I. ÜNİTE: 1881’den 1919’a mustafa kemal’İn hayati
hangisini savunacağı söylenebilir?
Yüklə 1 Mb.
|
hangisini savunacağı söylenebilir? A) Manda yönetimini B) Halifeliğin kaldırılmasını C) Saltanatın kaldırılmasını D) Kuvay-ı Milliye'nin oluşturulmasını E) TBMM'nin kurulmasını 2. "Mustafa Kemal Paşa, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Türk ulusunu tehlikelere karşı uyarmak ve harekete geçirmek amacıyla Havza ve Amasya'da genelgeler (tamimler) yayınlamıştır." Bu genelgelerin Türk ulusu üzerinde etkili olduğunu gösteren ilk belirti ne olmuştur? A) Anadolu'da, İtilaf Devletleri'ne karşı protesto ve mitingler yapılması B) Osmanlı Mebuslar Meclisi kararlarının itilaf Devletleri'nin isteklerine uymaması C) Amasya'da Mustafa Kemal'in İstanbul Hükümeti temsilcisi Salih Paşa ile görülmesi D) Erzurum ve Sivas'ta kongreler yapılması E) İlk TBMM'ye, Osmanlı Mebuslar Meclisi üyelerinin de alınması 3. Milli Mücadeleye en fazla karşı çıkan devlet İngiltere’dir. İngiltere aşağıdaki faaliyetlerden hangisi ile milli iradeyi yok etmeye çalışmıştır? A) Yunanistan'ın işgallerini desteklemekle B) Anadolu'da isyanlar çıkarmakla C) Şeyh Sait isyanını çıkarmakla D) Mebuslar Meclisi'ni dağıtmakla E) Musul'u işgal etmekle 4. Mustafa Kemal'in Son Osmanlı Mebuslar Meclisi'nde Müdafaa-i Hukuk Grubu oluşturulmasını istemesinin amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Vatanın bütünlüğünün korunması yolunda kararlar almak B) Padişahın yetkilerini artırmak C) Hükümette değişiklik yapılmasını sağlamak D) Meclisin toplanabilmesi için gerekli çoğunluğu sağlamak E) Yasama organı arasında uyum sağlamak 5. İtilaf Devletleri Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde azınlıkların faaliyetlerini desteklemişler ve isyanlar çıkarmalarını sağlamışlardır. İtilaf Devletleri’nin böyle davranarak Mondros Ateşkesi’nin, l. Anadolu dışındaki Osmanlı askerlerinin itilaf Devletleri'ne teslim olması ll. İtilaf Devletleri'nin güvenliklerini tehlikede gördükleri yerleri işgal edebilmesi III. Alman subaylarının ülkelerine gönderilmesi hükümlerinden hangilerinin yürürlüğe girmesine uygun ortam hazırlamayı amaçladıkları savunulabilir? A) Yalnız l B) Yalnız II C) Yalnız III D) l ve II E) II ve III
A) Örgütlenmeyi tabana yaymayı ve ulusal güçleri tek elde toplamayı B) Halka liderliğini kabul ettirmeyi C) Otoritesini artırmayı D) Padişahın isteklerine direnmeyi E) Düzenli ordunun kurulmasını sağlamayı 7. Amasya Genelgesi'nin Kurtuluş Savaşımızdaki önemi en çok hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır? A) Anadolu ve Trakya'nın her yanına duyurulmuş olmasından B) Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi ve yöntemini belirtmesinden C) İşgallerin başlamasını izleyen günlerde hazırlanmış olmasından D) Halkı, düşmana karşı silahlı direnişe çağırmış olmasından E) İstanbul Hükümeti'ne karşı bir hareket niteliği taşımasından 8. Erzurum Kongresi kararları arasında, "ulusal iradenin ve toplanan ulusal güçlerin padişahlık ve halifelik makamını kurtaracağı" hükmü de yer almıştır. Ulusal egemenlik anlayışına ters düşen böyle bir karar alınmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ortamın böyle bir değişikliğe hazır olmaması B) İtilaf