İ Ç İ ndek I l e r cilt I ab müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı
Vinil klorid monomer seviyelerinin resmi kontrol analiz metodları
|
Vinil klorid monomer seviyelerinin resmi kontrol analiz metodları | |||
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz metodları toplu olarak ayrı çalışılmaktadır. Bu amaçla orta vadede uyum çalışmaları gerçekleştirilecektir. Gıda laboratuarlarının iyileştirilmesi gerekmektedir. |
| |
80/891/EEC |
: |
İnsan tüketimine yönelik yağlarda erusik asit miktar tespiti |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz yöntemleri komisyonu tarafından uyum çalışmaları yürütülmektedir. |
| |
81/432/EEC |
: |
Ambalaj materyallerinde vinil klorid miktarının tespiti |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz yöntemleri komisyonu tarafından uyum çalışmaları yürütülmektedir. |
| |
81/712/EEC |
: |
Gıda katkı maddeleri saflık kriterlerinin analiz metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz yöntemleri komisyonu tarafından uyum çalışmaları yürütülmektedir. |
| |
82/711/EEC |
: |
Gıda ile temasta bulunan ambalaj maddelerinden gıdaya bulaşan düzeyinin belirlenmesi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz yöntemleri komisyonu tarafından uyum çalışmaları yürütülmektedir. |
| |
83/417/EEC |
: |
Kazein, kazeinat gibi laktoproteinler ile ilgili hükümler |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmalarının yürütülmesi gerekmektedir. |
| |
84/500/EEC |
: |
Gıda ile temasta bulunan seramik maddeleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmalarının yürütülmesi gerekmektedir. |
| |
85/503/EEC |
: |
Yenilebilir kazein ve kazeinatların analiz metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz metodları toplu olarak ayrı çalışılmaktadır. Bu amaçla orta vadede uyum çalışmaları gerçekleştirilecektir. Gıda laboratuarlarının iyileştirilmesi gerekmektedir. |
| |
85/572/EEC |
: |
Gıda ile temasta bulunan plastik materyallerdeki migrasyon testinde kullanılacak olan simülant listesi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları gerçekleştirilecektir. |
| |
85/591/EEC |
: |
Gıda maddelerinin kontrolünde örnekleme ve analiz metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Örnekleme TGK ile uyumludur. |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz metodları açısından uyum sağlanması çalışmaları devam etmektedir. |
| |
86/424/EEC |
: |
Yenilebilir kazein ve kazeinatların kimyasal analiz ve örnekleme metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir. |
| |
87/250/EEC |
: |
Alkollü içeceklerde hacmen alkol derecesinin belirtilmesine ait direktif |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Etiket ve ambalaj ile ilgili TGK değişiklik çalışmasında ele alınmaktadır. 2001’de yayınlanacaktır. |
| |
87/524/EEC |
: |
Dayanıklı süt ürünlerinin kimyasal analiz ve örnekleme metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları sürdürülmektedir. |
| |
88/389/EEC |
: |
Aromaların hazırlanmasında kullanılan maddeler hakkında |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu. |
| |
88/344/EEC |
: |
Gıda üretiminde ve ingredientlerde kullanılan çözücüler ve özellikleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir. |
| |
88/388/EEC |
: |
Aroma maddelerinin üretimi ve kaynağı hakkında |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
89/107/EEC |
: |
Gıda katkı maddeleri ile ilgili hükümler |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
89/109/EEC |
: |
Gıda ile temasta bulunan ambalaj maddeleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
89/396/EEC |
: |
Gıda maddelerinin parti numaralarının belirtilmesi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Özel beslenme amaçlı gıdaların tanımı ve etiket bilgisi ile ilgili tebliğler bulunmakla birlikte, ürün listesi bulunmamaktadır. |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışması yapılacaktır. Uygulamada AB mevzuatı göz önünde bulundurulmaktadır. |
| |
89/397/EEC |
: |
Gıda maddelerinin resmi denetimine ilişkin |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname (1995/560) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Uyumlu |
| |
89/398/EEC |
: |
Özel beslenme amaçlı gıdalar ile ilgili direktif |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Kısmen uyumlu |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları devam etmektedir. Uygulamada AB mevzuatı göz önünde bulundurulmaktadır. |
| |
90/128/EEC |
: |
Gıda ile temas halinde olan plastik maddeler ile ilgili |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
90/496/EEC |
: |
Gıdaların besin değeri etiketleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
TGK değişiklik çalışmalarında 2000/13 Direktifi ile uyum çerçevesinde çalışmalar devam etmektedir. |
| |
90/2377 |
: |
Veteriner ilaçlarının kalıntı limitleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
