İ Ç İ ndek I l e r cilt I ab müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı

4.13.İstatistik

4.13.1.İstatistik

I. Öncelik tanımı

a) Mevcut durum

Türk İstatistik Sisteminde; Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), ülkemizin ekonomik, sosyal, kültürel ve demografik yapısını gösteren istatistiki verileri derlemek, değerlendirmek ve yayınlamak amacıyla kurulmuş merkezi bir kuruluştur. Bugün Türkiye’de kullanılan resmi istatistiklerin yüzde 85’i Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından üretilmekte olup, bu amaçla uluslararası normlar, standartlar ve sınıflamalar kullanılmaktadır.

Devlet İstatistik Enstitüsü’nün kuruluş ve görevleri, 219 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’inci maddesinde yer almaktadır. 219 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’inci maddesinin (b), (c), (d), (f), fıkraları, 357 ve 403 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle yeniden düzenlenmiştir.

DİE’nin görevleri en genel ifade ile ülkenin iktisadi, sosyal, kültürel faaliyetleriyle ilgili her türlü istatistikleri derlemek, değerlendirmek ve yayımlamak olarak özetlenebilir.

Ayrıca, Türk İstatistik Sisteminde bazı kamu kurum ve kuruluşlarında (Tarım, Orman, Turizm, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sağlık, Sanayi ve Ticaret Bakanlıkları, Hazine, Dış Ticaret Müsteşarlıkları, Merkez Bankası, Emniyet Genel Müdürlüğü vb.) istatistik alt birimleri, hem kendi alanlarında veri derlemekte hem de derledikleri verileri Devlet İstatistik Enstitüsüne iletmektedir.

b) AB Müktesebatı

İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.

c) Sorumlu kuruluş

Devlet İstatistik Enstitüsü ve ilgili kurumlar

d) Nihai hedef

Devlet İstatistik Enstitüsü, istatistik alanındaki Türk ve AB mevzuatı arasında bulunan bazı farklılıkları belirlenen bir takvim çerçevesinde ortadan kaldırarak AB ile uyumlu istatistikler üretecektir.

	II. AB müktesebatı ile Türk mevzuatı karşılaştırması ve yapılması gereken değişiklik ve yeniliklerin uygulamaya geçirilmesi için alınması gereken önlemler
a) Türk mevzuatının mevcut durumu

DİE, görev, yetki ve kuruluşu hakkında çıkarılan 53 sayılı Kanun ve sırasıyla 219, 357, 367 ve 403 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler uyarınca, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve OECD ile uyumlu çalışmalar yapmakla görevlendirilmiştir.

b) Türk mevzuatında yapılması gereken değişiklik ve yenilikler

Avrupa Birliği Ülkelerinde geçerli istatistik yasaları ile birlikte Avrupa Birliği İstatistik Ofisi tarafından aday ülke istatistik ofislerine önerilen yeni yasal mevzuat ilkeleri gözönüne alınarak, DİE ve diğer istatistik derleyen kamu kurumlarının işbirliğinin yasalarla güçlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, AB İstatistik Ofisi (EUROSTAT) ile ilişkilerin niteliği yeni yasal düzenlemelerde açıkça belirtilmelidir.

c) Gerekli kurumsal değişiklikler

Uyum süreci boyunca ortaya çıkacak gereksinimler doğrultusunda kurumsal düzenlemelerin yapılması gündeme gelebilecektir.

d) Yeni düzenlemelerin uygulanması için gereken ek personel ve eğitim ihtiyacı

İstatistik yasaları ve AB istatistik mevzuatına uyum kapsamında ortaya çıkacak yeni istatistiksel çalışmalar ve teknik alt yapı için ek finansman kaynaklarına, yeni personel istihdamına ve mevcut personelin teknik ve yabancı dil eğitimine tabi tutulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bütün bu çalışmalar çerçevesinde 700 yeni personel istihdamına ihtiyaç vardır. Ayrıca 600 civarında personelin uzmanlık ve yabancı dil eğitimine ihtiyacı bulunmaktadır.

e) Gerekli Yatırımlar

İlgili personelin yabancı dil ve teknik seviyesini artırıcı çalışmalar yapılacaktır.

III. Takvim

Kısa vade

DİE’nin görev, yetki ve kuruluşu hakkındaki 53 sayılı Kanunu, Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli istatistik yasaları ile birlikte Avrupa Birliği İstatistik Ofisi tarafından aday ülke istatistik ofislerine önerilen yeni yasal mevzuat ilkeleri gözönüne alınarak yeniden düzenleme çalışmalarına başlanacaktır.

Demografik ve sosyal istatistikler, bölgesel istatistikler, iş istatistikleri, dış ticaret ve tarım istatistikleri konularında AB’ye uyumlu yeni stratejiler belirleme çalışmalarına başlanmıştır.

Orta vade

Avrupa Hesap Sistemi (ESA) yapısına uygun gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) tahminleri, harmonize tüketici fiyat istatistikleri, kısa dönem göstergeler, sosyal istatistikler, ödemeler dengesi ve yeni bir uygulama gerektirecek iş kayıtları konusunda AB mevzuatları ve teknik, metodolojik, idari yapı ve yasal uygulamaları hakkında gerekli araştırmalara başlanacak, makro ekonomik istatistikler, ilgili AB müktesebatı ile daha fazla uyumlaştırılacak, idari kapasite geliştirilerek, personele yeterince eğitim sağlanacaktır.

IV. Finansman

Personel eğitimi ve kısa vadede gerçekleşecek değişikliklerle ilgili olarak AB’den teknik yardım alınmasına (örneğin ‘twinning’ yöntemiyle) ihtiyaç bulunmaktadır. Bu kapsamda, 50 milyon Euro civarında bir finansman kaynağına ihtiyaç bulunmaktadır.