Devletlerinden çekinilmesi C) İmparatorluğun çökmesinin önlenmek istenmesi D) Osmanlı Hükümeti'nin desteğine ihtiyaç duyulması E) Halifeliğin gücünden yararlanmak istenmesi 9. Amasya Genelgesi'nde, Sivas'ta toplanacak kongre için gelecek temsilcilerin seçimini Müdafaa-i Hukuk-u Milliye, Redd-i ilhak Cemiyeti ve belediyelerin yapması istenmiştir. Bu yolla ulaşılmak istenen temel amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Müdafaa-i Hukuk derneklerinin kurulmasını teşvik etmek B) Müdafaa-i Hukuk derneklerinin gücünü Türk halkına duyurmak C) İşgal kuvvetlerinin dikkatini Sivas’ta yapılacak kongreye çekmek D) Milletin güvenini kazanmış, Milli Mücadele taraftarı kişilerin seçilmesini sağlamak E) Temsilcilerin can ve mal güvenliklerini sağlamak 10. Misâk-ı Millî belgesinde Batum, Ardahan, Kars ve Batı Trakya için gerekirse serbest oylama yapılabileceği görüşü yer almıştır. Bu yörelerin hangi özelliğinden dolayı serbest oylamanın çıkarlarımıza uygun olacağı düşünülmüştür? A) Stratejik bakımdan önemli bölgelerde olmaları B) Uzun süreden beri Osmanlı yönetiminde bulunmaları C) Halkın çoğunluğunun Türk ve Müslüman olması D) Verimli tarım topraklarına sahip olmaları E) Temsilcilerinin Meclis-i Mebusan'da etkili olmaları 11. Osmanlı İmparatorluğu'nda, İtilaf Devletleri'nin aşağıdaki girişimlerinden hangisi doğrudan "milli iradeyi" yok etmeyi amaçlamıştır? A) Boğazların yönetimine el koymaları B) Mebusan Meclisi'ni dağıtmaları C) Osmanlı Ordusu'nun büyük bir kısmını terhis ettirmeleri D) Karadeniz kıyısındaki bazı önemli noktaları kontrol altına almaları E) Ulaşım ve haberleşme sistemlerinin işletilmesine el koymaları 12. Sivas Kongresi'nde "manda" sorunu tartışmalara yol açmış, bazı yurtseverler Amerikan mandasını savunmuş, fakat sonuçta bu görüş reddedilmiştir. Manda yönetiminin reddedilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) İstanbul Hükümeti'nin manda isteğine tepkisiz kalması B) İstanbul Hükümeti'nin kongreye açıkça cephe alması C) Manda yönetiminin iyi bilinmemesi D) İngiliz ve Amerikan mandası isteyenler arasında görüş birliği sağlanmaması E) Manda yönetiminin ulusal bağımsızlığa ters düşmesi 13. Mustafa Kemal, anayurdun parçalanması tehlikesi karşısında ülke çapında bir kongre yaparak Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i ilhak Cemiyetlerini birleştirmiştir. Mustafa Kemal'in bu yolla ulaşmak istediği ilk amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Saltanatı kaldırmak B) Yeni bir anayasa hazırlamak C) Kurtuluş Savaşı'nı tek elden yönetmek D) Cumhuriyeti ilan etmek E) Halifeliği kaldırmak 14. İstanbul Hükümeti Amasya Protokolü'nde yer alan "Temsil Kurulu'nun rızası olmadan düşmanlarla barış görüşmelerine gidilmemesi" kararını reddetmiş, "Mebusan Meclisi'nin toplanması" kararını ise kabul etmiştir. İstanbul Hükümeti'nin Temsil Kurulu'na verilmek istenen yetkiyi kabul etmemekle ulaşmak istediği amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) İstanbul’un işgal edilmesini engellemek B) Temsil Kurulu'nu Osmanlı Meclisi'nde etkili hale getirmek C) İtilaf Devletleri'yle ilişkileri geliştirmek D) Merkezi otoriteyi kurmak E) Milli birliği sağlamak 15. Erzurum Kongresi'nde yalnızca iç