TGK yayın tarihine kadar yayımlanmış olan direktifler ülke uygulamaları dikkate alınarak uyum çalışması yapılmıştır. Ancak, birebir uyumlu değildir. |
|
|
Açıklama |
: |
TGK değişiklik çalışmalarında yeniden gözden geçirilecek olup, ülke şartları göz önünde bulundurulacağından, farklılıklar olabilecektir. |
| |
91/321/EEC |
: |
Bebek mamaları ve devam mamaları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK)Bebek Mamaları-Bebek Formülleri TGK Devam Mamaları-Devam Formülleri (28.8.1998 tarih ve 23447 sayılı Resmi Gazete) (16.8.2000 tarih ve 24142 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Birebir uyumlu |
| |
92/1/EEC |
: |
Gıda maddesi olarak tüketilecek şok dondurulmuş meyvelerin taşınması ve depolanmasındaki sıcaklığın denetlenmesi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
92/2/EEC |
: |
Şok dondurulmuş maddelerin resmi olarak sıcaklık denetlenmesine ilişkin örnekleme ve analiz metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz yöntemlerinde uyum çalışmaları sürdürülmektedir. |
| |
92/52/EEC |
: |
Üçüncü ülkelere ihraç edilecek bebek ve devam mamaları ile ilgili |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyumludur. Ancak, ihracata ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. |
| |
93/5/EEC |
: |
Üye ülkeler arasında bilimsel anlamda koordinasyonun sağlanması |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Gıda Bilimsel Komitelerinin tamamlanmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. |
| |
93/43/EEC |
: |
Gıda Hijyeni |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
93/45/EEC |
: |
Şeker ve bal ilavesiz meyve nektarlarının üretimi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
93/77/EEC |
: |
Meyve suyu ve benzeri ürünler |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu, ancak ülkedeki meyve özelliklerine göre şeker ve asit miktarları göz önünde bulundurularak, meyve oranı düşük tutulmuştur. |
| |
93/102/EC |
: |
Üye devletlerin nihai alıcıya satılacak olan gıda maddelerinin etiketlenmesi, sunulması ve reklamı ile ilgili mevzuatlarının yakınlaştırılmasına ilişkin 79/112/EEC sayılı direktifi değiştiren Komisyon Direktifi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
93/315/EEC |
: |
Gıdalarda maddelerindeki bulaşanlara ilişkin |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
94/652/EEC |
: |
Gıdalar ile ilgili bilimsel kontroller ve sorunlar |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyumlaştırma çalışmaları yapılacaktır. |
| |
94/35/EEC |
: |
Gıdalarda kullanılan tatlandırıcılar |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) (16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
94/36/EC |
: |
Gıdalarda kullanılan renklendiriciler |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
|
|
|
|
|
| |
95/45/EC |
: |
Gıda maddelerinde kullanılan renklendiricilerin saflık ölçütüne dair |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları sürdürülmektedir. |
| |
94/54/EC |
: |
79/112/EEC direktifinde belirtilmeyen gıdaların etiketlenmesinde zorunlu uygulamalar |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu |
| |
95/2/EC |
: |
Renk ve tatlandırıcılar dışında kalan gıda katkı maddeleri hakkında |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) |
|
|
Farklılık özeti |
: |
Tam uyumlu Ancak, direktiflerde olmasına rağmen, pastörize süt ve krema, reçel ,jöle, marmelatlarda katkı maddesi kullanımına ülke komisyonunca onay verilmemiştir. Türkiye’de üretilmeyen GEHAKT gibi gıda katkı maddeleri yönetmeliğe dahil edilmemiştir |
|
|
Açıklama |
|
Yönetmelikte belirtilmeyen maddeler için AB direktifleri geçerlidir. |
| |
95/31/EC |
: |
Gıda maddelerinde kullanılan tatlandırıcıların saflık kriterleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları sürdürülmektedir. |
| |
96/5/EC |
: |
İşlem görmüş tahıl bazlı bebek ve küçük çocuk mamaları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları sürdürülmektedir. |
| |
96/8/EC |
: |
Kilo kontrolü amaçlı enerjisi kısıtlanmış gıdalar hakkında |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyumlu değildir. |
| |
96/77/EC |
: |
Renk ve Tatlandırıcılar haricindeki gıda katkı maddelerinin saflık kriterleri hakkında |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir. |
| |
96/2232/EC |
: |
Gıdalarda kullanılan veya gıdalarda kullanım amacı ile üretilen aroma maddeleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
TGK değişiklik çalışmalarında değerlendirilmektedir. |
| |
97/258/EC |
: |
Yeni gıda maddeleri ve içerikleri hakkında |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir. |
| |
97/1813/EC |
: |
Genetik modifiye gıdaların etiketlenmesi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Farklılık özeti |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum çalışmaları 2001 yılında yapılacaktır. |
|
|
|
|
|
Alkollü içkiler alanındaki Türk mevzuatını ve yapılması gerekenleri gösterir bir tablo aşağıda yer almaktadır.
