| SELİM m ÇEŞMESİ
Üsküdar İlçesi'nde, Karacaahmet'te, Tıbbiye Caddesi ile Harem İskele Sokağı'nın köşesinde yer almaktadır.
Kitabesinden 1217/1802'de inşa edildiği anlaşılan çeşmenin arkasında, oldukça büyük tutulmuş dikdörtgene yakın kare planlı bir su haznesi vardır. Haznenin duvarları, horasanharcı kullanılarak, iki sıra tuğla, bir sıra taş almaşık dizisiyle örülmüş ve sade bir silmeyle bitirilmiştir. Tıbbiye Caddesi'ne bakan cephesinde, şu anda işlevi anlaşılamayan bir niş bulunmakta, bu nişin sol üst köşesinde mermer söveli küçük bir pencere yer almaktadır. Çeşme, konumundan ötürü, haznenin pahlanmış köşesine yerleştirilmiştir; haznesiyle oransızlığı dikkat çekicidir.
Som mermerden yapılmış olan çeşmenin üstünde, banisi III. Selim'in (hd 1789-1807) tuğrasının olduğu bilinmektedir; ancak çeşme onarım görmüş ve tuğra yerine yerleştirilmemiştir. Günümüzde de kullanılan çeşmenin tabanında dışarıya doğru taşan bir yalağı ve iki yanında yüksek, birer seki biçiminde dinlenme taşları bulunmaktadır. Kemerli niş içinde yer alan ayna-taşının ortasındaki bezemeli oval form, üzerindeki eğrisel motifler ve nişin iki tarafında tasarlanmış yivli pilastrlar, çeşmenin barok özelliğini yansıtmaktadır. Pilastrlar tarafından taşındığı görünümü verilen silmenin üzerinde, Seyyid İhya Efendi tarafından yazılmış kitabe panosu yer almaktadır.
Bibi. Tanışık, istanbul Çeşmeleri, II, 402; Çeçen, Üsküdar, 113-114; Konyalı, Üsküdar Tarihi, II, 105-106; A. Ödekan, "Kentiçi Çeşme Tasarımında Tipolojik Çözümleme", Semavi Eyice Armağanı, İst., 1992, s. 281-297; A. Egemen, İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri, İst., 1993, s. 741, 743-744.
AYGÜL AĞIR
Dostları ilə paylaş: |