politikayı ilgilendiren ilkeler değil, bazı dış politika ilkeleri de belirlenerek ilan edilmiştir. Erzurum Kongresi'nin bu tutumu aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) Meclis gibi hareket edildiğini B) İstanbul Hükümeti'ne yardımcı olunmak istendiğini C) Ekonomik sorunlara siyasi sorunlardan daha çok önem verildiğini D) Yabancı ülkelerle ilişkilerin arttığını E) İtilaf Devletleri'nin Anadolu harekatına bakış açısının değiştiğini 16. Amasya Genelgesi'nin aşağıdaki hükümlerinden hangisi, Türk İnkılâbı’nın evrensel nitelik taşıdığının bir göstergesidir? A) Vatanın bütünlüğü tehlikededir. B) İstanbul Hükümeti, üzerine aldığı görevi yerine getirememektedir. C) Ulusun bağımsızlığını, ulusun azim ve kararı kurtaracaktır. D) Delegelerin seçimi ulusal bir sır olarak gizlenmelidir. E) Sivas'ta ulusal bir kongrenin tez elden toplanması kararlaştırılmıştır. 17. Çanakkale Savaşında Boğazlardan geçemeyen düşman donanması aşağıdaki antlaşmalardan hangisinden sonra İstanbul’ a serbestçe girmiştir? A) Mondros Antlaşması B) Mudanya Antlaşması C) Sevr Antlaşması D) Lozan Antlaşması E) Montrö Antlaşması 3. ÜNİTE: KURTULUŞ SAVAŞINDA CEPHELER 
DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI * İzmir’in işgalinden sonra Kuva-yı Milliye birlikleri Ayvalık, Bergama, Soma, Akhisar, Salihli, Nazilli ve Aydın’da Yunanlılara karşı başarılı mücadeleler vermiştir. * Kuva-yı Milliye düşmanı oylayabiliyor fakat düşmanı yurttan atacak şekilde karşı taarruza geçemiyordu. Bu durumu bilen Mustafa Kemal, düzenli ordunun kurulmasının şart olduğuna inanıyor; fakat bu düşüncesini meclise kabul ettiremiyordu. * 22 Haziran 1920’de başlayan Yunan taarruzu Gediz Muharebelerinde Kuva-yı Milliyenin mağlubiyetine sebep oldu. Kuva-yı Milliyenin komutanı olan Ali Fuat Cebesoy mağlubiyete Kuva-yı Milliyenin disiplinsizlik ve düzensizliğini sebep gösterirken; Kuva-yı Milliyeciler mağlubiyetin sebebi olarak Ali Fuat Cebesoy’un başarısızlığını ileri sürüyorlardı. Gediz Muharebeleri Mustafa Kemal’in düzenli ordu konusundaki düşüncelerini haklı çıkarmış ve bunun üzerine 8 Kasım 1920’de yapılan meclis toplantısı sonucunda Ali Fuat Cebesoy’un Moskova büyük elçiliğine tayin edilmesine ve düzenli ordunun kurulmasına karar verilmiştir. * Batı Cephesinde düzenli orduyu kurmakla İsmet İnönü görevlendirildi. Cephenin güneyi ise Refet Bele’nin komutasına verildi. Not: 27 Aralık 1920’de Kuva-yı Seyyarenin, kaldırılarak düzenli orduya katılması kararlaştırıldı Soru: Düzenli Ordu Niçin Kurulmuştur? * Halk ile Kuvayı Milliye birliklerinin karşı karşıya gelmeye başlaması * Yunan ilerleyişinin durdurulamayışı * Kuvayı Milliyenin merkezi otoriteden yoksun oluşu * Kuvayı Milliyenin bölgesel amaçlı olması * Disiplinin olmaması, ast-üst ilişkisinin olmaması Soru: Düzenli Ordunun Genel Özelliklerini Yazınız? * Kurtuluş Savaşında sadece Yunanlılara karşı savaştı. * TBMM’ye karşı oluşan bazı isyanları bastırdı. * Tekâlif-i Milliye Emirlerinin uygulanması sonucunda taarruz gücüne ulaştı. * I. İnönü Muharebesi ilk savaşı ve ilk başarısıdır. * Eskişehir-Kütahya Muharebeleri tek başarısızlığıdır. Yorum: * Halk kongreler yolu ile örgütlenip birleştirilmiştir. * Güneyde Fransız ve Ermenilere karşı