|
1. |
1576/89/EEC |
: |
Alkollü içeceklerin tanımlanması, özellikleri ve arzı ile ilgili direktif |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
Türk Gıda Kodeksi (TGK) Distile alkollü içecekler tebliği 21.10.1995 tarih ve 22440 sayılı RG |
|
|
Açıklama |
: |
İlgili direktif ile büyük ölçüde uyumlu olmakla birlikte, rom, advocat ve yumurtalı likör üretimi Türkiye’de yapılmadığından, mevzutta değinilmemiştir. Gerekli durumlarda AB direktifleri kullanılmaktadır. |
|
2. |
1014/90/EEC |
: |
Alkollü içeceklerin tanımlanması, tarifi ve arzı ile ilgili detaylar |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir |
|
3. |
1601/91/EEC |
: |
Aromatik şaraplar, aromatik şarap bazlı içecekler, aromatik şarap ürün kokteylleri |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir |
|
4. |
3664/91/EEC |
: |
Aromatik şaraplar ve aromatik şarap bazlı içeceklerin taşınması ve depolanması amacıyla gerekli kriterler |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Uyum sağlanması gerekmektedir. |
|
5. |
1238/92/EEC |
: |
Şaraplarda doğal alkol miktar analizi |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz metodları çalışmaları kapsamındadır. |
|
6. |
2009/92/EEC |
: |
Alkollü içecekler, aromatik şaraplar, aromatik şarap bazlı içecekler ve aromatik şarap kokteyllerinin hazırlanmasında kullanılan tarımsal kökenli etil alkolün analiz metodları |
|
|
Türk mevzuatı |
: |
… |
|
|
Açıklama |
: |
Analiz metodları çalışmaları kapsamındadır |
|
|
|
|
|
Gıda Kontrol sistemimizi, son ürün kontrolüne dayalı sistemden, üretim hattında kritik kontrol noktalarında ve bu noktalarda oluşabilecek riskleri belirleyerek önlemleri zamanında alan böylece tüketiciye kabul edilebilir düzeylerde risk taşıyan, daha sağlıklı ve kaliteli gıda sunma imkanı veren kontrol sistemine geçirmek için yoğun çalışmalar yapılmaktadır.
|
c) Gerekli kurumsal değişiklikler |
Yeni Gıda Mevzuatı pek çok yeni görev ve yükümlülük getirmesine rağmen, idari yapılanmada herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Bu nedenle mevzuatın etkin bir şekilde uygulanmasında zaman zaman çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır.
Dünyadaki teknolojiye ayak uydurma, güncel ve sanayiye rehber olma, tüketiciyi koruma, ulusal ve uluslararası ticareti kolaylaştırma, gıda mevzuatını etkin bir şekilde ülke genelinde uygulama için gıda kontrol idaresinin yapılandırılmasına ve güçlendirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.
Alt yapı merkez ve taşra teşkilatı itibarıyla yeterli değildir. Merkezi teşkilat, bir yandan gıda ile ilgili AB ve diğer uluslararası yaklaşımları belirli bir disiplin altında izleyerek, bunları ülke mevzuatına adapte etmeye çalışırken, diğer yandan ülkede etkin bir gıda güvenliğini yerleştirmeye yönelik olarak taşra teşkilatını koordine, organizasyon ve denetleme çalışmalarında bulunmaktadır.
Merkez ve Taşra Teşkilatı arasında birliktelik, çalışma koordinasyonu, kontrol ve izleme vb. faaliyetler; toplantı, yazışma, telefon ve faks ile gerçekleşmektedir. Anında haberleşme ve etkin bir çalışmaya imkan verecek olan Bilgi-Ağı sistemi bulunmamaktadır.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Codex Alimentarius Commission bazında ülkemizdeki irtibat noktasıdır. AB dahil pek çok ülkenin üye olduğu ve dünya gıda normlarının geliştirildiği bu Komisyonun toplantılarına Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ülke görüşü hazırlamakla yükümlüdür. Finansman yetersizliğinden ötürü uluslararası Kodeks toplantılarına katılım sağlanamamaktadır. Nitekim, 2000 yılında yapılan yaklaşık 12 adet Gıda Kodeks toplantısının sadece birine anılan Bakanlık temsilcileri katılabilmiştir. Toplantı sonuçları yazılı dokümanlarla takip edilmekle beraber, toplantıya katılım sağlanamaması nedeniyle ülkemiz uluslararası gıda politikalarını belirlemeye yönelik tartışmalara müdahil olamamakta, bu nedenle stratejik ürünlerimizde bile uluslararası mevzuatta yönlendirme yapamamaktadır.
