I-variant biologiya

I-VARIANT

BIOLOGIYA
1.Diafragma bulshiq eti haqqindag’i qaysi mag’liwmat tuwri esaplanadi? 1. somatik nerv sistemasi ta’repinen basqariladi;

2. diafragmanin’ to’menge tu’siwshi ishki qabirg’alar araliq bulshiq etleri qisqariwi na’tiyjesinde ju’z berdei; 3. qarin bulshiq etleri qisqarg’anda joqarig’a ko’teriledi;

4. qarin bulshiq etleri toparina kiredi;

5. arqa miy moyin sigmenti alding’i tarwinan shiqqan nerv ta’repinen basqriladi; 6. vegetativ nerv sistemasi ta’repinen basqariladi.

A) 1,3 B) 2,4,7

C) 1,2,4,5 D) 3,4,5,6

2. Ulotrikste payda bolg’an gametalardin’ 40 % nen zigota, zigotanin’ 25 % nen ulotrikstin’ 256 jan’a jip payda bolg’an bolsa, ja’mi gametalar (a) ha’m ja’mi zigotalar (b) sanin aniqlan’.

A) a- 512; b- 118 B) a- 1280; b- 256

C) a- 1024; b- 102 D) a- 2048; b- 204
3. Adamnin’ qaysi qan tamirlarinda arterial qan ag’adi.

A) kishi qan aylaniw shen’berinin’ arteriolalarinda

B) u’lken qan aylaniw shen’berinin’ o’kpeden qan alip ketiwshi venalar

C) u’lken qan aylaniw shen’berinin’ o’kpege qan alip keliwshi arteriyalarinda D) o’kpe arteriyalarinda

4. Parazit tirishilik etiwshi prokariotlar (a) ha’m eukariotlardi (b) aniqlan’.1. nozema; 2. tripanosoma; 3. leyshmaniya; 4. mikoz qozg’atiwshisi; 5. buwma qozg’atiwshisi; 6. vilt qozg’atiwshisi; 7. gerpes qozg’atiwshisi; 8.bezgek paraziti;

9. terleme qozg’atiwshisi

A) a- 6,9; b- 1,3,8

B) a- 7,9; b- 2,4,6,8

C) a- 5,9; b- 4,6

D) a- 5,7; b- 2,3,6

5. Fassiyanin’ periosttan parqi neden ibarat? 1. biriktiriwshi toqima; 2. iskerligi sinovial suyiqlig’i menen baylanisli;

3. skelet sistemasinin’ bet bo’limin qaplap turadi; 4. tayanish-ha’reket sistemasinin’ miofibril talshiqlarinan ibarat bo’limin orap turadi; 5. o’siw ha’m jaraqattin’ pitiwinde u’lken a’hmiyetke iye;

6. kletkalar araliq zati ko’p

A) 3,5 B) 1,5

C) 3,6 D) 2,4
6. Keltirilgenlerden.a. fotosintez jaqtiliq fazasinin’ qandayda bir o’nimi; b. bul fazani a’melge asiriw ushin da’slepki zatti ko’rsetin’

A) a- suw; b- ATF

B) a- O₂; b- CO₂

C) a- tasiwshig’a birikken vodorod atomlari; b- fosfat kislotasi

D) a- xlorofill; b- glyukoza
7. O’rmekshiler otryadina kiretug’in wa’killeri olarg’a ta’n bolg’an qa’siyetli menen juplan’.

a. atanaqli o’rmekshi; b- falanga c. miy; d. qaraqurt 1.putalar ha’m biyik shop’ler arasina tik tartilg’an tor qoyadi; 2. tutqish tor toqimaydi; 3. topiraqta shuqirshalar u’stine, taslar astina toq toqiydi; 4. za’ha’r adam ushin qa’wipli; 5. ayaq qarmalawshilari ju’riw ayaqlarian uqsaydi; 6. en’ iri o’emekshi

A) a- 1; c-3; d-2,4

B) a- 4; b-2,6; c- 5; d-1

C) a-1; c-6; d-3,4

D) a-3, b-5; c-3,6; d-2,4

8. Xordasi o’miri dawaminda saqlanatug’in haywandi aniqlan’.1. kit akulasi; 2. assidiya; 3. lansetnik;

4. beluga; 5. delfin; 6. qizil quyriq; 7. qilayaq

A) 6,3,4 B) 1,2,7

C) 4,2,3,6 D) 7,6,5,4

9. Qaysi qatarda adam organizmi menen baylanisli bolg’an proces naduris keltirilgen?

A) awqattin’ plastik funkciyasi toqima ha’m organlardin’ normal islewi, dene temperaturasinin’ turaqlilig’in ta’miyin-lew, adamnin’ ha’reketleniwi, jumis atqariwi ushin sariplanadi

B) tiaminnin’ azayiwi na’tiyjesinde nawqas arzimag’an zatqa ashiwi keletug’in bolip qaliwi

C) askorbin kislota o’simlik ha’m haywan o’nimlerinde ushiraydi

D) mineral duzlar kletkalardin’ qozg’aliw procesinde u’lken a’hmiyetke iye
10. Drozofla shibini embrionindag’i blastomerler sani olardin’ quramindag’i xromosomalar saninan 1792 ge az bolsa teoriyaliq jaqtan zigota neshe ma’rte bo’lingenligin aniqlan’.

A) 9 ma’rte B) 4 ma’rte

C) 5 ma’rte D) 8 ma’rte
11. Orangutan somatik kletkasinda ju’z beretug’in mitoz procesi haqqinda mag’liwmatlardi aniqlan’.

