| Mürəkkəb ölçülü xanələr 4,6, 9,12 təqtli olur.
İkitəqtli sadə xanənin üç təqtli sadə xanə ilə mümkün oan müxtəlif variantla bərləşməsinə qarışıq ölçülü xanə deyilir. Məs: 5/4, 5/8, 7/8. (3/4+2/4)=5/4, (3/8+2/8)=5/8.
Qarışıq öıçülü xanələr 5, 7, 11 təqtli olur.
Musiqi əsəri əvvəldən axıra kimi eyni metr və ölçü əsasında yazılarsa, buna daimi metr deyilir. Lakin musiqi əsərində metr və ölçülərin tez-tez dəyişilməsi ilə rastlaşarsaq belə metr və ölçülər dəyişkən adlanır.
Ritm. Musiqidə eyni və ya müxtəlif ölçülü notların metr qanunu əsasında təşkilinə ritm deyilir. Müxtəlif ölçülü notlar müəyyən ardıcıllıqla birləşərək, ritmik qruplar əmələ gətirir.
Temp. Musiqi əsərinin ifası sürətinə və sürət dərəcəsinə temp deyilir. Bəstəkarlar yaratdıqları əsərlərin başlanğıcında, əsərin istənilən tempini müəyyən sözlərlə göstərirlər. Həmin sözlər əsasında əsərin ifa sürəti təyin edilərək, bəstəkarın istədiyi tempdə ifa olunur. Templər üç növə bölünür: ağır, orta, tez.
Orta templər
Andante-tələsmədən
Andantino-azacıq tez
Moderato-mülayim
Sostenuto-sakit, rahat
Alleqretto-canlı, hərəkətli
Ağır templər
Larqo-olduqca geniş
Larqhetto-cüzi geniş
Lento-asta
Adajio-sakit
Qrave-ağır
Pesante-ağır
Tez templər
Alleqro-tez
Vivo-vivace-sürətli
Veloce-olduqca sürətli
Presto-olduqca tez
Prestissimo-son dərəcə tez
Dostları ilə paylaş: |