Kuva-yı Milliye; Doğu Anadolu’da Ermenilere karşı, Osmanlı’dan kalan XV. Kolordu; Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı, TBMM’nin kurduğu, düzenli ordu kullanılmıştır. * Ordu taarruz gücüne ulaşana kadar Yunanlılara karşı batı cephesinde savunmada kalınmıştır. * Kurtuluş Savaşında bağımsızlık ve egemenlik birlikte yürütülmüştür. * Kurtuluş Savaşı, Türk Milletinin I. Dünya savaşının sonuçlarına bir tepkisidir. * Mondros Mütarekesinin Osmanlı Devletini etkisiz duruma getirmesi, kurtuluş mücadelesini halkın yapmasına sebep olmuştur. * Kurtuluş Savaşı için ilk adımları milli cemiyetler atmış, kurtuluşu TBMM tamamlamıştır. * İtalyan ve İngilizlerle askeri mücadele olmamasına rağmen; en fazla diplomatik mücadele İngilizlerle olmuştur. * TBMM’de ilk bunalım ordu, ikinci bunalım ise hükümet meselesinden dolayı çıkmıştır. B. DOĞU CEPHESİ Ermeni Sorunu Nasıl Ortaya Çıktı? * Ermeniler Osmanlı ülkesinde rahat bir şekilde yaşıyordu. Osmanlı Devletinde bakanlık ve yargıçlık yapan Ermeniler dahi vardı. Van, Bitlis, Diyarbakır, Tokat ve İstanbul yoğun olarak yerleştikleri yerlerdi. Osmanlı ülkesinin her yerine istedikleri gibi yayılmışlardı. * Osmanlı, Ermenilere, devlete bağlılıklarından dolayı “............................. .........................” diyordu. * Rusya ve İngiltere’nin kışkırtmaları sonucunda XIX. yüzyılın sonlarında Ermeniler arasında da milliyetçilik çalışmaları görülmeye başladı. Ermeniler teşkilatlanmak için Hınçak (1887) ve Taşnak-sütyun (1890) cemiyetlerini kurdular. * Ermeniler XX. yüzyılın başlarında Osmanlı Bankasını bastılar, 1904’de Sason İsyanını; 1914’de Zeytun İsyanını çıkardılar. II. Abdülhamit’e suikast düzenlediler. * I. Dünya Savaşı esnasında Ruslar tarafından kullanılan Ermeniler yıllarca birlikte yaşadıkları Türklere saldırmaktan çekinmediler. Osmanlı Devleti Doğu Anadolu’da Türklerle Ermeniler arasında olayların çıkmaması için Ermenileri 14 Mayıs 1915’de çıkardığı “........................ ........................” ile Suriye bölgesine göç ettirdi. * Brest Litovsk Antlaşması ile Rusya I. Dünya Savaşından çekilince; İngilizler Batum petrol bölgesinde etkili olabilmek ve Osmanlı ile Rusya arasında tampon bölge oluşturmak için Gümrü civarında Ermenilere devlet kurdurdu. (28 Mayıs 1918) * Paris Konferansında, Doğu Anadolu’da, Ermeni devletinin kurulması kabul edildi. Mondros Mütarekesinin İngilizce metninde Doğu illerine Ermeni vilayetleri denmesi de İngilizlerin Ermenilerle ilgili düşüncesini, daha Paris Konferansından önce ortaya koyuyordu. * Doğu Anadolu’da kurulacak olan Ermeni devletinin mandaterliği Paris Konferansı esnasında ABD’ye verilmiştir. ABD Ermeni mandaterliğinden Aralık 1919’da oluşturulan Harbord Raporu sonucunda vazgeçmiştir. Bu rapor Ermenilerin Doğu Anadolu’da azınlıkta olduğunu, Türklerin mücadeleye hazır olduğunu ve ABD için Doğu Anadolu’ya yönelik olarak alınacak bir mandaterliğin zararlı olacağı belirtiyordu. * Doğu Anadolu’daki Ermeni olaylarından dolayı Kazım Karabekir komutanı olduğu XV. Kolorduyu dağıtmamıştı. Bu kolordunun varlığı Ermeniler için kısmen de olsa caydırıcı bir unsurdu. Bölge Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin çalışmaları sonucu örgütlenmişti. 