AB her Gıda Kodeks toplantısına AB Komisyonu ve AB ülkeleri düzeyinde çok sayıda kişi ile katılmasına rağmen, AB’nin 2000 yılında yayımladığı Gıda Güvenliği-Beyaz Dokümanında “AB’nin Dünya Kodeks toplantılarına daha aktif olarak katılması” zikredilmektedir. Türkiye’nin de bu toplantılara aktif katılarak izlemesi için finansman sağlanması gerekmektedir.
AB normlarına uyumlu olan Laboratuar Analiz yöntemlerinin gıda kontrol laboratuarlarında uygulanması aşamasında pek çok problemle karşılaşılmaktadır. Zira bu yöntemler için spesifik laboratuar alet ve ekipmanı, bunların uygulanmasını sağlayacak yetişmiş teknik personel gerekmektedir.
AB Hibe projesi olarak hazırlanan “Gıda Denetim Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Projesi” 1997 yılında kabul edilmesine rağmen halen uygulamaya konulamamıştır. Bir an önce aktif olarak uygulanmasına başlanılması gereken 10 milyon Euro’luk AB hibesi kapsamında Gıda Kontrol Laboratuarlarının ve gıda denetim sisteminin alet ekipman yönünden güçlendirilmesine yönelik olarak yaklaşık 9 milyon Euro’luk cihaz alınması gerekmektedir. İhtiyaçları önemli ölçüde gidermesi beklenilmekle birlikte, analiz yöntemlerinin ülke genelinde etkin bir şekilde yapılması için ilave cihaz alımına ihtiyaç vardır.
Gıda Kontrol sisteminin AB’de olduğu gibi Risk Analizine dayalı olması için yoğun çalışmalar başlatılmıştır. Bu husus Gıda Güvenliği Eylem Planında yer almaktadır. Ancak Risk Değerlendirme sistemlerini yerleştirmek için laboratuarların da buna hazır olması ve risk teşkil eden analizleri yapar duruma gelmesi gerekmektedir. Örneğin, geçtiğimiz yıllarda Avrupa’da ortaya çıkan dioksin analizleri bu amaçla kullanılması gereken spesifik cihazların bulunmaması nedeniyle Türk laboratuarlarında yapılamamıştır.
Mevcut yapının daha etkin hale getirilerek mevzuatın yürütülmesinde karşılaşılan sorunların kolayca aşılabilmesi ve kurumlar arası koordinasyonun geliştirilmesi, AB gıda mevzuatında yapılan değişikliklerin izlenerek Türk mevzuatına uyarlanabilmesi amacıyla bir Koordinasyon Komitesinin kurulması öngörülmektedir. Bu Komiteden yetkililerin, AB’de bulunan Gıda Maddeleri Danışma Kurulu gibi birimlerle bağlantı halinde olmalarının ve yapılan toplantılara gözlemci olarak katılmalarının faydalı olacağı düşünülmektedir.
AB’de gelişmekte olan Gıda Güvenilirliği politikaları ile bağlantılı yapılara uyum sağlanması amacıyla dinamik bir izleme ve uygulama sisteminin oluşturulması gerekmektedir.
Gıda Kontrol uygulamaları gıda üretim yerleri ile ithal ve ihraç edilen ürünlerde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, gıda satış yerlerinde ise Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Bakanlık, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile 81 İl Müdürlüğü bünyesinde yer alan Kontrol Şube Müdürlükleri ve 40 ilde bulunan İl Kontrol Laboratuar Müdürlükleri ve çeşitli Araştırma Enstitüleri tarafından gıda kontrol hizmetlerini yürütmektedir.
