I. D. Boboev X. O. Abdullayev a. Sh. Otajonov amaliy algologiya fanidan amaliy mashg‘ulotlari uchun o‘quv uslubiy qo‘llanma Toshkent – 2021

9-rasm. Fitoplanktonning miqdoriy namunalarini yig'ish uchun 
asboblar: 
1 - Rutner shishasi; 2, 3 - Meyerning idishi (yopiq holatda suvga tushirilgan - 
2; ma'lum bir chuqurlikka erishgandan so'ng, vilkaga ulangan simi bilan silkinib 
ochiladi va suv bilan to'ldirilgandan keyin ochiq holatda ko'tariladi - 3) 
Suvning sirt qatlamlari fitoplanktonini o'rganishda ma'lum hajmdagi idishga 
suv solib, namunalar olinadi.Miqdori kam fitoplanktonli suv havzalarida to‘r 
orqali yig'ish bilan parallel ravishda kamida 1 litr hajmdagi namunalarni olish 
tavsiya etiladi, bu kichik, nisbatan katta ob'ektlarni olish imkonini beradi. 
Fitoplanktonga boy suv omborlarida miqdoriy namunaning hajmini 0,5 l va hatto 
0,25 l gacha kamaytirish mumkin (masalan, suv "gullaganda"). 
Miqdoriy fitoplankton namunalarini quyuqlashtirish taxminan bir xil 
natijalarni beradigan ikkita usul bilan amalga oshirilishi mumkin - cho'kindi va 
filtrlash. Namunalarni cho‗kindi usulda quyuqlashtirish ular dastlabki 

---

15 
mahkamlangandan va qorong‗i joyda 15-20 kun davomida cho‗ktirilgandan so‗ng 
shisha nay yordamida suvning o‗rta qatlamini so‗rib olish yo‗li bilan amalga 
oshiriladi, uning bir uchi tegirmonli №77 elak bilan mahkamlanadi. Cho'kindining 
buzilishi va namunaning sirt qatlamining so'rilishini oldini olish uchun so'rish juda 
sekin va ehtiyotkorlik bilan amalga oshiriladi. Shu tarzda kondensatsiyalangan 
namuna chayqatiladi va uning hajmini o'lchab, kichikroq idishga o'tkaziladi.
Namunalarni filtrlash usuli bilan quyuqlashtirishda "oldindan" filtrlar, kerak 
bo'lganda (agar planktonik organizmlarning hajmi juda kichik bo'lsa) va bakterial 
filtrlar qo'llaniladi. Shu bilan birga, suv namunalari oldindan tozalanmaydi va 
fitoplankton tirik holatda o'rganiladi. Uzoq muddatli saqlash uchun cho'kindi bilan 
filtr ma'lum hajmdagi suyuqlikda o'rnatiladi.