Hukukun temel kavramlari
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.2.1. Hukuka Uygun Fiiller
| 7.2. Hukuki Fiil
Hukuk düzenince kendisine hukuksal sonuç bağlanan insan eylemlerine hukuksal fiil denir. Hukuksal fiiller, yapılan fiilin hukuka uygun olmamasına göre hukuka uygun fiiller ve hukuka uygun olmayan/hukuka aykırı olarak iki gruba ayrılır. 7.2.1. Hukuka Uygun Fiiller Hukuka uygun fiiller, hukuk düzenini bozmayan ve hukuksal sonuç doğuran insan davranış veya davranışlarıdır. Bunlar da duygu açıklamaları, bilgi açıklamaları ve irade açıklamaları olarak üçe ayrılır. Duygu açıklamaları: Kişinin bir olay karşısında duygularını açıklamasıdır. Genelde hukuk, kişilerin sevgi, nefret, kin vb. duygu açıklamalarını dikkate almaz. Çünkü duyguların açıklanmasıyla bir hukuksal fiil ve dolayısıyla sonuç ortaya çıkmaz. Ancak bunlara ayrıksı olarak bir hukuksal sonuç bağlandığında hukuksal fiil söz konusu olur. Örneğin af, boşanma nedenlerinin hükmünü ortadan kaldırır. Gerçekten eşlerden biri, kötü muamelelerde bulunan eşini affederse, artık boşanma davası açma hakkı ortadan kalkar. Bilgi açıklamaları: Bilgi açıklamalarında, ortada bir bilginin veya tasavvurun açıklanması bulunmaktadır. Bu durumda bir kimse hukuken önemli olan bir olayın varlığını, bir bilgiyi veya bir talimatı açıklamaktadır. Belli başlı açıklamaları: Bir olayın varlığının mahkeme huzurunda açıklanması (ikrar), alacaklının alacağı temlik ettiğini borçluya ihbar etmesi (TBK, m. 186), bir borcun ödendiğinin gösterilmesi için makbuz verilmesi (TBK, m. 103), satın alınan maldaki ayıbın ihbarı ve zaptın ihbarı (TBK, m. 214) ve ayıptan sorumlulukta bildirilen nitelikler (TBK, m. 219). İrade açıklamaları: İrade açıklamaları, kişi iradesini doğrudan doğruya ortaya koyan ve dış dünyaya çıkaran fiillerdir. Bunlar da maddi fiiller, hukuksal işlemler ve hukuksal işlem benzeri işlemlerdir. Maddi fiiller: Bunlar hukuk alanına girmeyen bazı maddi fiillerdir. Bu fiiller, fiili ve teknik bir sonuca erişmek, dış dünyada yeni bir durum oluşturmak için yapılır. Hukuk düzeni bunlara hukuksal sonuç bağlayınca hukuksal fiil söz konusu olur. Burada, bu fiili yapanın, söz konusu hukuksal sonucu isteyip istemediğinin bir önemi yoktur. Bundan dolayı, burada, hukuk düzeni, iradenin açıklanmasına değil daha çok dış dünyada meydana gelen değişikliğe hüküm ve sonuç bağlamaktadır. Maddi fiillere, örnek olarak, işleme olarak anılan, başkalarına ait bir 155 malın işlenerek yeni bir eserin meydana getirilmesi (TMK, m. 775), yerleşim yeri edinme (TMK, 19) gösterilebilir. Hukuksal işlemler: Hukuksal işlem, hukuksal sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamalarıdır. Hukuksal işlemler, hakların kazanılması ve kaybedilmesi bakımlarından önemlidir. Hukuksal işlemler ayrı bir başlık altında ileride ele alınmaktadır. Yüklə 1,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|