Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

1923-1945 Dönemi

İlk dönem 1923-1945 arasında, yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında yer alır. İstanbul bu döneme payitaht ve başkent işlevlerinden uzaklaşarak girmiştir. Ülkenin nüfusça en büyük kentidir. İthalat limanı ve ticaret işlevi görevlerini sürdürmektedir. İstanbul Üniversitesi'nin nüvesini oluşturan Darülfünun, İstanbul Teknik Üniversitesi'nin nüvesini oluşturan, sanat öğretimi veren Sanayi-i Nefise Mek-teb-i Âlisi, Yıldız Üniversitesi'nin nüvesini oluşturan Yıldız Teknik Okulu, ülkenin yükseköğretim düzeyinde seçkin kuruluşları olarak İstanbul'dadır. Kent, basın-yayın etkinlikleri ile beraber tüm Anadolu'ya yayılan günlük gazetelerin yayın merkezidir. İstanbul Belediyesi'nin Dram ve Komedi Şehir Tiyatroları, sivil ve askeri ortaöğretim kurumları, özel ortaöğretim kurumları, yabancı dilde öğretim yapan kurumlar, bütün ülkeye hizmet veren üniversite klinikleri, meslek yüksekokulları, özgün otel binaları İstanbul'un sosyal altyapısının önemli öğeleridir. Bu öğeler, İstanbul'un çoğulcu kültür varlığım gösteren tüm mimarlık, kültür ve sanat değerleri ile beraber İstanbul'a ayrıcalığını veren sosyal altyapıyı oluşturmaktadır. Bu dönemde teknik altyapı olanakları da, kent içi ve kentler arası deniz ulaşımı, kent içi raylı ulaşım, banliyö ile demiryolu bağlantısı, ulusal ve uluslararası ulaşıma hiz-' met veren demiryolu bağlantılarının düğüm noktalan olarak Haydarpaşa ve Sirkeci garları, tüm diğer altyapı olanaklarıyla beraber İstanbul'un ayrıcalıklı durumunu ve ülke içindeki özel konumunu göstermektedir. İnsan eliyle yapılaşmış çevrenin bu öğeleri, Boğaziçi, Halic'in durgun suyu ve Marmara iç denizinin yarattığı doğal üstünlüklerle iklimsel koşulların yarattığı uygun yaşama ortamıyla birleşerek kentin çekim merkezi olma özelliğini pekiştirmiştir.

r