Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

Nordstern Hanı

Tülay Taşçıoğlu

yy'da özellikle Maltalı, italyan, Katolik ve Ortodoks, Rum, Ermeni, Musevi azınlıklar ile Avrupa memleketlerinden gelen tüccarlardan oluşan bir toplumun (Levanten) beğenisini kazanan "canlandırma" diye isimlendirebileceğimiz ve çevredeki yapılarda da görülen yabancı karakterli bir mimari tarzı vardır. Cephelerdeki çift pencereli sivri kemerleri, bezemeli pencereleri, pencereler arasındaki pilastrlar ve kolon başlıkları, katlar arası bezemeli silmeleri ile neogotik tarzına bir örnektir.

Cephe Kandıra ve Şile çevresinden getirilmiş olması muhtemel yeşilimsi gri renkli kumtaşı ve sarı renkli mikro fosilli kireçtaşı ile almaşık bir taş kaplamaya sahiptir.

Yapı üç katlıdır. Son kat daha sonraki bir devirde ilave edilmiştir. Son katın kuzey ve güney cephelerinde eski fotoğraflarda kabartma heykeller (rölyef) seçilmektedir. Günümüzde bunların sadece yerleri kalmıştır.

Yerler volta döşemedir. Çatı dört yöne meyilli ve kiremit kaplıdır. Zemin kat pencerelerinde orijinal ferforje parmaklıklar vardır.

Bodrum kat Banco Di Roma'nın önce kasa dairesi, sonra da Baylan Pastanesi'nin imalathanesi olarak kullanılırken pek çok ilaveler yapılmıştır. Zemin katta hanın asıl kapısı ile (zamanla dükkân haline getirilmiştir) cam negatiflerden elde ettiğimiz fotoğraflar yardımıyla varlığını tespit ederek yaptığımız araştırmada kemerler ve başlıkları bezemeli kolonlar bulunmuştur. Yine restorasyon sırasında yapının kuzeyindeki büyük salonun cadde cephesinde iki duvar arasından geçen duman bacaları ve duvara gömülü ocaklara rastlanmıştır. Bina günümüzde kalorifer ile ısıtılmaktadır ve modern işyeri ihtiyacına cevap verecek bir plana sahip olup asansörlüdür. Ahşap olan pencere ve kapı doğramaları ile dökme dilimli bezemeli kalorifer radyatörleri orijinaldir.

Zaman içinde oda oda kiraya verildiği ve kat yükseklikleri de elverişli olduğu için yer yer asma katlar ilave edilmiştir. Restorasyon projeleri çalışmalarında

ilaveler ayıklanarak yapı olabildiğince orijinal haline döndürülmeye çalışılmıştır. Bibi. S. Eyice, Galata ve Kulesi, İst., 1969; S. N. Duhani, Eski İnsanlar Eski Evler, İst., 1984; R. Serhadoğlu, Büyük İstanbul Albümü, ist, 1955; Müller-Wiener, Bildlexikon, 324; Cezar, Beyoğlu, 227; T. Taşçıoğlu, "1989 Tarihli Nordstern Han Rölöve ve Restorasyon Albümü", (yayımlanmamış çalışma).

TÜLAY TAŞÇIOĞLU