Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SIMEON (Polonyalı)

(1584, Zamosc - 1635'ten sonra, ?) Ermeni asıllı gezgin.

Aslen Kefeli bir Ermeni ailenin çocuğu olan Simeon, Lemberg'de (bugün Lvov) kilise hanendesi iken hacca gitmek üzere 15 Şubat 1608'de yola çıkmıştır. Boğdan'ın eski ve yeni başkentleri Suceava ve las-si'de (Yaş) üçer ay kaldıktan sonra Kalas'ta Tuna'yı aşarak Dobruca ve Bulgaristan yoluyla 10 Eylül'de istanbul'a gelmiş kışı burada geçirmiştir.

Simeon önce kentteki Ermeni mahalleleri hakkında bilgiler verir. Ancak kent nüfusu için verdiği sayılar abartılıdır. Bununla birlikte Celali isyanlarından dolayı İstanbul'a doluşan nüfus hakkındaki bilgiler genellikle doğru olmalıdır. Ayasof-ya'yı gezen gezgin bakır kaplı delikli sütunda "Lusavoriç" (Aydınlatıcı) Grigor ve dinbilimci Grigor'un bakiyelerinin saklı olduğunu söyler ki, burada Bizans dönemi Ermeni ve Rus hacılarının geleneğinin sürdüğü görülüyor. Ayasofya'nın üst katında ve onun karşısındaki Arslanhane'de silik de olsa hâlâ aziz tasvirlerinin bulunduğunu yazan Simeon, Atmeydanı ve Topkapı Sarayı'ndan da kısaca söz eder. Eski Bedesten ve Yeni Bedestenle esir pazarını gezen yazar, ayrıca Sulumanastır'daki patrikhane olarak kullanılan Surp Kevork Ki-lisesi'ni, Arkadios Sütunu'nu, Çemberlitaş'ı, Yedikule'yi ve Balat Edirnekapı arasında o tarihte Kefeli Katolikler ve Ermeniler tarafından ortaklaşa kullanılan Saint Nico-laos Kilisesi'ni anlatır ki, bu yapı l627'de, Kefeli Mescidi(->) adıyla camiye çevrilecektir, Galata'da on Katolik, on Ortodoks ve bir Ermeni kilisesinin (Surp Lusavoriç) bulunduğunu yazar.

l609'da istanbul'dan yola çıkarak Marmara ve Ege bölgesinde bir gezi yapan Simeon yeniden istanbul'a döner ve oradan 11 Haziran löll'de karayoluyla Venedik yolculuğuna çıkar. Venedik'ten Roma'ya giderek oradan 1013'te izmir'e döner ve karayoluyla Bursa, Bolu, Merzifon, Tokat, Sivas ve Malatya üzerinden Muş'a gider. Buradan l6l4'te yeniden İstanbul'a döner ve nihayet 14 Ağustos lölS'te Filistin'e git-

mek için gemiyle İskenderiye'ye doğru yola çıkar. Kahire'den sonra Kudüs'e giden Simeon, Suriye ve Anadolu yoluyla 1618' de yine İstanbul'a gelir ve oradan Polonya'ya döner.

Gezi metni ilk defa Ermenice olarak Vi-yana'da 1936'da basılmış, Türkçesi Polonyalı Simeon'un Seyahatnamesi^., 1964) adıyla yayımlanmıştır.

STEFANOS YERASİMOS