Hukmning tarkibi va xususiyatlari Reja



Yüklə 7,72 Kb.
səhifə1/3
tarix10.12.2023
ölçüsü7,72 Kb.
#139593
  1   2   3
Hukmning tarkibi va xususiyatlari Reja-fayllar.org


Hukmning tarkibi va xususiyatlari Reja

Hukmning tarkibi va xususiyatlari

Reja:

 

1. HUkm borliqni aks ettirishning mantiqiy shakli sifatida.

2. Oddiy hukmlar.

3. Murakkab hukmlar.

4. Hukmlar o’rtasidagi munosabatlar.

5. Hukmlarning modalligi.

6. Savol va javobning muhokama yuritishdagi tutgan o’rni.

7. Norma va hukm.

Hukm predmetga ma’lum bir xossaning, munosabatning xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shaklidir.



Hukmning asosiy vazifasi predmet bilan uning xususiyati, predmetlar o’rtasidagi munosabatlarni ko’rsatishdir. Ana shuning uchun ham u doimo tasdiq yoki inkor shakldagi fikrdan iborat bo’ladi. Fikr yuritish jarayonida biz predmet va hodisalarning oddiy, tashqi xususiyatlari bilan birga ularning ichki, zaruriy bog‘lanishlarini, munosabatlarini bilib boramiz. Predmet va hodisalarning xususiyatlarini ketma-ket o’rganib, ular haqida turli abstraksiyalar hosil qilamiz. Bu abstraksiyalar hukmlar yordamida ifodalanadi.

Oddiy hukmlar



Hukmlar tuzilishiga ko’ra oddiy va murakkab bo’ladi. Oddiy hukm deb tarkibidan yana bir hukmni ajratib bo’lmaydigan mulohazaga aytiladi. Tarkibidan ikki yoki undan ortiq hukmni ajratish mumkin bo’lgan mulohazalarga murakkab hukm deyiladi.
Oddiy hukmlar sifati va miqdoriga ko’ra turlarga bo’linadi. Sifatiga ko’ra tasdiq va inkor hukmlar farqlanadi. Hukmning sifatini vantiqiy bog’lama belgilaydi. Tasdiq hukmlarda belgining predmetga xosligi, inkor hukmlarda, aksincha, xos emasligi ko’rsatiladi.
Umumiy hukmlarda birorta belgining yakka predmetlar sinfining hammasiga yoki undagi har bir predmetga taalluqli yoki taalluqli emasligi haqida fikr bayon qilinadi.

Mulohazalarning to’g’ri yoki noto’g’riligini aniqlashda va ba’zi boshqa holatlarda oddiy hukmlarning miqdor va sifati bo’yicha birlashgan klassifikatsiyasi (asosiy turlari) dan foydalaniladi. Ular qo’yidagilardan iborat:


Yüklə 7,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin