assurances (çeşidi paftalar), İst., 1922-1925; S. Eyice, "İstanbul'un Mahalle ve Semt Adları Hakkında Bir Deneme", Türkiyat Mecmuası, S. XIV (1965).

NURi AKBAYAR

Nişantaşı, Vali Konağı Caddesi'nin bir görünümü.

Levent Yalçın, 1994