Kazım Karabekir Doğu Cephesi ve Ermenilerle Savaş * 9 Haziran 1920’de ......................... ……........................’in, TBMM tarafından, doğu cephesi komutanlığına atanması sonucunda devletin ilk cephesi oluşmuş oldu. * 28 Ekim 1920’de harekete geçen Türk ordusu karşısında tutunamayacağını anlayan Ermeniler barış isteyince, 3 Aralık 1920’de Kazım Karabekir TBMM adına Ermenilerle Gümrü Antlaşmasını imzaladı. Not: 5 Aralık 1920’de Ermenistan, Sovyet Rusya yönetimine girdiği için Gümrü Antlaşması Ermeni meclisinden geçememiştir. Gümrü Antlaşması ( 3 ARALIK 1920 ) * Ermeniler Kars, Gümrü ve Sarıkamış’ı terk edecek. * Aras Nehri ile Çıldır Gölü arası Türk-Ermeni sınırı olacak. * Ermeniler TBMM aleyhine olan antlaşmaları tanımayacaktır. * Göç ettirilmiş olan Ermeniler altı ay içinde Türkiye’ye geri dönebilecektir. Not: Ermeniler Kars civarından çekilince; Türkiye Devleti Gürcüler ile sınır komşusu oldu. Ardahan’ın bir kısmı, Artvin ve Batum Gürcülerin elindeydi. TBMM’nin verdiği ültimatom sonucunda 23 Şubat 1921’de Gürcüler Artvin, Ardahan ve Batum’u terk etti. (Batum Antlaşması) Soru: Gümrü Antlaşmasının Önemini Yazınız? * Mondros Mütarekesi ile belirlenen sınırlar ilk defa aşılmıştır. * TBMM’nin ilk askeri ve siyasi başarısıdır. * Ermenistan TBMM’yi antlaşma imzalayarak tanıyan ilk devlet oldu. * Misak-ı Milli yönünde ilk adım atıldı. * Sevr Antlaşmasına ilk darbe vuruldu. * Doğu sınırının belirlenmesi yönünde ilk adım atıldı. * Doğudaki güçleri batıya kaydırma imkânı oluştu. B. GÜNEY CEPHESİ * Mondros Mütarekesinden sonra İngilizler 9 Kasım 1918’de İskenderun’u, 17 Aralık 1918’de Antep’i, 22 Şubat 1919’da Maraş’ı ve 24 Mart 1919’da Urfa’yı işgal ettiler. Fransızlar ise Mersin, Adana, Hatay ve Osmaniye’yi işgal ettiler. İngilizler petrol bölgelerine karşılık Maraş (30 Ekim 1919), Urfa (30 Ekim 1919) ve Antep’i (5 Kasım 1919) Fransızlara devrettiler. * Fransızlar Suriye ve Mısır’dan getirdikleri Ermenilere intikam alayları kurdurarak, Ermenileri bölgedeki Türklere karşı kullandılar. Ermeniler Çukurova’da devlet kurmak istediklerinden dolayı Türklere karşı saldırıya geçtiler. * Batı Anadolu’da düşmana karşı seçilmiş gerilla güçleri savaş verirken; güney cephesinde kadın, çocuk, ihtiyar olmak üzere halk düşmana karşı top-yekun bir mücadeleye girmiştir. * Sivas Kongresinde, güney cephesinin, gönderilecek subaylarca düzenlenip halkın düşmana karşı harekete geçirilmesi planlanmıştır. * Fransızlar ile Türk halkı arasında ilk ciddi çarpışmalar Sütçü İmam’ın harekete geçmesi ile Maraş’ta başlamıştır. Maraş halkı Fransızları 10 Şubat 1920’de Maraş’tan atmayı başardı. * 11 Nisan 1920’de ise Urfa halkı Fransızları memleketlerinden atmayı başardı. * Şahin Bey mücadelesi ile ünlenen Antep ise bütün gayretlerine rağmen Fransızlara teslim olmak zorunda kaldı.(Şubat 1921) Not: TBMM daha sonradan …………...............’a kahraman(1973); ......................’ya şanlı(1984); ............................