I. D. Boboev X. O. Abdullayev a. Sh. Otajonov amaliy algologiya fanidan amaliy mashg‘ulotlari uchun o‘quv uslubiy qo‘llanma Toshkent – 2021

 
-
Scenedesmus mikrosuvo‘ti
 
-
Chlorella va uning biokimyoviy tarkibi
 
O‘qituvchi 
15 minut
 
5. 
5.1. 
5.2. 
5.3. 
O‟quv mashg‟ulotini yakunlash bosqichi: 
Talabalar bilimi tahlil qilinadi 
Mustaqil ish topshiriqlari beriladi 
O‘qituvchi o‘z faoliyatini tahlil qiladi va tegishli o‘zgartirishlar kiritadi
 
O‘qituvchi 
10 minut
 
 
Ishni bajarish tartibi. 
Mikrosuvo‗tlari - o‗z nomi bilan atalganidek bir va ko‗p hujayrali 
mikroskopik holatga ega bo‗lib, bu tirik organizmlarni insonning ko‗zi bilan ko‗rib 
bo‗lmaydi. Bu organizmlar faqatgina mikroskop yordami bilangina ko‗riladi. 
Shunday bo‗lsada aynan shu tirik organizmlar chuqur tarixga (yani 3,5 mlrd yil) 
ega bo‗lib, aynan shu organizm yer kurrasida birinchi bo‗lib havo tarkibidagi CO
2
fotosintez jarayoni orqali O
2
(kislorod) aylantirib tirik mavjudotlar yashashiga 
sharoit yaratib berdi. 
Aynan shu organizmlar fotosintez jarayonini o‗zlashtirib insoniyat va barcha 
tirik mavjudotlar boshlagan tarixiy va albatta kelajakomus qadamlarini 

---

33 
boshlashlariga asos bo‗ldi. Yillar davomida bu mitti organizmlar Yer iqlimining 
barcha injiqliklarini ko‗rib va kuzatibgina qolmay, shu holatlarga moslashib bordi. 
Bu esa katta tarixiy vaqt davomida bu organizmlarni har-xil sharoitga 
moslanuvchan qilib moslashtirib keldi. 
Hozirgi kelib mikrosuvo‗tlari yer sayyorasining eng sovuq mintaqasi
Antarktidaning muzliklaridan tortib, endigina oqib chiqqan lava bo‗ylari, hattoki 
havoning namlik yuqori bo‗lgan qatlamlarida ham uchrashi qayd etilgan. 
Mikrosuvo‗tlarining ozuqasi asosan suvda erigan mineral tuzlar hisoblanadi.
Mikrosuvo‗tlari tuban o‘simliklarning katta bir guruppasi bo‘lib, asosan rangi 
(yashil, ko‘k-yashil, qo‘ng‘ir, qizil va hokazo), tana tuzilishi va ko‘payishi bilan 
bir-biridan farq qiladi. 
Mikrosuvo‗tlari – tipik suv o‘simliklaridir. Hatto tuproq suvo‘tlari degan 
turlari ham to‘la hayot davrasini o‘tish uchun suvli muhitga muhtoj bo‘ladi. Ularni 
suv havzalari tubida yopishi yashaydigan va suvda erkin suzib yuradigan formalari 
mavjud.
Bu organizmlar ham o‗z navbatida 2 ta katta oilaga bo‗linadi. Bular 
prokariotlar va o‗simliklar (2-jadval). 
2-jadval