I mövzu: Mədəniyyətşünaslığın predmeti Plan: Mədəniyyətşünaslığın elm kimi formalaşması

Hindistanda Allahlar çoxdur, belə ki, burada politeizm və monoteizm mövcuddur. Bu barədə bizə ədəbi abidə olan “Vedlər” məlumat verir.

Ved allahları: Baş Allah İndra – göy gurultusu və yağış allahıdır. Ati – ev tanrısıdır, torpaqla bağlıdır. O, həm də od allahıdır. Hinduizm milli dininin yaranması ilə yeni allahlar da meydana gəldi. Bunlardan ən tanınmışı məhsul tanrısı, çobanların hamisi, rəhimli, lirik, hər şeyə qadir Vişnudur. “Avatar” nəzəriyyəsi, yəni haqsızlığı cəzalandırmaq məqsədilə allahın torpaqda təcəssüm olması onunla (Vişnu ilə) bağlıdır. Vişnudan danışan zaman Krişna, yaxud Rama nəzərdə tutulur. Krişna – çox gözəldir, o, gözəl oxuyur, rəqs edir, heç bir qadın ona qarşı biganə deyil. O, güclü əsgər, qəhrəmandır. Rama da çox populyardır. O, “Ramayana”nın baş qəhrəmanıdır. Şiva – dağıdıcı tanrıdır, varlığın mərkəzidir, fil şəklində təsəvvür edilir.

Hindlilərin həyat və ölüm haqqındakı təsəvvürləri özünəməxsusdur. Ölümün, cənnət və cəhənnəm haqqında təsəvvürlərin faciəvi tərəfi dərk olunurdu. Cəhənnəm – Yama, axirətdəki hakim yeridir. Ruhun təkrar təcəssüm olması (sansara – dövretmə) haqqında təsəvvürlər vardır. Sansaranı fırlanan təkərlə müqayisə edirlər. Bu fasiləsiz, təkrarlanan dəyişmələrdə olan aləmdir. Orada yaşamaq çətindir. Təbii olaraq ondan qurtulmaq arzusu yaranır.

Karma – “nə kərsən, onu da biçərsən” deyiminə uyğun gəlir. Yaxşı əməllərin sahibi yaxşı kimi yenidən dünyaya gəlir, pis əməllərin sahibi isə pis kimi yenidən dünyaya gəlir. Yaxşı karmaya nail olmaq – həyatın birinci məqsədidir.

“Dxarma” – dünyanın dayağıdır. Bu şəxssiz kosmik qanundur, ayrı-ayrı sosial qruplar üçün nəzərdə tutulmuş qaydalar toplusudur, əxlaqi borcdur, doğru həyat tərzidir, düzgün dini təlimdir. Dxarma hindlinin ikinci həyat məqsədidir: dindar, inamlı olmaq.

Kama – insan həyatının üçüncü məqsədidir. O, hissi sahəyə yönəlib. Kama gül kamanından öz qurbanına dəqiq ox atan sevgi tanrısıdır. Kama arzu, ehtirasdır.