I. D. Boboev X. O. Abdullayev a. Sh. Otajonov amaliy algologiya fanidan amaliy mashg‘ulotlari uchun o‘quv uslubiy qo‘llanma Toshkent – 2021

Mikrosuvo„tlarining sinflanishi 
Eukariot mikrosuvo„tlari 
oilalari 
Prokariot mikrosuvo„tlari oilalari 
Yashil mikrosuvo‗tlari (Chlorophyta) 
Ko‗k-yashil mikrosuvo‗tlari
(Cyanobacteria) 
Qizil mikrosuvo‗tlari (Rhodophyta) 
Oltinrang mikrosuvo‗tlari (Chrysophyta) 
Diatom mikrosuvo‗tlari (Bacillariophyta) 
Evglen mikrosuvo‗tlari (Euglenophyta) 
Sariq-yashil mikrosuvo‗tlari (Xanthophyta) 
Dinofit mikrosuvo‗tlari (Dinophyta) 
Kriptofit mikrosuvo‗tlari (Cryptophyta) 
Scenedesmus mikrosuvo‟ti 
Qisqacha tavsifi. 
Scenedesmus mikrosuvo‗ti ham yashil mikrosuvo‗tlari 
oilasiga mansub protokok bir hujayrali tirik organizmlardir. Bu organizm 4-16 ta 
gacha koloniyalar hosil qilgan ya‘ni zanjirsimon holda yashaydi. Ustki va pastki 
xujayra qismlari silliq yon xujayra devorlari bilan esa boshqa Scenedesmus 
xujayralariga yopishib aytilganidek zanjir hosil qilib oladi. Bu organizmni 
xujayrasidagi xromatofor ham yashil xlorofill donachalar saqlaydi va suvga yashil 
tus beradi. Bu organizm hozirda insoniyat uchun oziq-ovqat sanoatida oqsil, 
vitamin va fermentga boy qo‗shimcha, qishloq xo‗jaligida esa oqsilga va 
fermentga boy ozuqa yemi sifitida ishlatilish uchun chuqur o‗rganilib izlanishlar 

---

34 
olib borilmoqda. Bu mikrosuvo‗tining insoniyatga katta urg‗u berilish sabablaridan 
biri uning hujayra qobig‗ining yumshoqligidadir va uning ham oqsil va 
mikroelementlarga boyligidir. Ya‘ni bu mikrosuvo‗ti tirik organizm organizmiga 
tushgandan so‗ng to‗liq singadi. Bu mikrosuvo‗ti chuchuk suvda o‗sadi va uning 
100 dan ortiq turlari mavjud. Uning hujayra diametri ham kichik bo‗lib, uni 
faqatgina mikroskop yordamida ko‗riladi. 
(19-rasm) 
 
19-rasm
.
 
Scenedesmus mikroskop ostida ko‗rinishi 
Scenedesmus ni Makaziy Osiyo davlatlari hududi joylashgan suv havzalarida 
keng uchratish mumkin. Bu mikrosuvo‗ti juda tez katta biomassa hosil qiladi. 
Mezofil organizm hisoblangani uchun bahor oylarini juda hush kuradi. 25-26 C
O 
harorat bu organizm uchun eng ma‘qul harorat hisoblanadi. Bahor oylarida asosan 
uning bosh qismlarida qiyg‗os gullaydi va xovuzlarga o‗zgacha ko‗rk bag‗ishlaydi.
Bu organizm ko‗payishi uchun ham mineral tuzlar va fotosintez jarayoni asosiy 
omil hisoblanadi. Quyoshning ta‘siri ostida shu darajada tez ko‗payadiki suvning 
ustki qatlamidan boshqa qatlamini ko‗rsatmaydigan holatga olib keladi. Bu 
mikrosuvo‗ti ham hozirda jadal ravishda o‗rganib kelinmoqda. Shunga qaramasdan 
bu tur haqida hozirda ma‘lumot juda oz hisoblanadi.