Hukukun temel kavramlari

5.1.1.1. Gerçek Kişiliğin Başlangıcı 
Kişilik, “çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar” (TMK, m. 28/1). Buradan 
da  açıkça  anlaşıldığı  gibi  kişiliğin  başlayabilmesi  için  çocuğun  sağ  ve  tam  olarak  doğması 
gerekmektedir.  Dolayısıyla  ölü  doğmuş  bebekler  kişi  olarak  kabul  edilemez.  Doğumun  ne 
zaman  gerçekleştiği  konusunda  yasada  açık  bir  düzenleme  bulunmamaktadır.  Genel  kabul 
gören  anlayışa  göre,  çocuğun  tüm  organlarıyla  birlikte  anne  rahminden  ayrılması,  çocuğun 
doğduğu anlamına gelir. Sağ olarak doğmakla kastedilense çocuğun anneden ayrıldıktan sonra 
bir an bile olsa yaşamasıdır (Kayıhan 2008: 67). Buradan da anlaşıldığı gibi gerçek kişilerde 
kişiliğin kazanılması için sağ doğum yeterlidir. Bu anlamda doğan bebeğin yaşama yeteneğine 

---

101 
 
sahip olup olmamasının bir önemi yoktur. Dolayısıyla kişiliğin kazanılması için insandan doğan 
varlığın insan şeklinde olması, tüm organlarının bulunması da gerekli değildir. 
Her doğum olayı belli bir süre içinde ilgili makamlara bildirilmelidir. Nüfus Hizmetleri 
Kanunu (NHK)’na göre;  
-Sağ olarak dünyaya gelen her çocuk, doğumdan itibaren Türkiye’de ise otuz gün içinde 
nüfus  müdürlüğüne,  yurt  dışındaysa  altmış  gün  içinde  Türkiye’nin  dış  temsilciliğine 
bildirilmesi zorunludur.  
-Bildirim, veli, vasi, kayyım, bunların bulunmaması  durumunda, çocuğun büyük ana, 
büyük baba, ergin kardeşleri veya çocuğu yanında bulunduranlar tarafından, doğumu gösteren 
resmî belgeyle veya sözlü olarak yapılır (m. 15). 
Bu başlık altında, henüz doğmamış (ana karnındaki) çocuğun yani ceninin durumuna 
değinmekte yarar vardır. Yukarıda da açıklandığı gibi kişiliğin başlaması için sağ ve tam doğum 
şart olmakla birlikte, yasa, ceninin durumunu da düzenlemiştir. TMK m. 28/2’ye göre çocuk, 
hak  ehliyetini,  sağ  doğmak  koşuluyla  ana  rahmine  düştüğü  andan  itibaren  elde  eder. Bu 
düzenlemeye göre miras konusunda ceninin beklenen hakları söz konusudur (TMK, m. 582). 
Bu düzenlemeye göre, mirasın paylaştırılması sırasında bir cenin varsa, paylaştırma için doğum 
beklenir  (TMK,  m.  28/2,  643).  Sağ  doğarsa  miras  sahibi  olur.  Miras  ona  göre  paylaşılır. 
Çocuğun sağ ve tam doğduğunu ispat külfeti, iddia edene aittir (TMK, m. 6, 29).