Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

ROMA SUYOLLARI

342

343

ROMANOS m ARGİROS

Romalıların şehirlerine çok bol su getirdikleri ve bulundukları ülkelerde çok sayıda isale hattı yaptıkları bilinmektedir. Bunlardan en uzun üç tanesinin isale hattı uzunluğu. Almanya'da Eifel'deki isale ham 95 km, Roma'daki Aqua Marcia'nın 91 km ve Kartaca'dakinin ise 91 km'dir. Ist-rancalar'dan gelen isale hattının, yan kollarının dışında, yalnız anagalerinin bugünkü surlara kadar olan uzunluğu ise 242 km olduğuna göre, bilinen en uzun Roma galerisinin 2,5 katından daha uzun olduğu anlaşılır.

Unger'in eski kaynaklara dayanarak verdiği bilgilere göre "Constantinus Bulgaristan'dan (Istrancalar'dan) istanbul'a su getirmek için Roma'dan getirttiği 12 senatöre, şehrin surlarının, arkadlarınm ve su isale hatlarının yapılması için çok miktarda altın bırakmış ve kendisi de İskitle-re karşı harbe gitmiştir". K. O. Dalman, Ist-rancalar'a Bulgaristan denmesinin 8. yy'dan sonra olması dolayısıyla bu ifadenin tarihi bir belge olamayacağı fikrindedir. Ancak bunu yazan kişinin yaşadığı devirde o bölge Bulgaristan diye anılıyorsa başka şekilde ifade etmesi de mümkün değildir. Marquaıt, Ibni Rusta'mn 10. yy'ın başında yazdığı kitapta, Askalon'da esir düşerek Antalya üzerinden İstanbul'a getirilen Harun bin Yahya'nın seyahatnamesinde "istanbul'un suyu Bulgar denen bir ülkeden gelir. Kanalın başlangıcından şehre giriş yerine kadar olan uzaklığı 20 günlük yoldur" diye bu isale hattını anlattığını yazar. Dalman'a göre Valah Mihmie'nin 1509 tarihli kitabında "istanbul'un suyunun Tuna'dan geldiğinden" bahsedilir. Evliya Çelebi de aynı iddiayı tekrarlar. Trakya'da bu isale hattının geçtiği bölgede yaşayan halkın arasında da aynı rivayet çok yaygındır. Tuna Nehri'nden İstanbul'a su gelemeyeceği ise açıktır. Bütün bu rivayetler Istrancalar'dan gelen ve Roma döne-