(1921)’ e ise gazi unvanını vermiştir. * Adana’da ise mücadeleler 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşmasına kadar devam etti. Not: Güney Cephesi Ankara Antlaşması ile kapanmış ve Adana ile Antep savaş yapılmadan Fransızlardan geri alınmıştır. B. BATI CEPHESİ Soru: Yunanlıların Anadolu’da İlerleme Sebeplerini Yazınız? * Osmanlı ordusunun terhis edilmiş olması * Cephede ilk dönemde disiplin olmaması * İsyanlardan dolayı Anadolu’da birliğin geç sağlanması * İngilizlerin Yunanlılara yardım etmesi * Mondros Mütarekesinin taşıdığı ağır maddelerden dolayı Osmanlı Devletinin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirememesi Soru: Yunanlıların Anadolu'ya asker çıkarması ve Anlaşma Devletlerinin İstanbul'u resmen işgal etmesi gelişmelerinin aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulamaz? A) Anlaşma Devletleriyle Mondros Ateşkes Anlaşması'nın imzalanmasına B) İstanbul Hükümetine halkın desteğinin azalmasına C) Anadolu'da ulusal hareketin güçlenmesine D) Anlaşma Devletlerinin İstanbul Hükümetine baskısının artmasına E) Anadolu'da işgal edilen yerlerin genişlemesine ( 11.04.2010 – YGS )
İstanbul hükümeti ve TBMM Londra Konferansına davet edildi. LONDRA KONFERANSI ( 23 ŞUBAT – 12 MART 1921 ) Soru: Londra Konferansının Sebeplerini Yazınız? * Düzenli ordunun I. İnönü başarısı * İtilaflar arasındaki anlaşmazlıklara çözüm aramak * Rusya ile TBMM’nin yaklaşmaya başlaması * TBMM’ye Sevr Antlaşmasının kabul ettirilmek istenmesi * Yunan ordusuna zaman kazandırma düşüncesi * TBMM’nin Gümrü başarısı * Güneyde Fransızlara karşı başarılı mücadeleler verilmesi Not: Konferansa İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Osmanlı Devleti ve TBMM katıldı. Not: TBMM’yi hukuken tanımak istemeyen İngilizler TBMM’yi konferansa direkt olarak davet etmeyip Londra Konferansına Türkiye’den öncelikle İstanbul hükümetini çağırmıştır. İngilizler, konferansta ikilik çıkarmak amacıyla ve TBMM’ye Sevr Antlaşmasını kabul ettirmek için İstanbul hükümetinden TBMM adına Mustafa Kemal’in uygun göreceği bir temsilci getirmesini istemiştir. Not: Mustafa Kemal konferansa direkt olarak davet edilmedikçe TBMM’nin katılamayacağını bildirince; TBMM de İtalya aracılığı ile konferansa direkt olarak davet edildi. Not: Konferansa TBMM adına Bekir Sami Bey; İstanbul hükümeti adına ise Tevfik Paşa katıldı. Konferansta Türk delegeleri arasında ikilik çıkarmak isteyen İtilaf Devletleri ilk konuşma hakkını Tevfik Paşaya verdiler. İtilaf devletlerinin oyununu bozmak isteyen Tevfik Paşa “ Söz milletimin asıl temsilcilerinindir, sözün Anadolu kuruluna verilmesin rica ederim” der. Uyarı: Mustafa Kemal Türkler Adına Konferanstan Olumlu Bir Sonuç Çıkmayacağını Biliyor; Fakat Şu Sebeplerden Dolayı Konferansa Katılımı Kabul Ediyordu: * Türklerin haklı davasını ve misak-ı millisini dünyaya duyurmak * İşgalcilerin “Türk milleti barışa yanaşmıyor” tezini çürütmek * Yeni kurulan orduya zaman kazandırmak * TBMM’yi hukuken tanıtmak Not: Konferansta işgalciler Türklere sürekli olarak Sevr Antlaşmasını kabul ettirmeye çalışmıştır. Sadece Sevr Antlaşmasında belirlenen asker sayısının bir miktar artırılabileceği