Hukukun temel kavramlari

12.1.3. Kıymetli Evrak Hukuku 
Türk Ticaret Kanuna göre kıymetli evrak, öyle senetlerdi ki bunların içerdikleri hak, 
senetten ayrı olarak ileri sürülemeyeceği gibi senetten ayrı olarak diğerlerine devredilemez (m. 
645). Bu senetler ticaret hayatında önemli bir rol oynar. Söz konusu senetler, ticari ilişkilerden 
doğan  veya  ticari  ilişkiye  konu  olan  birtakım  hakları  belgelemeye  ve  bu  hakların  iktisadi 
yaşamda  dolaşımını  (tedavülünü)  sağlamaya  yarar.  Türk  Ticaret  Kanunu,  bu 
belgelerin/kıymetli evrakın türlerini, bu türlere ayırmaya esas olan nitelikleri ve bunlara ilişkin 
işlemlerin  geçerlik  koşullarını  düzenlemiştir.  TTK,  kıymetli  evrak  başlığı  altında  kıymetli 
evraka  ilişkin  genel  hükümleri,  nama,  hamile  yazılı  senetleri,  kambiyo  senetlerini,  kambiyo 
senetlerine benzeyen senetleri ve diğer emre yazılı senetlerle emtia senetlerini düzenlenmiştir 
(m.  645-849).  Kıymetli  evrakın  bir  kısmını  oluşturan  kambiyo  senetleri  (poliçe,  bono,  çek) 
uygulamada en çok karşılaşılan senet türleridir (Cansel vd. 2015: 351-352).  
Poliçe,  senedi  düzenleyen  (keşideci)  tarafından  senedi  ödeyecek  kişiye  (muhatap) 
hitaben yazılan ve senedi tahsil edecek olana (lehtar) verilen, emre yazılı senettir. Görüldüğü 
gibi poliçede üç kişi vardır. Bunlar keşideci, muhatap ve lehtardır. 
Bono,  bir  ödeme  taahhüdüdür.  Bonoyla,  senedi  düzenleyen  kişi  (keşideci)  senedin 
alacaklısına (lehtara) karşı belirli bir miktar parayı ödemeyi taahhüt eder. Bonoda keşideci ve 
lehtar olmak üzere iki kişi bulunur. Bonoya borç senedi de denir. 
Çek, düzenleyenin (keşideci) muhataba, çek bedelini tahsil edecek kişiye (lehtar) belirli 
bir miktar para ödemesi konusunda yazılı talimatıdır. Çeki ödeyecek olan muhatap bankadır 
(katılım bankası da olabilir). Çekte vade yoktur. Uygulamada ileri tarihli çek yaygın bir biçimde 
kullanılsa  da  çekin  alacaklısı/lehtarı  istediği  zaman  bankaya  çeki  ibraz  eder,  banka  çekteki 
düzenleme tarihini ileri sürerek çek bedelini ödemekten kaçınamaz.  
Poliçe, bono ve çek kambiyo senedi olduklarından ortak hükümlere tabidir. Poliçe ve 
bono kredi aracı, çek ise bir ödeme aracıdır.