1). metofazada eki xromatidali xromosomalar sani 92; 2). anafazada eki xromatidali xromosomalar sani 96;

3). profazada bir xromatidali autosomalar sani 46; 4). anafazada xromosomalar sani 96; 5). metofazada eki xromatidali xromosomalar sani 48; 6) interfaza G₂ da’wirinde eki xromatidali xromosomalar sani 46

A) 2,6 B) 4,5

C) 1,3 D) 3,4
12. Adamnin’ arqa miyine ta’n bolg’an tuwri mag’liwmatlardi aniqlan’.1. arqa miy toqimasinin’ asqiniwi miyelit dep ataladi; 2. polimiyelit keseline tiyisli sigment basqaratug’in ag’zalardin’ seziwshen’ligi ha’m ha’reketi pa’seyedi yaki pu’tkilley jog’aladi; 3. arqa miydin’ da’slepki segiz gigmentinde jaylasqan nerv oraylariqoldin’ ishki betindegi teri ha’m bulshiq etlerdin’ seziwshen’ligi ha’m ha’reketin ta’miyinleydi; 4. arqa miydi orap turg’an perdenin’ sirtqi bo’limi qatti, orta bo’limi o’rmekshinin’ tori ta’rizli, ishki qabati jumsaq perde dep, orta ha’m sirtqi perde arasinda arqa miy suyiqlig’i boladi

A) 2,4 B) 1,2

C) 2,3 D) 1,4
13. Arqa miydin’ alding’i (a), qaptal (b), artqi (c) ta’repinen shig’atug’in nervler tuwri ko’rsetilgen juwap?

1. seziwshi; 2. ha’reketlendiriwshi; 3.aralas

A) a-1; b-2; c-3

B) a-2; b-3; c- 1

C) a-2; b-1; c-3

D) a-3; b-1; c-2

14. Medicinada insan organizmi reakciya normasi shen’berinde saqlap tiriwi ha’m rawajlandiriwda u’lken a’hmiyetke iye o’zgeriwshen’likti aniqlan’.

A) kombinativ o’zgeriwshen’lik

B) mutaciyaliq o’zgeriwshen’lik

C) modifikaciyaliq o’zgeriwshen’lik

D) ontogenetikaliq o’zgeriwshen’lik
15. Lichinkasinda kirpikleri bar organizmler tuwri ko’rsetilgen juwapti belgilen’.1. bawir qurti 2. exinakokk

3. gidra 4. nereida 5. aq planariya 6. ten’iz otiriwshi ko’p tu’kli qurti 7. jawin qurt i A) 3,6 B) 3,2

C) 5,7 D) 1,4
XIMIYA
1. Ximiyaliq jaqtan bólinbeytuǵin zatlardiń eń kishi bólekshesi?

A) Atomlar B) Molekulalar

C) Metallar D) Azotlar
2. Atom sozi qaysi tilden alinip qanday mánisti bildiredi?

A) Grek tilinen alinip bolinbeytuǵin

B) Arab tilinen alinip bólinetin

C) Grek tilinen alinip bólinetuǵin

D) Latin tilinen alinip bolinetuǵin
3.Avagadro turaqlisi…

A) 6,02x10²² B) 6,02x10²³

C) 6,02x10²⁴ D)6,02x10
4. Sulfat kislotasiniń formulasi?

A) HNO₃ B) HSO₄

C) HNO₂ D) H ₂ SO₄
5.Kislorod atomi mudami neshe atomli?

A)3 B)4

C)2 D)1
6.12 gr uglerodta neshe atom bar?

A) 3,02x10 B) 6,02x10

C) 6,03x10 D) 6,02x10
7.birdey jaǵdaydaǵI bir qiyli gazlardiń birdey kóleminde molekulalardiń sani birdey boladi qaysi nizami?

A) Avagadro nizami

B) Paskal nizami

C) Ekvivalentlik

D) duris juwap joq
8.puw halatindaǵI zattiń hám gazdiń 1 mol de 22,4 l kolemdi iyeleydi.Bul kólem ne dep ataladi?

A) Molekulyar B) molyar

C) Tiǵizliq D) A hám B juwaplar
9.birewi kislorod bolǵan 2 elementten quralǵan quramali zatlar ne dep ataladi?

A) Tiykarlar B) Duzlar

C) Eritpeler D) Oksidler
10.Teris elektrleniwshiligi eń joqari bolǵan element?

A) Azot B) kislorod

C) ftor D) uglerod
11.Kislorod gruppasi metal emesler ne dep ataladi?

A) xolkogenler B) Galogenler

C) Inert gazlar D) duris juwap joq]
12.vodorod atominiń yadrosinda neshe proton bar?

A) 2 B) 1 C) 3 D) 4

13.Atom yadrolarinda neytronlar sani birdey biraq protonlar sani menen pariqlanatuǵin elementler ne dep ataladi?

A) Izotoplar B) neytronlar

C) Izobarlar D) izotolar
14.Siltili metalldan baslanip, inetrt gazlar menen tamamlanatuǵin elementlerdiń gorizantal qatari ne dep ataladi?

A) Kishai periodlar

B) Periodlar

C) U’lken periodlar

D) bas gruppa
15. Vodorodtiń 3,01*10 molekulasi menen jeterli muǵdardaǵi xlor reaktsiyaǵa kirisip n.j. da ólshengen qansha kólem vodorod xlorid payda etedi ?

A) 44,1 L B) 22,4 l

C) 11,2 L D) 5,6 L