söylenmiştir. * Bekir Sami Bey Fransa, İngiltere ve İtalya ile esir mübadelesine ve ekonomiye yönelik antlaşmalar imzalamıştır. Bekir Sami Bey bu antlaşmalarda eşitlik ilkesini gözetmemiştir. İtalya ve Fransa’ya ekonomik tavizler verirken; İngilizlerle yaptığı esir mübadelesi antlaşmasına göre İngilizlerin sadece Malta’daki esirleri serbest bırakmasını; diğerlerini ise değişim dışı tutmasını kabul etmiştir. Bekir Sami Bey’in yaptığı bu antlaşmaları TBMM eşitlik ilkesine uymadığı için kabul etmediği gibi; Bekir Sami Bey’i de dışişleri bakanlığından almıştır. Bu antlaşmalar TBMM’nin antlaşma imzalanabilecek diplomatik saygınlığa ulaştığını göstermiştir. Soru: Londra Konferansının Önemini Yazınız? * TBMM hukuken tanındı. * Sevr Antlaşmasından işgalcilerin taviz verebileceği görüldü. * İşgalciler arasındaki görüş ayrılıkları büyüdü. * Konferanstan sonuç çıkmaması Türk milletine tam zafer kazanılması gerektiğini gösterdi. TÜRK – AFGAN ANTLAŞMASI ( 1 MART 1921 ) * TBMM ve ................................... karşılıklı olarak birbirinin meşruluğunu tanımayı ve yardımlaşmayı kabul ettiler. Önemi: TBMM’yi ve Misak-ı Milliyi tanıyan ilk Müslüman Devlettir. ( İlk doğulu İslam Devleti ) Not: Afganistan 1919’a kadar İngiliz sömürgesi altındaydı. MOSKOVA ANTLAŞMASI ( 16 MART 1921 ) Soru: Türk-Rus Yakınlaşmasının Sebeplerini Yazınız? * TBMM’nin Gümrü başarısı * I. İnönü Zaferi * TBMM’nin güvenilir dost imajı vermesi * SSCB’nin dost arayışı * TBMM’nin İtilaf devletleri ile yaklaşıyor olması * Boğazların açık halde oluşunun SSCB’yi kendi adına endişelendirmesi * Güneyde Fransızlara karşı başarılar kazanılması * Mustafa Kemal’in diplomatik çabaları * Her iki ülkenin de ortak düşmanının olması * Rusya’nın Anadolu Mücadelesini kendi rejimine dönüştürmek istemesi Antlaşmanın Maddeleri: * Liman hizmetlerinden Türkiye’nin faydalanması şartıyla, Batum Gürcistan’a bırakılacaktır. * Ermeni ve Gürcüler ile yapılan antlaşmalar kabul edilecektir. * Boğazların rejimi Türkiye’nin egemenlik hakları korunmak şartıyla Kara Deniz’e sahildar devletlerce düzenlenecektir. * Birinin tanımadığı uluslararası antlaşmayı diğeri de tanımayacaktır. * Osmanlı Devleti ile Rus Çarlığı’nın yaptığı antlaşmalar geçersiz sayılacaktır. * Artvin ve Ardahan TBMM’de kalacaktır. * Gerekli durumlarda karşılıklı yardımlaşılacaktır. Soru: Moskova Antlaşmasının Önemini Yazınız? * İlk defa Avrupalı bir devlet antlaşma imzalayarak TBMM’yi ve Misak-ı Milliyi tanıdı. * Rusya Sevr Antlaşmasını geçersiz saydı. * Batum’un Gürcistan’a bırakılması ile Misak-ı Milliden ilk taviz verildi. * Rusya kapitülasyonları kaldıran ilk devlet oldu. * TBMM ile SSCB arasında ilk antlaşma imzalandı. * Doğu cephesinin güvenliği pekiştirildi. * TBMM diplomatik bir zafer elde etti. * İşgalci devletlere karşı denge politikası izlenebilmesi için önemli bir koz elde edildi. * İki devlet karşılıklı olarak birbirinin rejimini tanıdı. Not: Rusya ile ilişkiler Mayıs 1920’de başlamıştır. Haziran 1920’de ise Rusya Misak-ı Milliyi tanımıştır. Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
