Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

OKÇULAR TEKKESİ

124

125

OKMEYDANI

leri ile de, tekkenin yeniden inşa edildiği Abdülaziz döneminin (1861-1876) kagir sivil mimarisinin kapsamına girmektedir. Çeşitli kapılarla türbe-sebil, tevhidhane ve arka bahçeye açılan bu bölümler türbe-se-bilin üzerinde geriye çekilmiş, türbe-sebi-li yanlardan kuşatan kanatlar üçer katlı, cepheden geriye çekilen kesim ise iki katlı olarak tasarlanmıştır.

Çeşme yanlardan, İyon başlıklı iki gömme sütunla kuşatılmış, sepet kulpu biçiminde bir kemerle taçlandırılmışlar. Kemerin altında, 1291/1874 tarihli, ta'lik hatlı manzum kitabe yer alır. Ayrıca kemerin üzerinde, aşağıdan yukarıya doğru önce "Hafız Ahmed" imzalı ve 1291/1874 tarihli bir hadis, sonra diğer bir ibare, sütunların üzerindeki çıkıntılı yüzeylerde, soldaki "ihsan" imzalı birer ayet dikkati çeker. Bütün bunlar sülüs hatla yazılmıştır.

Oğlanlar Tekkesi, çok katlı tasarımı ve özellikle Cerrahpaşa Caddesi üzerindeki cephesi ile İstanbul'daki diğer geç dönem tarikat yapılarından ayrılmakta ve ilginç özellikler sergilemektedir. Türbe-sebilin pencerelerinde ve harem girişinde yer alan sembolik bezemeler dışında, söz konusu cephe, ilk bakışta yapının niteliğini vurgulayan hiçbir unsur barındırmamakta, tekke, bu yönden bakıldığında Tanzimat döneminde moda olan kagir rical konaklarını (özellikle Horhor'daki Abdüllatif Sub-hi Paşa Konağı), aynı dönemin kamu yapılarını hattâ İstanbul'da giderek yaygınlaşan apartmanları andırmaktadır. Ayrıca Oğlanlar Tekkesi'nin türbe-sebil bölümü, aynı yılda tamamlanmış olan Aksaray'daki Valide Camii'nin(->) türbe-sebili ile büyük benzerlik gösterir. Tekkenin cephesi ana hatları ile ampir üslubunu(->) yansıtmakta ancak harem kesiminde gözlenen, neogotik sivri kemerler Abdülaziz döneminin eklektik zevkine bağlanmaktadır.

Bibi. Barkan-Ayverdi, Tahrir Defteri, 133, no. 750; Çetin, Tekkeler, 584; Aynur, Saliha Sultan, 37, no. 138; Ayvansarayî, Hadîka, I, 128; Âsi-tâne, 14; Osman Bey, Mecmua-i Cevamî, I, 12-13, no. 19; Münib, Mecmua-i Tekâyâ, 7; Ih-saiyatll, 20; Vassaf, Sefine, V, 272; Osmanlı Müellifleri, I, 170-171; Gölpınarlı, Melamîlik, 90-113; Kumbaracılar, Sebiller, 59; Öz, istanbul Camileri, I, 113; Unsal, Eski Eser Kaybı, 18; Ayverdi, Fatih III, 496; Ayverdi, Fatih IV, 547-548; H. K. Yılmaz, Aziz Mahmud Hüdâyî ve Celvetiyye Tarikatı, ist., 1982, s. 136; V. M. Ko-catürk, Tekke Şiiri Antolojisi, Ankara, 1955, s. 307-309; Fatih Camileri, 289.

M. BAHA TANMAN