Gümrüklerimiz fiziksel şartlar bakımından genel olarak tarım ve gıda girişi için uygun değildir. Çabuk bozulabilen tarım ürünleri ve gıda maddeleri, su ürünleri için gümrük giriş kapıları yeniden belirlenmeli ve alt yapıları güçlendirilmelidir.
|
e) Yeni düzenlemelerin uygulanması için gereken ek personel ve eğitim ihtiyacı |
Gıda kontrolü ile denetim hizmetlerini yürütmekte olan ilgili Bakanlıkların personel ihtiyacı bulunmaktadır. Nitelikli teknik personel ve AB’ye uyum konusunda çalıştırılabilecek personel sayısı kısıtlı durumdadır. İlgili Bakanlıklardan Tarım ve Köyişleri Bakanlığında, personel ihtiyacı, çeşitli konularda çalıştırılmak üzere 400-500 kişi olarak saptanmıştır. Yatırım Programında yer alan Gıda Denetim Hizmetlerinin Geliştirilmesi projesinin bir bileşeni, Tarım ve Köyişleri Bakanlığında gıda kontrolü konusunda çalışmakta olan personelin eğitiminin sağlanması hususuna ayrılmıştır. Söz konusu projenin MEDA-I fonlarından yararlandırılması öngörülmüş olup, 4 yıldır AB’nin hibe katkısını beklemektedir. Katkının sağlanması ile birlikte personel eğitiminin AB’den gelecek uzmanlarca gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı dört yüzün üzerinde Gıda Kontrolörüne sahiptir. Gıda Kontrolörleri yüksek okul mezunu olup, ayrıca anılan Bakanlık tarafından açılan Gıda Kontrolörü Eğitim Kurslarına tabi tutulmaktadır. Ayrıca gıda teknikerleri de hizmet içi eğitimden geçirilerek gıda kontrolör yardımcısı olarak görev yapmaktadırlar. Eğitimlerde gıda mevzuatının uygulanması, gıda kontrol beceri ve teknikleri teorik ve pratik olarak verilmektedir.
Gıda kontrolörlerinin gıda kontrol cihazları ve uygulamaları (numune alma araçları ve kullanımı, örnekleme metodları), sistematik gıda kontrolü konularında AB standartlarında eğitime ihtiyaçları bulunmaktadır. Ayrıca İngilizce bilgileri yetersizdir, uluslararası gıda kontrol yaklaşımlarını izlemeleri ve uygulamaları için İngilizce öğrenmelerine, bu amaçla da finansmana ihtiyaç bulunmaktadır.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Gıda Kontrol Laboratuarlarında 700 dolayında mühendis, veteriner hekim, biyolog, laborant, tekniker, teknisyen düzeyinde laboratuar elemanı görev yapmaktadır. Özel laboratuar cihazlarını kullanacak olan bu personele AB standartlarında eğitim verilmesi gerekmektedir. Ayrıca personel İngilizce bilmemektedir. Personelin analiz yöntemlerini, direktifleri, cihazların özelliklerini tam olarak anlayabilmeleri ve uygulayabilmeleri için öncelikle İngilizce eğitimi almaları sağlanmalıdır. Bunun için finansman ihtiyacı bulunmaktadır.
|
f) Gerekli yatırımlar |
Yatırım Programında yer alan Gıda Denetim Hizmetlerinin Geliştirilmesi projesi AB tarafıyla birlikte revize edilmiş olup bu konuda çalışmalar devam etmektedir. AB MEDA kaynaklarından gelecek hibe ile laboratuarlara alet ekipman alınması ve personel eğitimi ile birlikte mevzuat uyumu konusundaki çalışmaların da daha hızlı yürütülmesi ve uyumlaştırılması söz konusu olacaktır. Bunun yanısıra, AB’de gelişmekte olan Gıda Güvenilirliği politikalarına uyuma yönelik altyapının sağlanması için ihtiyaç duyulan yatırım tutarının belirlenmesi gerekmektedir.
|
III. Takvim |
Mevzuat düzenlemeleri için gerekli olan kanuni dayanak hazır olup Bakanlıkların çalışmalarına bağlı olarak; ürün bazında yapılması gereken düzenlemelerin kısa vadede, gıda analiz metotları, gıda katkı maddelerinin saflık toleranslarının saptanması gibi daha teknik konuların ise orta vadede uyumlaştırılması öngörülmektedir. Bu da Türkiye’nin 2/97 uyarınca 2001 yılı başına kadar gıda maddeleri konusunda taahhüt ettiği mevzuat uyumlaştırmasını tam anlamıyla yerine getiremediği anlamını taşımaktadır.
|
IV. Finansman |
Finansman gereği özellikle laboratuar olanaklarının geliştirilmesi ve teknik eleman eğitimi konusunda ortaya çıkacaktır. İlgili Bakanlıkların eleman ihtiyacının karşılanması da önemli bir finansman gereksinimi yaratacaktır.
Dostları ilə paylaş:
